Đau lưng trên: Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

Đau lưng trên ít gặp hơn so với triệu chứng đau lưng dưới do vùng cột sống này ít chịu tác động lực và tổn thương. Tuy nhiên khi xuất hiện cơn đau, bệnh nhân cần đặc biệt lưu ý vì nguyên nhân có thể do chấn thương hoặc bệnh lý nguy hiểm.

1. Đau lưng trên là gì?

Đau lưng trên là tình trạng các cơn đau xuất hiện ở vùng cột sống dưới cổ đến cuối khung xương sườn, thường gặp nhất là vị trí đốt sống T1 – T12.

Nguyên nhân gây đau lưng trên thường liên quan đến chấn thương mạnh hoặc tổn thương vượt quá khả năng chịu đựng của các đốt sống. Ngoài ra, trong một số trường hợp, đau lưng trên có thể là triệu chứng của các bệnh lý nguy hiểm. Do đó, người bệnh cần sớm tìm ra nguyên nhân và có biện pháp điều trị đau lưng kịp thời.

2. Phân loại đau lưng trên

Đau lưng trên được chia thành 3 loại tùy thuộc theo vào thời gian đau:

• Đau lưng trên cấp tính: cơn kéo dài dưới 6 tuần.
• Đau lưng trên bán cấp: tình trạng đau lưng kéo dài từ 6 – 12 tuần.
• Đau lưng trên mạn tính: cơn đau lưng trên kéo dài trên 12 tuần, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động của người bệnh.

3. Triệu chứng khi bị đau lưng trên

Triệu chứng đau lưng trên ở mỗi bệnh nhân có thể khác nhau do nguyên nhân và mức độ bệnh, dưới đây là những biểu hiện thường gặp:

• Cảm giác đau nhói như bị siết chặt hoặc vật nhọn đâm, tập trung chủ yếu ở vùng lưng trên.
• Các cơn đau nhức có thể theo dây thần kinh lan rộng ra những vùng lân cận như thắt lưng, hông, bả vai, cánh tay,… Mức độ đau có thể tăng dần theo thời gian nếu người bệnh không có biện pháp can thiệp sớm.
• Người bệnh có thể xuất hiện cảm giác căng cứng, tê bì, ngứa ran, điện giật, yếu cơ…
• Người bệnh gặp nhiều khó khăn khi thực hiện những cử động như cúi, ngửa, nghiêng trái, nghiêng phải, xoay người, nâng và hạ cánh tay…

4. Nguyên nhân bị đau lưng trên

Nguyên nhân gây đau lưng trên có thể chia thành các nhóm như đau do nguyên nhân cơ học, viêm nhiễm, bệnh lý về cột sống,… Cụ thể:

Thoái hóa cột sống lưng

Thoái hóa cột sống là một bệnh lý xương khớp mạn tính, thường xảy ra ở những vị trí đốt sống chịu lực và cử động nhiều như cột sống cổ và cột sống thắt lưng.

Khi bị thoái hóa cột sống, người bệnh sẽ cảm nhận các cơn đau âm ỉ vùng lưng trên, mức độ đau tăng khi thực hiện các động tác như cúi người, bưng đồ nặng, vặn mình, khi đứng hoặc ngồi lâu. Nếu bị thoái hóa nặng, cơn đau lan ra hai bên sườn và trước ngực, gây khó khăn khi vận động và di chuyển.

Thoát vị đĩa đệm cột sống lưng

Thoát vị đĩa đệm cột sống lưng cũng là nguyên nhân gây đau lưng trên rất phổ biến. Đây là tình trạng lớp nhân nhầy ở đĩa đệm thoát ra khỏi bao xơ bên ngoài, chèn ép lên tủy sống và các dây thần kinh, dẫn đến tình trạng đau nhức và rối loạn cảm giác tại chỗ.

Bệnh xảy ra cả ở người cao tuổi và ở người trẻ tuổi. Người bệnh thường có triệu chứng đau âm ỉ vùng lưng trên, đau nặng hơn khi vận động hoặc thực hiện các động tác như cúi người, bưng vác vật nặng,… Cơn đau lan ra 2 bên mạn sườn hoặc trước ngực, kèm cảm giác tê bì, châm chích.

Cong vẹo cột sống

Cột sống bị cong vẹo trong thời gian dài sẽ tạo áp lực lớn lên các đĩa đệm và khớp, gây ra những cơn đau co thắt cơ. Nếu người bệnh trì hoãn chữa trị, có thể ảnh hưởng rất lớn tới hình dáng cơ thể.

Hẹp ống sống

Hẹp ống sống thường xảy ra ở vùng cột sống thắt lưng hoặc cột sống cổ. Đây là tình trạng không gian trong ống sống bị thu hẹp và chèn ép lên tủy sống, rễ thần kinh, gây ra triệu chứng đau vùng lưng trên, cơn đau đôi khi âm ỉ và có thể đến và đi rất nhanh. Ngoài ra, người bệnh thường có triệu chứng chèn ép rễ thần kinh như tê, đau bỏng rát lưng, lan ra phía trước.

Loãng xương và gãy xương

Bệnh loãng xương là hiện tượng xương liên tục mỏng dần và mật độ chất trong xương ngày càng thưa, điều này khiến xương giòn và xốp hơn. Loãng xương là nguyên nhân chính gây gãy xương. Tình trạng này có thể xảy ra ở bất cứ xương nào, tuy nhiên, thường gặp nhất là xương cột sống, xương đùi,… Đây chính là nguyên nhân gây đau lưng trên, dưới thường gặp ở người già, phụ nữ tuổi tiền mãn kinh, mãn kinh.

Chấn thương cột sống

Tai nạn giao thông hoặc trong luyện tập thể dục thể thao, vận động quá mức, lao động nặng,… có thể tác động tới vùng lưng trên, dẫn tới chấn thương cột sống. Trường hợp nhẹ chỉ gây đau nhức vùng lưng do căng cơ, nghiêm trọng hơn có thể gây thoát vị đĩa đệm cột sống hoặc gãy đốt sống và cần phải được can thiệp cấp cứu.

Viêm thân sống đĩa đệm cột sống lưng

Đây là tình trạng nhiễm trùng tại các đốt sống hoặc đĩa đệm cột sống lưng. Người bệnh thường có biểu hiện đau nhức vùng lưng trên xảy ra nhiều vào ban đêm hoặc khi nghỉ ngơi kèm dấu hiệu nhiễm trùng như sốt cao lạnh run, mệt mỏi.

Đau lưng trên do nguyên nhân ung thư

Đau lưng trên là bệnh gì? Ung thư ở các bộ phận gần lưng cũng có thể gây đau vùng lưng trên. Cơn đau thường đau âm ỉ, kéo dài, nếu khối u di căn sang cột sống lưng có thể chèn ép rễ thần kinh như gây đau hai bên mạn sườn hoặc lan ra trước ngực.

5. Yếu tố nguy cơ

Những yếu tố có thể làm gia tăng nguy cơ đau lưng trên gồm:

• Tuổi tác: Tuổi càng cao thì hệ thống cơ xương, dây chằng càng suy yếu, tình trạng thoái hóa cột sống lưng càng nhiều. Đây là lý do người già thường xuyên bị đau nhức xương khớp.
• Thể chất yếu: Các cơ ở lưng, vai, bụng càng suy yếu, nguy cơ chấn thương tại khu vực này càng cao.
• Cân nặng: Tình trạng thừa cân, béo phì có thế khiến cơ lưng bị căng ra và gây đau.
• Các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn: Các bệnh lý như viêm khớp, đau thần kinh tọa… có thể gây ra các cơn đau lưng trên.
• Hút thuốc lá: Tình trạng ho khan ở người hút thuốc có thể làm căng cơ lưng. Ngoài ra, nếu hút thuốc lá thường xuyên, các cơn ho sẽ ngày càng gia tăng, kéo theo tình trạng đau lưng dai dẳng.

6. Biến chứng khi bị đau lưng trên kéo dài

Các cơn đau lưng trên dù cấp tính hay mạn tính đều gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới cuộc sống của người bệnh. Cơn đau dữ dội hay âm ỉ kéo dài và tái phát liên tục khiến người bệnh gặp nhiều khó khăn trong hầu hết các chuyển động, bị giới hạn khi thực hiện các động tác ở tay, chân. Vì thế, các hoạt động sinh hoạt hằng ngày, công việc,… cũng diễn ra chậm chạp.

Với nguyên nhân gây đau do bệnh lý xương khớp, nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể gánh chịu nhiều biến chứng như yếu liệt chân tay, giảm cảm giác, hạn chế vận động,… Càng để lâu, tình trạng bệnh càng nghiêm trọng, việc điều trị càng khó khăn và có thể dẫn tới gãy xương, tàn phế,…

7. Phương pháp chẩn đoán

Để xác định nguyên nhân gây đau lưng trên, bác sĩ sẽ hỏi về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, tiền sử chấn thương, triệu chứng gặp phải, thói quen sinh hoạt,… để chẩn đoán lâm sàng. Dựa trên thông tin thu thập được, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân thực hiện thêm các kỹ thuật chẩn đoán sau:

• Chụp X-quang: Giúp xác định mức độ tổn thương và nhận biết các vấn đề của xương như thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm, gãy xương,…
• Chụp cộng hưởng từ MRI: Là phương pháp chẩn đoán hiện đại và chính xác nhất, giúp bác sĩ đánh giá tình trạng đĩa đệm, dây thần kinh cột sống, tủy sống và các cơ quan xung quanh.
• Kiểm tra mật độ xương: Sử dụng tia X để đo mật độ xương nhằm kiểm tra tình trạng loãng xương ở cột sống.

8. Điều trị đau lưng phía trên

Với những trường hợp đau lưng trên nhẹ, người bệnh có thể áp dụng những biện pháp giảm đau tại nhà. Còn với các trường hợp nghiêm trọng (đau dai dẳng, đau do bệnh lý…), bạn cần đi khám và áp dụng những phương pháp điều trị chuyên sâu theo hướng dẫn của bác sĩ.

8.1. Chăm sóc tại nhà

Người bệnh có thể áp dụng các cách dưới đây để giúp giảm đau nhanh chóng:

• Nghỉ ngơi: Người bệnh bị đau lưng dưới nên nghỉ ngơi, tuyệt đối không cố gắng làm việc nặng như bê vác hoặc vận động quá sức khiến tình trạng đau sẽ càng trầm trọng hơn.
• Thay đổi tư thế nằm: Bạn hãy chọn tư thế nằm thoải mái nhất để nghỉ ngơi. Có thể kê gối đệm lưng hoặc đặt gối kê chân để giảm áp lực lên lưng trên.
• Chườm lạnh: Lấy khăn sạch bọc đá hoặc túi nước đá chườm lên vùng lưng bị đau sẽ giúp giảm sưng, đau nhức.
• Massage lưng: Bạn có thể nhờ người thân massage nhẹ nhàng quanh vùng lưng bị tổn thương sẽ giúp giảm đau và cảm thấy dễ chịu hơn.

8.2. Đến khám tại bệnh viện

Khi các cơn đau lưng không thuyên giảm và có xu hướng trở nặng hơn thì người bệnh cần đi khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa. Tại đây, các bác sĩ sẽ thăm khám và chẩn đoán nguyên nhân gây đau lưng trên, từ đó, có phác đồ điều trị phù hợp.

8.3. Dùng thuốc

Sau khi đã thăm khám, tùy tùy vào nguyên nhân cũng như triệu chứng bệnh, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc để cải thiện các cơn đau và làm giảm hiện tượng sưng tấy.

Một số loại thuốc thường được sử dụng như thuốc chống viêm không steroid (NSAID), acetaminophen, opioid, ibuprofen; thuốc giảm đau thần kinh khi có biểu hiện chèn ép rễ thần kinh hoặc thuốc giãn cơ khi có dấu hiệu căng cứng cơ. Người bệnh cần uống thuốc đeo đơn của bác sĩ để tránh gây tác dụng phụ.

8.4. Vật lý trị liệu

Các phương pháp vật lý trị liệu thường được áp dụng trong điều trị đau lưng trên bao gồm: kéo giãn cột sống, châm cứu, điện xung,… với mục đích cải thiện sự chèn ép, tăng cường sức mạnh cơ, từ đó giảm cơn đau.

Lưu ý, người bệnh nên tới các các cơ sở y tế uy tín, có trang bị máy móc hiện đại và được hướng dẫn từ người có chuyên môn để tránh gặp phải những chấn thương không đáng có.

8.5. Liệu pháp nhận thức – hành vi (Cognitive behavioral therapy)

Đây là liệu pháp giúp kiểm soát cơn đau lưng mạn tính bằng cách trò chuyện với người bệnh để giúp họ có suy nghĩ tích cực hơn. Liệu pháp này gồm những kỹ thuật thư giãn và cách duy trì thái độ tích cực

8.6. Phẫu thuật

Đối với trường hợp đau lưng trên nghiêm trọng, việc điều trị nội khoa không mang lại kết quả hoặc khi xương bị biến dạng, bệnh nhân có những biến chứng chèn ép tủy sống,… thì bác sĩ chỉ định người bệnh can thiệp phẫu thuật.

9. Biện pháp phòng ngừa

Để ngăn ngừa nguy cơ đau lưng trên, người bệnh nên lưu ý một số điều dưới đây:

• Chú ý tư thế khi nâng vác đồ nặng, tốt nhất bạn nên sử dụng công cụ hỗ trợ để tránh xảy ra chấn thương.
• Sắp xếp thời gian nghỉ ngơi và làm việc hợp lý, hạn chế tình trạng căng thẳng, stress liên tục.
• Nhân viên văn phòng nên chọn ghế ngồi có độ cao phù hợp và ngồi thẳng lưng. Sau mỗi giờ làm việc nên đứng lên vận động nhẹ nhàng trong vài phút để tránh đau, mỏi lưng.
• Kiểm soát tốt cân nặng để giúp giảm áp lực lên cột sống.
• Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ cho cơ thể, đặc biệt là khoáng chất tốt cho xương như canxi, magie, kali,…
• Mỗi ngày nên dành khoảng 30 phút để tập luyện thể dục thể thao với cường độ phù hợp, giúp rèn luyện sức mạnh và sự linh hoạt lưng, ngăn ngừa cơn đau tái phát.
• Từ bỏ thói quen hút thuốc lá và sử dụng chất kích thích khác.
• Duy trì thói quen khám sức khỏe tổng quát định kỳ để nhận biết sớm dấu hiệu bệnh, từ đó có biện pháp can thiệp từ sớm.

Đồng thời, bạn có thể kết hợp sử dụng sản phẩm chức năng có tác dụng hỗ trợ hệ xương khớp khỏe mạnh giúp phòng đau lưng trên hiệu quả. Sản phẩm có chứa: MK7, Vitamin D3 và Canxi nano. Có thể nói đây là bộ 3 “vàng” giúp xương chắc khỏe, dẻo dai và hỗ trợ cải thiện tình trạng đau lưng trên cũng như các triệu chứng đau nhức xương khớp khác rất hiệu quả. Cụ thể:

• Canxi nano có kích thước siêu nhỏ nên sẽ được hấp thu tối đa vào xương, giúp xương luôn chắc khỏe mà không gây dư thừa canxi hay tác dụng phụ.
• Vitamin D3: tăng khả năng hấp thu canxi từ ruột vào máu hiệu quả nhất.
• MK7: Đây là chất có nhiệm vụ vận chuyển canxi từ máu vào khung xương, giúp ngăn ngừa loãng xương, tăng sự đàn hồi linh hoạt của hệ xương khớp.

Trên đây là những thông tin cơ bản về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị đau lưng trên. Khi xuất hiệu triệu chứng bệnh, bạn cần đi thăm khám để xác định nguyên nhân gây bệnh, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời, hạn chế nguy cơ xuất hiện các biến chứng nguy hiểm.

Bài viết liên quan: Bị đau lưng giữa là do đâu?