Học cách chăm sóc người bệnh tai biến mạch máu não

Người bệnh tai biến cần được sự chăm sóc và quan tâm của người thân. việc này cũng sẽ góp phần giúp cải thiện sức khỏe, giảm tác hại của di chứng. Cùng tham khảo nội dung dưới đây và biết chăm sóc người bệnh tai biến mạch máu não đúng cách nhé.

1. Những đặc điểm chung của bệnh tai biến mạch máu não

Tai biến mạch máu não là bệnh lý phổ biến với nhiều biến chứng nguy hiểm và là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong. Bệnh xảy ra khi động mạch cung cấp oxy và các chất dinh dưỡng cho một vùng não bị vỡ hoặc tắc đột ngột bởi cục máu đông khiến phần não không được cung cấp máu rơi vào tình trạng thiếu oxy và tế bào não sẽ chết chỉ sau vài phút.

Bệnh còn có thể để lại nhiều di chứng nặng nề và làm rối loạn các chức năng của cơ thể như rối loạn nuốt hoặc nói, khó khăn trong giao tiếp hoặc ăn uống, rối loạn vận động, liệt nửa người, teo cơ cứng khớp, nhiễm trùng,…

2. Cách chăm sóc người bệnh tai biến mạch máu não

Để khắc phục các di chứng của tai biến mạch máu não, người bệnh cần được chăm sóc đầy đủ từ chế độ dinh dưỡng, luyện tập phục hồi chức năng, điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ. Cách chăm sóc người bệnh tai biến mạch máu não như sau:

2.1. Thay đổi chế độ dinh dưỡng hàng ngày

Chế độ dinh dưỡng hàng ngày có vai trò quan trong việc chăm sóc người bệnh tai biến mạch máu não. Một trong số nguyên nhân gây ảnh hưởng đến tai biến mạch máu não có liên quan đến chế độ ăn hàng ngày của người bệnh. Những loại thực phẩm có hàm lượng cao như đường, mỡ, protein, muối,… không tốt cho người bệnh. Có một số người bệnh lại có chế độ ăn không đủ dinh dưỡng cho cơ thể. Do đó để hỗ trợ cải thiện sức khỏe sau tai biến thì người bệnh cần có chế độ ăn uống khoa học, hợp lý và phù hợp, cụ thể là:

• Nhu cầu protein của người bệnh cần giữ ở mức 0.8 gam/kg/ngày. Một số trường hợp như người bệnh suy thận, cần giảm lượng protein ở mức 0.4 đến 0.6 gam/kg trọng lượng/ngày. Những thực phẩm nên lựa chọn cho người bệnh này là thực phẩm chứa ít cholesterol và nhiều protein nguồn gốc thực vật như đậu đỗ, đậu tương,… và protein nguồn gốc động vật như cá, sữa, thịt,…
• Nhu cầu chất béo ở người bệnh tai biến cần duy trì ở mức từ 25 – 30 gam/chất béo/ngày. Tỷ lệ chất béo động vật/ thực vật là 2/3. Chất béo có tác dụng làm giảm nguy cơ đột quỵ, đặc biệt nguyên nhân do cục máu đông trong lòng mạch máu não.
• Nhu cầu vitamin và khoáng chất cần được cung cấp các loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng như các loại quả chín, rau xanh, sữa,… Trong thành phần của các loại thực phẩm này còn có một hàm lượng kali khá phong phú giúp lợi tiểu, giảm huyết áp, chống lại tình trạng toan trong cơ thể. Một số nghiên cứu về vai trò của vitamin đối với cơ thể cho kết quả rằng khi bổ sung ít nhất 300mc acid folic mỗi ngày sẽ giúp giảm 20% nguy cơ đột quỵ và 13% nguy cơ bệnh tim.
• Nhu cầu về năng lượng của người bệnh tai biến nên giảm bớt trong khẩu phần ăn để hạn chế tình trạng tăng cân, giúp giảm nhẹ sự hoạt động của bộ máy tiêu hoá và tuần hoàn. Mức năng lượng người bệnh nên đưa vào cơ thể khoảng từ 30 – 35 kcal/ kg trọng lượng/ ngày.

Lưu ý là khi chăm sóc người bị tai biến mạch máu não người thân nên chế biến món ăn dưới dạng dễ tiêu hoá, dễ hấp thu, ở dạng mềm lỏng, súp, cháo, sữa,… Thay vì ăn  3 bữa thì người bệnh nên ăn từ 4 – 5 bữa/ngày và không nên ăn quá no. Nên hạn chế cho người bệnh sử dụng các loại thực phẩm lên men hoặc bao gồm các chất kích thích như gia vị, cay, nóng, Người bệnh nên tránh sử dụng các loại thức ăn chế biến sẵn có hàm lượng muối nhiều như dưa, cà, hành muối, bánh mì,… Do người bệnh không có khả năng bài tiết được muối và nước vì do bị tụ máu ở tĩnh mạch gây phù, chức năng thận kém hay với những người bệnh suy tim thì lượng nước đưa vào cơ thể cần được đánh giá phụ thuộc vào lượng nước tiểu bài tiết trong 24 giờ. Vì thế nên hạn chế muối ở mức 4 – 5 gam/ ngày với người bệnh để giảm tình trạng phù, đồng thời giúp thận bài tiết các chất đào thải nhanh.

>> Xem thêm: Người bị tai biến nên ăn gì để nhanh hồi phục?

2.2. Chế độ luyện tập cho người mắc bệnh tai biến mạch máu não

Việc chăm sóc cho người bệnh tai biến mạch máu não không thể thiếu luyện tập. Nguyên tắc luyện tập sẽ áp dụng từ đơn giản đến phức tạp tùy theo mức độ hồi phục của người bệnh. Với người bệnh bị liệt cần chú ý đến việc thay đổi các tư thế nằm của người bệnh để tránh được tình trạng loét da, giúp người bệnh làm vệ sinh răng miệng mỗi ngày khoảng từ 2 – 3 lần. Nên thực hiện xoa bóp cơ bắp, vận động các cơ khớp để giúp cơ thể người bệnh được lưu thông khí huyết. Sau khi xuất viện, người bệnh sẽ thực hiện các bài tập tại nhà hoặc tại phòng vật lý trị liệu. Một số bài tập có thể áp dụng trong chế độ chăm sóc người bệnh tai biến mạch máu não:

• Tập chuyển trọng lượng của hai chân: Người bệnh có thể đứng tựa nhẹ vào mép bàn và có thể cần sự hỗ trợ của người thân ở những lần đầu mới tập. Sau đó đặt hai bàn chân cách nhau khoảng từ 15 – 20 cm và ngang bằng nhau để trọng lực cơ thể dồn lên cả hai chân. Sau đó, chuyển trọng lượng lần lượt từ chân này sang chân kia và giữ vài giây ở mỗi lần chuyển. Thực hiện lặp lại nhiều lần động tác này.
• Tập đứng, dồn trọng lượng của hai chân: Hướng dẫn người bệnh có thể đứng thẳng,  hai bàn chân cách nhau 15 – 20cm và trọng lượng cơ thể được chia đều cho hai chân, hai tay xuôi hai chân. Tiếp theo, người bệnh sẽ thực hiện trụ bằng chân trái và nhấc chân phải lên khỏi sàn. Sau đó, tiếp tục đổi bên và lặp lại.
• Tập đứng thăng bằng: Người bệnh thực hiện tư thế đứng, trọng lực dồn đều lên hai chân. Sau đó, xoay đầu nhìn ra sau vai, ngửa đầu, cúi đầu, nghiêng người, tiếp đến đưa hai tay lên qua đầu, và hai tay sang phải rồi sang trái.
• Tập đi bộ cho người bệnh tai biến mạch máu não với tần suất 15 phút mỗi ngày.

2.3. Chăm sóc người bệnh tai biến mạch máu não trong sinh hoạt

Người bệnh tai biến mạch máu não cần bỏ các thói quen có hại như hút thuốc lá, uống rượu, ăn mặn,… và cần uống thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ. Đồng thời người bệnh cần kiểm soát chặt chẽ các bệnh phối hợp như tăng huyết áp, đái tháo đường,… để tránh tình trạng tái phát bệnh và có thể để lại hậu quả nặng nề về sức khỏe cho người bệnh.

Cần thực hiện chế độ làm việc, nghỉ ngơi khoa học, tránh căng thẳng đầu óc hoặc làm việc quá sức. Đối với người bệnh cao tuổi cần chú ý thêm chế độ sinh hoạt do thời tiết thay đổi, đặc biệt khi trở lạnh đột ngột. Người bệnh cần phải luôn giữ ấm để hạn chế tai biến tái phát.

Để người bệnh tai biến có thể hồi phục nhanh, hỗ trợ điều trị thêm hiệu quả thì có thể chọn dùng thêm sản phẩm có chứa thành phần hỗ trợ hoạt huyết thông mạch, hỗ trợ tăng cường lưu thông máu vừa an toàn và hỗ trợ tốt cho người sau tai biến mạch máu não do tắc mạch là Ginkgo Biloba (bạch quả) và Cao Blueberry. Trong đó, Ginkgo Biloba có vai trò hoạt huyết, tăng cường lưu thông mạch máu não, giúp hệ tuần hoàn máu não hoạt động được thuận lợi, trơn tru hơn. Cao Blueberry có chức năng cải thiện sức khỏe hệ thần kinh nói chung, nuôi dưỡng và bảo vệ hệ thần kinh, ngăn ngừa bệnh tim mạch. Người bệnh có thể tìm thấy hai thành phần này trong một viên uống, ngoài ra viên uống còn có các thành phần tiền vitamin B1, B2, B6 có trong sản phẩm giúp kích thích nhanh sự tái sinh dây thần kinh, giải quyết các rối loạn chức năng dây thần kinh, góp phần giúp người bệnh rút ngắn thời gian điều trị bệnh. Sản phẩm cũng cần phải chứa thành phần Chondroitin, vì nó giúp hàn gắn màng dây thần kinh, hỗ trợ điều trị và phòng ngừa đột quỵ hiệu quả. Đồng thời sử dụng hàng ngày viên uống Omega 3 nguyên liệu được nhập khẩu hoàn toàn từ Na Uy, cung cấp đầy đủ cả EPA và DHA, dầu đậu nành, Gelatin, Glycerin, Sorbitol, ethyl vanillin, nipagin, nipasol. Sản phẩm thích hợp phòng và điều trị  xơ vữa động mạch, mỡ máu cao, bệnh tim mạch.

Chăm sóc người bệnh tai biến mạch máu não là rất cần thiết và cần kiên trì của cả người bệnh lẫn người thân sẽ giúp cải thiện sức khỏe và kiểm soát được các yếu tố nguy cơ tai biến tái phát, tăng chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ của người bệnh.