Biếng ăn tâm lý ở trẻ: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách cải thiện

Biếng ăn là tình trạng thường xảy ra với trẻ em, trong đó biếng ăn tâm lý ở trẻ khiến cha mẹ lo lắng. Cùng tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu và cách cải thiện chứng chán ăn do tâm lý này nhé.

1. Biếng ăn tâm lý ở trẻ em là gì?

Biếng ăn tâm lý ở trẻ là tình trạng trẻ sợ hãi, cảm thấy bức bối, khó chịu hay phản ứng tiêu cực do bị quát mắng, bắt ép ăn… Biếng ăn tâm lý không phải là bệnh lý mà là dạng rối loạn ăn uống ở trẻ, là triệu chứng tạm thời, chỉ xảy ra trong một thời điểm nhất định. Tuy nhiên nếu không biết để can thiệp, giúp trẻ cải thiện, tình trạng này kéo dài có thể sẽ khiến trẻ thiếu vi chất, suy dinh dưỡng, gây những tác động không tốt đến sự phát triển toàn diện của trẻ, thậm chí nguy cơ tử vong.

2. Nguyên nhân gây ra chứng biếng ăn tâm lý ở trẻ

Trẻ biếng ăn tâm lý có thể do một số nguyên nhân dưới đây:

• Nếu trẻ bị đột ngột thay đổi môi trường sống, lối sống sinh hoạt, thói quen ăn uống và trẻ không thích nghi được hay chậm thích nghi như đi học mẫu giáo, chuyển trường mới hay thay đổi người chăm sóc, thay đổi giờ ăn uống, cách ăn, thay đổi món ăn…
• Do trẻ chậm tăng cân nên bị cha mẹ ép ăn nhiều sau khi vừa ốm dậy, hoặc đang trong giai đoạn mọc răng…đều có thể là nguyên nhân khiến trẻ có cảm giác sợ ăn, ức chế bài tiết các men tiêu hóa làm trẻ ngán ăn… dẫn đến biếng ăn tâm lý.
• Trẻ bị dọa nạt, quát mắng, ép ăn khi không thích món nào đó hoặc ăn chậm… khiến trẻ sợ hãi, ức chế tâm lý khi bị bắt buộc ăn món không thích hay trẻ bị bắt ngồi yên 1 chỗ để ăn, ăn hết khẩu phần trong thời gian nhất định, thức ăn quá nhiều so với nhu cầu của trẻ… đều có thể là nguyên nhân gây tình trạng biếng ăn tâm lý của trẻ.

3. Những trẻ nào có nguy cơ mắc chứng biếng ăn tâm lý?

Biếng ăn tâm lý có thể xảy ra với trẻ ở mọi độ tuổi nhưng phổ biến nhất ở trẻ dưới 6 tuổi. Trong đó biếng ăn tâm lý ở trẻ sơ sinh thường biểu hiện bằng việc trẻ bú ít hay ngậm, không chủ động đòi bú, không bú đủ cữ sữa quy định trong một ngày… dẫn đến trẻ chậm phát triển thế chất, trí não.

4. Dấu hiệu nhận biết trẻ bị biếng ăn tâm lý

Cha mẹ có thể nhận biết tình trạng biếng ăn tâm lý ở trẻ qua một số dấu hiệu đặc trưng như:

• Trẻ bỗng dưng ăn ít hơn, đồng thời có động tác che miệng, ngậm miệng, quay mặt chỗ khác, khóc, bỏ trốn… khi thấy thức ăn.
• Bữa ăn kéo dài trên 30 phút.
• Khẩu phần ăn ít so với khẩu phần ăn theo độ tuổi.
• Một số trẻ biếng ăn tâm lý còn biểu hiện thông qua hành động nôn ói, buồn nôn khi ngửi mùi hoặc nhìn thấy thức ăn.

Ngoài ra cha mẹ có thể xác định tình trạng trẻ biếng ăn thông qua lượng thức ăn theo độ tuổi, tình trạng táo bón/lượng phân ít hơn thông thường, trẻ chậm tăng cân hoặc không tăng cân hoặc thậm chí sụt cân trong 3 tháng liên tiếp.

5. Các biến chứng của bệnh biếng ăn tâm lý ở trẻ em

Biếng ăn tâm lý không phải bệnh lý nhưng nếu kéo dài mà cha mẹ không kịp thời phát hiện, can thiệp sẽ dẫn đến những ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe, sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ. Biến chứng của biếng ăn tâm lý có:

• Đầu tiên là do trẻ lười ăn, ăn ít, lâu dần việc ăn ít sẽ trở thành thói quen khó thay đổi, khắc phục.
• Trẻ sẽ thiếu vi chất dinh dưỡng gồm chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất, suy dinh dưỡng, dễ mắc các bệnh truyền nhiễm.
• Khi trẻ mắc bệnh sẽ rất lâu khỏi, sức khỏe chậm hồi phục, đồng thời trở nên biếng ăn hơn sau các đợt bệnh gây suy dinh dưỡng kéo dài và ngày càng nặng hơn.
• Suy dinh dưỡng kéo dài có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe khác như thiếu máu, gặp các vấn đề ở tim như suy tim, nhịp tim bất thường, hở van hai lá, rồi loãng xương, mất cơ bắp, bất thường về điện giải, tổn thương thận…

6. Chẩn đoán chứng biếng ăn tâm lý ở trẻ em

Khi thấy trẻ có những dấu biếng ăn tâm lý kể trên thì cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện khám dinh dưỡng để được đánh giá, kiểm tra tình trạng sức khỏe dinh dưỡng chính xác nhất với sự hỗ trợ của các thiết bị chẩn đoán hiện đại, thăm khám lâm sàng như siêu âm, kiểm tra sức khỏe tổng quát, cân và đo chiều cao…

Có thể bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm huyết học, sinh hóa, phân tích thành phần cơ thể, xét nghiệm vi chất (vitamin D, vitamin B)… Và dựa vào kết quả chẩn đoán bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, xây dựng thực đơn theo sở thích của trẻ nhằm kích thích, giúp trẻ ăn uống ngon miệng trở lại.

7. Bé biếng ăn tâm lý phải làm sao?

Trẻ chán ăn chỉ là một dạng rối loạn ăn uống tạm thời, vì thế để giúp trẻ thích ăn, ăn uống ngon miệng trở lại, cải thiện tình trạng biếng ăn hiệu quả thì cha mẹ nên chú ý:

• Cha mẹ hãy tạo cho trẻ tâm lý thật thoải mái khi ăn, tuyệt đối không ép buộc hay dọa nạt trẻ phải ăn.
• Cho trẻ ăn theo nhu cầu thay vì ép con ăn, dừng lại khi trẻ không muốn ăn nữa để trẻ không sợ sệt, né tránh khi đến bữa. Thay vì ăn 3 bữa chính có thể cho trẻ ăn thành 5 bữa và hãy cung cấp thêm dinh dưỡng cho trẻ vào bữa phụ.
• Nên thay đổi thực đơn ăn liên tục nhưng vẫn phải chú ý cân bằng lượng dinh dưỡng, đủ chất mỗi ngày vì ăn mãi một vào món sẽ khiến trẻ chán ăn.
• Nếu trẻ được ăn cùng với cả nhà trong bầu không khí vui vẻ, tâm lý của trẻ cũng sẽ được cải thiện rõ rệt, trẻ cảm thấy vui vẻ hơn hoặc muốn ăn nhiều hơn khi thấy mọi người ăn, hơn nữa trẻ cũng học được cách ăn từ cha mẹ và các thành viên trong gia đình.
• Bổ sung lợi khuẩn cho hệ tiêu hóa cũng sẽ giúp trẻ thích ăn và tiêu hóa tốt hơn.

Cha mẹ nên chọn bổ sung lợi khuẩn từ men vi sinh được sản xuất bằng công nghệ lab2pro chứa lợi khuẩn probiotics và prebiotics giúp trẻ ăn ngon miệng, tránh được các bệnh đường tiêu hóa, cải thiện chứng biếng ăn, giúp hấp thu tốt nhất các dưỡng chất từ chế độ dinh dưỡng hàng ngày. Sản phẩm thích hợp dùng cho mọi lứa tuổi từ trẻ sơ sinh đến người trưởng thành an toàn và hiệu quả.

Biếng ăn tâm lý ở trẻ khá phổ biến nhưng cha mẹ chớ chủ quan, hãy tìm ra nguyên nhân gây nên thay đổi này để giúp trẻ thích ăn, ăn ngon miệng trở lại và có thể phát triển toàn diện.

Mẹ cần biết:

• Tìm hiểu tình trạng biếng ăn sinh lý ở trẻ để giải quyết sớm
• Cảnh báo sự nguy hiểm khi trẻ bị biếng ăn bệnh lý