Các bài thuốc Đông y trị mất ngủ vừa hiệu quả lại an toàn

Mất ngủ là căn bệnh gây hại đến sức khỏe của mọi người. Vì vậy các phương pháp điều trị mất ngủ luôn được rất nhiều người quan tâm, trong đó các bài thuốc Đông y thường mang lại cảm giác an toàn và được nhiều người tin tưởng. Dưới đây là 9 bài thuốc Đông y trị mất ngủ mà các bạn có thể tham khảo.

1. Phân loại mất ngủ theo Đông y

Theo Đông y, chứng mất ngủ gồm những thể sau:

• Thể tâm tỳ lưỡng hư: Mất ngủ, dễ tỉnh giấc, ngủ mơ nhiều, hay quên, có thể kèm người mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt, chân tay rã rời, ăn uống không ngon miệng hoặc đầy bụng chán ăn; sắc mặt nhợt nhạt…
• Do âm suy hỏa vượng: Mất ngủ, tâm phiền, chóng mặt ù tai, hay quên, nhức mỏi lưng, ngũ tâm phiền nhiệt, con trai bị mộng tinh, miệng khô, chất lưỡi đỏ, ít rêu hoặc không rêu, mạch tế sác.
• Do khí của tâm và đởm (túi mật) hư: Mất ngủ, khi ngủ dễ tỉnh giấc, lo âu, dễ bị giật mình, khí đoản (thở yếu), hoặc người mệt mỏi, khó ngủ, sắc mặt nhợt; hoa mắt chóng mặt, miệng và họng khô, chất lưỡi nhợt, rêu trắng mỏng, hoặc chất lưỡi đỏ, mạch huyền tế hoặc huyền nhược.
• Do tỳ vị không điều hòa: Mất ngủ, nặng đầu, tức ngực, lo âu, có thể kèm buồn nôn, nôn, ợ hơi, miệng đắng, hoa mắt chóng mặt hoặc đại tiện táo, chất lưỡi đỏ, rêu vàng nhờn, mạch hoạt sác.
• Do suy nhược cơ thể: Cơ thể gầy còm, sắc mặt trắng bợt, ăn uống kém, hay có cơn mệt bất thường, giấc ngủ không sâu, thiếu ngủ, thức giấc giữa đêm, lưỡi nhạt, mạch tế sác.

2. Thuốc Đông y chữa mất ngủ có hiệu quả như thế nào?

Đối với điều trị mất ngủ bằng Đông y sẽ tập trung vào căn nguyên gây ra bệnh để có thể chữa trị tận gốc. Từ đó, triệu chứng của bệnh mất ngủ cũng dần được thuyên giảm.

Bài thuốc dân gian điều trị mất ngủ thường sẽ kích thích lưu thông khí huyết, ổn định tâm thần, chất lượng giấc ngủ cũng sẽ nâng cao đáng kể. Ngoài ra, trong Đông y còn có các liệu pháp điều trị bổ trợ như xoa bóp, châm cứu, bấm huyệt chữa mất ngủ, ngâm chân để tăng hiệu quả chữa bệnh.

Điểm cộng của các phương pháp bổ trợ là giúp cải thiện triệu chứng bệnh nhanh chóng và tăng cường thể trạng cho người bệnh. Nhờ những ưu điểm nêu trên, cách điều trị rối loạn giấc ngủ được nhiều người tin tưởng và áp dụng rộng rãi hiện nay.

3. Một số bài thuốc đông y trị mất ngủ hiệu quả

Chữa mất ngủ bằng đông y có thể sẽ mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe nói chung và cải thiện giấc ngủ của bạn. Đừng bỏ qua bài thuốc đông y chữa mất ngủ dưới đây nhé!

3.1. Tâm sen – Bài thuốc đông y chữa bệnh mất ngủ

Nhắc đến các bài thuốc đông y trị mất ngủ không thể không nhắc đến bài thuốc từ Tâm sen. Theo Đông Y tâm sen mang vị đắng, tính hàn mang tác dụng giải nhiệt, thanh tâm, an thần hiệu quả. Ngoài ra, theo các nhà nghiên cứu thì trong tâm sen có chứa hai hoạt chất nuciferin và nelumbin giúp an thần tốt. Không chỉ vậy, khi sử dụng tâm sen còn giúp bổ máu, ổn định thần kinh, hạ huyết áp và chống rối loạn nhịp tim.

Cách thực hiện bài thuốc Đông y chữa mất ngủ bằng tâm sen như sau:

• Bước 1: Đầu tiên, các bạn cần chuẩn bị nguyên liệu bao gồm: Tâm sen (5g), lá vông (20g), táo nhân và hoa nhài tươi mỗi loại 10g.
• Bước 2: Sau khi chuẩn bị đủ, hãy đem táo nhân đi sao đen rồi đập dập, lá vông đem sấy khô và tán mịn.
• Bước 3: Sau đó, cho tâm sen, táo nhân và lá vông vào nồi rồi hãm như trà. Cuối cùng hạn lấy phần nước và uống thay trà hàng ngày.

Bài thuốc này sẽ giúp người bệnh có giấc ngủ ngon hơn, sâu giấc hơn.

3.2. Bài thuốc đông y chữa mất ngủ với lá vông

Lá vông còn được gọi là hải đồng bì được dùng nhiều trong các bài thuốc đông y với tác dụng an thần, giảm căng thẳng. Bên cạnh đó, lá vông còn có công dụng hạ huyết áp, trừ phong thấp, sát trùng và cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Cách dùng: Chuẩn bị 1 nắm lá vông, rửa sạch rồi cắt nhỏ. Dùng để luộc hoặc nấu canh với thịt bằm hoặc tôm.

3.3. Bài thuốc đông y trị mất ngủ từ cây lạc tiên

Lạc tiên vốn được biết đến với công dụng trị mất ngủ tốt bởi theo Đông y loại cây này có vị đắng, tính mát giúp an thần, dưỡng tâm và rất bổ dưỡng. Không chỉ vậy, các nhà nghiên cứu cũng chỉ ra rằng trong cây lạc tiên có chứa các thành phần mang tác dụng an thần mức độ nhẹ như tetraphyllin A, B, cyanohydrin glycoside, passiflorin, sulphate ester… Vì vậy sử dụng lạc tiên để cải thiện giấc ngủ là một biện pháp tốt.

Các bạn có thể áp dụng cách thức như sau:

• Cách số 1: Cách này rất đơn giản, các bạn chỉ cần đem 15g lạc tiên phơi khô sau đó hãm như trà để uống hàng ngày sẽ cảm thấy giấc ngủ trở nên ngon hơn và dễ dàng hơn.
• Cách số 2: Với cách này, các bạn hãy sử dụng ngọn non và phần lá của cây lạc tiên sau đó đem rửa thật sạch để loại bỏ bụi bẩn và tạp chất sau đó có thể đem nấu thành canh để ăn trong bữa cơm hàng ngày. Canh lạc tiên sẽ giúp chứng mất ngủ được đẩy lùi.

3.4. Bài thuốc Đông y chữa mất ngủ từ cùi nhãn

Cùi nhãn (cùi nhãn tươi) có vị ngọt được dùng để điều trị chứng mất ngủ đặc biệt ở người suy nhược cơ thể, mệt mỏi hay quên do chứng huyết hư.

Cách làm: Lấy 20g cùi nhãn tươi thêm 200ml nước sắc lấy nước uống hằng ngày. Bạn có thể cho thêm một ít đường phèn cho dễ dùng. Tốt nhất là nên dùng trước khi ngủ 30 phút.

3.5. Bài thuốc chữa mất ngủ với đậu xanh

Trong Đông y, đậu xanh cũng được xem là có thể giúp cơ thể trở cải thiện chứng mất ngủ. Đậu xanh giàu chất chống oxy hóa, chất xơ, các loại vitamin và khoáng chất như B, C, E, K, sắt, canxi, magie… là nguồn thực phẩm giúp ngủ ngon vô cùng hiệu quả.

Cách thực hiện:

• Chuẩn bị 150gr đậu xanh nguyên vỏ, rửa sạch rồi cho vào nồi có sẵn 1 lít nước.
• Nấu cho đậu mềm rồi cho thêm đường phèn.
• Nấu thêm 5 phút nữa là đạt.

3.6. Ngủ sâu hơn nhờ bài thuốc Đông y từ cây xấu hổ

Cây xấu hổ (còn gọi là cây trinh nữ) có vị ngọt, tính hơi hàn, có tác dụng chống viêm, an thần nên được sử dụng trong các bài thuốc trị chứng mất ngủ.

Cách thực hiện: 

• Lấy thân và lá xấu hổ đem phơi khô, rồi bảo quản kín và sử dụng dần.
• Mỗi lần lấy 1 nắm xấu hổ khô, kết hợp thêm một ít cây lạc tiên, đem sắc lấy nước uống.

Uống nước này hàng ngày để hỗ trợ giải quyết tình trạng ngủ chập chờn, ngủ không sâu giấc.

3.7. Bài thuốc đông y chữa bệnh mất ngủ Thiên vương bổ tâm đan

Đây là bài thuốc Đông y có tác dụng trị mất ngủ do âm hư gây ra tình trạng khó ngủ, đêm trằn trọc, tâm trạng buồn bực, bứt rứt, đau mỏi xương khớp…

Để thực hiện bài thuốc này các bạn áp dụng như sau:

• Bước 1: Cần chuẩn bị: Hoài sơn, đan sâm, thăng ma và đẳng sâm mỗi vị 12g, bá tử nhân, phục thần và quy đầu mỗi vị 12 – 16g, chu sa (để riêng) 2g, viễn trí, cát cánh, ngũ vị và liên nhục cần mỗi vị 6g, lá vông, lạc tiên và sinh địa mỗi vị 16g, táo nhân và phục thần mỗi vị khoảng 12 – 20g, mạch môn 20g.
• Bước 2: Sau đó, người bệnh đem tất cả dược liệu cần tán thành bột mịn, sau đó tạo thành viên hoàn, dùng chu sa làm vỏ bao bên ngoài. Mỗi lần dùng khoảng 12g trong thời gian dài.

Ngoài ra, các vị thuốc trên có thể dùng để sắc uống, mỗi ngày uống 1 thang cho đến khi giấc ngủ được cải thiện và ổn định trở lại.

3.8. Quy tỳ thang – Bài thuốc trị mất ngủ hiệu quả

Quy tỳ thang được xem là bài thuốc mang tác dụng an thần, bồi bổ tâm tỳ, từ đó giúp cải thiện chứng bệnh tâm tỳ hư.

Thực hiện bài thuốc Quy tỳ thang như sau:

• Bước 1: các bạn cần chuẩn bị đầy đủ các nguyên liệu bao gồm: Táo nhân, thục địa, bá tử nhân và hoài sơn mỗi loại 20g, liên nhục, quy đầu, hoàng kỳ, bạch truật và long nhãn cần 12g mỗi loại, phục thần và viễn trí mỗi vị 8g, liên nhục, bạch truật, hoàng kỳ, quy đầu và long nhãn 12g, đẳng sâm, lá vông và liên nhục 16g, mộc hương 6g và sinh khương 5g.
• Bước 2: Các bạn chỉ cần đem các vị thuốc trên sắc thành nước uống mỗi ngày 1 thang cho đến khi tình mất ngủ được cải thiện, uống tốt nhất khi còn ấm.

Tuy nhiên, các vị thuốc nên mua tại các tiệm thuốc Đông y để tránh mua sai hoặc thiếu sót. Ngoài ra cần bổ sung dinh dưỡng đầy đủ trong quá trình điều trị để mang lại hiệu quả tốt nhất.

3.9. Bài thuốc đông y chữa mất ngủ Ôn đởm thang

Đây là bài thuốc đông y này có tác dụng chữa mất ngủ do đờm nhiệt, giúp hóa đờm ứ trệ và thanh nhiệt cơ thể.

Thực hiện như sau:

• Bước 1: Đầu tiên cần chuẩn bị nguyên liệu gồm: Lạc tiên, lá vông mỗi vị 16g, 6g hoàng liên, sinh khương 3 lát, bạch linh và chi tử mỗi loại 12g, cam thảo 4g, táo đỏ 2 quả, bán hạ và trần bì mỗi loại 8g.
• Bước 2: Người bệnh đem tất cả nguyên liệu đã chuẩn bị sắc  thành thuốc uống mỗi ngày 1 thang để cải thiện chứng đờm nhiệt và mất ngủ triền miên.

Bên cạnh đó, các bạn cần lưu ý mất ngủ do đờm nhiều cần hạn chế sử dụng rượu bia, thức ăn cay nóng và ổn định tâm trạng, tránh xúc động. Ngoài ra người bệnh có thể uống các loại trà giúp dễ ngủ, có tính mát để tăng hiệu quả.

3.10. Bài thuốc Đông y chữa mất ngủ Gia vị Ôn đởm thang

Đây là bài thuốc Ôn đởm thang nhưng có thêm một số vị khác. So với bài Ôn đởm thang, thì bài thuốc Gia vị Ôn đởm thang này hiệu nghiệm hơn đối với những người gặp chứng bệnh suy nhược thần kinh, mất ngủ do bệnh mạn tính hoặc sau khi bị ốm dậy.

Cách thực hiện như sau:

• Bước 1: Cần chuẩn bị nguyên liệu bao gồm: Phục linh 4-6g, trần bì 2-3g, bán hạ 4-6g, trúc nhự 2-3g Chỉ thực 1-2g, cam thảo 1-2g, can sinh khương 2g, viễn chí 2,0g, huyền sâm 2,0g, nhân sâm 2,0g, toan táo nhân 2,0g, đại táo 2,0g, địa hoàng 2,0g.
• Bước 2: Sau đó, đem sắc thành thuốc. Mỗi ngày 1 thang sắc với nước chia làm 2 lần uống trong ngày để mang lại hiệu quả điều trị mất ngủ.

3.11. Bài thuốc đông y điều trị mất ngủ Chu sa An thần hoàn

Chu sa được biết đến với tác dụng an tâm thần, thanh tâm hoả. Bài thuốc này giúp chữa chứng tâm hỏa vượng làm tổn thương đến tâm âm huyết kèm theo các triệu chứng như khó ngủ, tinh thần bứt rứt, khó ngủ, đầu lưỡi đỏ,…

Để thực hiện bài thuốc này, các bạn áp dụng như sau:

• Bước 1: Cần chuẩn bị: 2g sinh địa, 2g chích thảo, 2g quy thân, 4g chu sa, 6g hoàng liên.
• Bước 2: Chu sa thuỷ phi còn đem tất cả các vị thuốc trên tán thành bột mịn làm hoàn.
• Bước 3: Mỗi lần uống chỉ cần pha từ 4 – 12g hoà cùng với nước nóng và uống trước khi đi ngủ.

Chú ý: Thảo dược chu sa có chứa độc tính vì vậy không nên sử dụng nhiều hoặc dùng trong một thời gian dài.

3.12. Bài thuốc đông y chữa mất ngủ Ức can tán

Đây là bài thuốc Đông y chữa mất ngủ đứng đầu tiên trong sách Bảo anh toát yếu, được dùng để trị các chứng về thần kinh, mất ngủ, suy nhược.

Các bạn thực hiện như sau:

• Bước 1: Đầu tiên, người bệnh cần chuẩn bị: Đương quy 3g, Điếu đằng câu 3g, Xuyên khung 3g, Truật 4g, Phục linh 4g, Sài hồ 2g, Cam thảo 1,5g.
• Bước 2: Sau đó, các bạn đem tất cả các vị thuốc sắc thành nước uống, ngày chia 3 lần sẽ thấy công dụng trị mất ngủ hiệu quả.

Tuy nhiên bài thuốc này chỉ nên áp dụng trong 2 tuần.

3.13. Bài thuốc Đông y chữa mất ngủ An thần định chí hoàn

Bài thuốc này phù hợp với người có tim và túi mật bị tổn thương gây ra tình trạng mất ngủ. Triệu chứng thường gặp là ngủ không yên,  hay sợ hãi, nằm mơ thấy những điều đáng sợ, khi tỉnh dậy thấy khó chịu và rất khó ngủ lại.

Cách thực hiện như sau:

• Bước 1: Cần chuẩn bị nguyên liệu bao gồm: Phục linh, long xỉ, phục thần, thạch xương bồ, mỗi thứ 12g; 8g nhân sâm, 8g viễn chí.
• Bước 2: Tất cả đem sắc với nước uống ngày 1 thang, chia làm 3 lần, sử dụng trước khi đi ngủ.

Thực hiện kiên trì khoảng 2 tuần sẽ thấy tình trạng mất ngủ được cải thiện rõ rệt.

4. Các biện pháp Đông y chữa mất ngủ khác

4.1. Dùng thảo dược thiên nhiên

Hiện nay nhiều người cũng tìm đến các sản phẩm thảo dược giúp cải thiện giấc nhủ. Khác với việc dùng thuốc Tây, đây là những sản phẩm chiết xuất từ thiên nhiên, an toàn, lành tính, khi dùng thời gian dài không gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Trong đó, phải kể đến sản phẩm chứa các thành phần như Lạc tiên, Thảo quyết minh, Mạch môn, Sơn dược, Mẫu lệ, Bình vôi, Lá Vông, Phục linh… giúp an thần, dễ ngủ, ngủ ngon giấc. Đồng thời còn hỗ trợ giảm các triệu chứng mất ngủ, mệt mỏi, suy nhược thần kinh rất hiệu quả.

4.2. Châm cứu

Châm cứu chữa mất ngủ đã được Đông y sử dụng trong nhiều năm qua. Châm cứu là liệu pháp châm kim vào một số điểm nhất định trên cơ thể, thường được gọi là kinh lạc.

Các điểm châm cứu khớp với các nút mạch thần kinh và áp lực kích thích từ kim sẽ hoạt động trên hệ thống thần kinh của cơ thể, từ đó thúc đẩy quá trình chữa bệnh tự nhiên. Chính nhờ vậy, châm cứu có thể tác động và cải thiện phần nào triệu chứng mất ngủ mà bạn đang gặp phải.

4.3. Ngâm chân trong nước ấm

Ngâm chân trong nước ấm giúp tăng cường lưu thông máu trong cơ thể. Bạn có thể kết hợp thêm xoa bóp cẳng chân và lòng bàn chân để thúc đẩy máu tuần hoàn. Tốt hơn hết là bạn nên ngâm chân trong nước ấm để làm giãn nở các mạch máu ở cẳng chân.

Ngâm chân với nước ấm là cách giúp cơ bắp của bạn thư giãn và giúp giấc ngủ sâu hơn. Thêm nữa, ngâm chân sẽ kích thích tâm trí hoạt động quá mức của bạn trở lại cơ thể và thúc đẩy sự thư giãn về thể chất và tinh thần.

5. Những lưu ý khi sử dụng bài thuốc Đông y chữa bệnh mất ngủ

Mặc dù các bài thuốc đông y chữa mất ngủ luôn được đánh giá là phương pháp chữa mất ngủ an toàn, ít gây tác dụng phụ, tuy nhiên để mang lại hiệu quả cao nhất bạn cần tham khảo một số lưu ý sau:

• Các bài thuốc này thường có tác dụng chậm và hiệu quả hạn chế hơn so với thuốc chữa mất ngủ tây y. Vì vậy trong nhiều trường hợp mất ngủ lo âu, căng thẳng quá mức bạn có thể sử dụng một số loại thuốc an thần theo chỉ định của bác sĩ.
• Tuyệt đối, không sử dụng đồng thời thuốc đông y và thuốc tây y khi chưa có sự cho phép của bác sĩ. Điều này có thể làm tăng tác dụng an thần, gây ra nhiều tác dụng không mong muốn.
• Người bệnh chỉ nên sử dụng các bài thuốc đông y chữa mất ngủ sau khi đã thăm khám thầy thuốc đông y.
• Bên cạnh việc áp dụng các bài thuốc trị mất ngủ, bạn cũng nên xây dựng một lối sống lành mạnh, ăn các món ăn dễ ngủ, hạn chế căng thẳng, lo âu trong thời gian dài.
• Hãy cố gắng dành khoảng 15-30 phút mỗi ngày để tập luyện, vận động thể dục, thể thao vì các hoạt động thể chất có thể kích thích não bộ sản sinh ra hormon giảm căng thẳng, giúp ngủ ngon hơn.

Ngoài ra, thay vì sử dụng các bài thuốc Đông y các bạn có thể lựa chọn viên uống bảo vệ sức khỏe có thành phần 100% tự nhiên bao gồm: Lạc tiên, Thảo quyết minh, Mạch môn, Sơn dược, Mẫu lệ, Bình vôi, Lá vông, Phục linh… Thành phần của các sản phẩm này được bào chế chủ yếu từ các dược liệu có tính an thần, bổ thần kinh và hoạt huyết, giúp giảm căng thẳng, giải phóng áp lực lên hệ thần kinh trung ương và thúc đẩy máu lên não. Từ đó giúp giảm mất ngủ, ngủ ngon và sâu giấc hơn, tạo cảm giác thoải mái và thư giãn sau khi dậy.Vì vậy người bệnh có thể hoàn toàn yên tâm sử dụng mà không lo lắng về tác dụng phụ.

Trên đây là một số bài thuốc Đông y trị mất ngủ giúp an thần, dễ ngủ, cải thiện chất lượng giấc ngủ mà bạn có thể tham khảo. Bạn cần xác định xem nguyên nhân gây ra tình trạng mất ngủ là gì để áp dụng bài thuốc phù hợp sẽ đem lại hiệu quả tốt nhất, đồng thời tránh được các tác dụng phụ không mong muốn.

Bài viết liên quan:

• 15 loại Thuốc trị mất ngủ được sử dụng nhiều nhất hiện nay
• Review 10+ Thực phẩm chức năng chữa mất ngủ hiệu quả an toàn nhất
• Thuốc Nam trị mất ngủ có tốt không? Thử ngay 11 loại cây này!
• Top 10 loại tinh dầu trị mất ngủ giúp bạn thư giãn ngủ ngon

Nguồn tham khảo

• [1] Traditional Use of Chinese Herbal Medicine for Insomnia and Priorities Setting of Future Clinical Research. https://www.liebertpub.com/doi/abs/10.1089/acm.2018.0249
• [2] Chapter Five – Treatment of Insomnia With Traditional Chinese Herbal Medicine. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0074774217300156