Điều trị đột quỵ như thế nào? Chữa ở đâu tốt? Giá bao nhiêu?

Bệnh nhân đột quỵ cần được cấp cứu và điều trị sớm sẽ giúp giảm thiểu tỷ lệ tổn thương não bộ, đặc biệt với những trường hợp bị đột quỵ do huyết khối thì việc điều trị cần phải được thực hiện trong vòng 1 giờ đầu tiên. Theo dõi ngay cách điều trị đột quỵ dưới đây để áp dụng kịp thời trong trường hợp cần thiết nhé.

1. Đột quỵ và cách sơ cứu

1.1. Đột quỵ là gì?

Đột quỵ não hoặc cơn tai biến mạch máu não do mất đột ngột lưu lượng máu tới não hoặc chảy máu bên trong sọ dẫn đến giảm, mất chức năng hoặc chết các tế bào não, là nguyên nhân gây liệt, rối loạn ngôn ngữ, mất cảm giác, trí nhớ, hôn mê và khả năng gây tử vong.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, tử vong do đột quỵ đứng hàng thứ hai sau bệnh tim, ở Mỹ đứng hàng thứ ba sau bệnh tim và ung thư. Những người thoát khỏi tử vong, thường để lại di chứng nặng nề cả về thể xác, tâm thần cũng như là gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Nguy cơ xảy ra đột quỵ gia tăng theo tuổi, tăng gấp đôi cứ mỗi 10 năm sau 55 tuổi, xấp xỉ 28% đột quỵ xảy ra dưới 65 tuổi.

Đột quỵ não có hai thể chính:

• Đột quỵ thiếu máu não là dạng phổ biến của đột quỵ, xảy ra khi mạch máu cung cấp cho não bị tắc bởi cục máu đông, huyết khối, hẹp vữa xơ động mạch.
• Đột quỵ xuất huyết não ít phổ biến hơn, xảy ra khi mạch máu bị vỡ, máu chảy vào trong não hoặc xung quanh não.

1.3. Cách sơ cứu đột quỵ

Khi phát hiện một người bị đột quỵ, việc sơ cứu càng sớm sẽ càng giúp tăng cơ hội sống sót cho người bệnh, giúp người bệnh giảm thiểu được nguy cơ gặp các biến chứng nghiêm trọng, giảm thời gian và chi phí điều trị đột quỵ.

Các bước sơ cứu đột quỵ tại nhà như sau:

• Ngay khi phát hiện người có biểu hiện đột quỵ, hãy gọi điện thoại đến số cấp cứu 115 hoặc số điện thoại của bệnh viện gần nhất.
• Trong lúc đợi cấp cứu hãy tiến hành sơ cứu bằng cách cho người bệnh hãy cho người bệnh nằm cao đầu, nếu người bệnh bị nôn, rối loạn ý thức thì hãy để người bệnh nằm nghiêng một bên để tránh sặc vào đường hô hấp.
• Để người bệnh mặc quần áo rộng và thoáng, mở phần cổ áo để có thể kiểm tra hô hấp của người bệnh. Cho người bệnh nằm nghiêng 45 độ so với cơ thể giúp phòng tránh tình trạng sặc đường thở.
• Lấy khăn sạch quấn vào ngón tay trỏ rồi cho vào miệng người bệnh để lấy sạch đờm, dãi. Tuyệt đối không cho người bệnh ăn hay uống gì để tránh sặc gây viêm phổi.
• Ghi chú lại thời điểm phát hiện triệu chứng đột quỵ, các loại thuốc người bệnh đang sử dụng cũng như biểu hiện của người bệnh để thông báo với bác sĩ ngay khi đến bệnh viện, hỗ trợ việc điều trị đột quỵ được hiệu quả hơn.

2. Cách điều trị đột quỵ

Các phương pháp điều trị cấp tính cụ thể khác nhau tùy thuộc vào thể đột quỵ.

2.1. Điều trị đột quỵ do thiếu máu cục bộ

Đối với đột quỵ do thiếu máu cục bộ, việc điều trị khẩn cấp tập trung vào sử dụng thuốc để khôi phục lại lưu lượng máu. Sử dụng thuốc làm tan cục máu đông sẽ giúp bệnh nhân đột quỵ giảm nguy cơ đối mặt với sự nguy hiểm một cách kịp thời.

2.1.1. Thuốc

• Trong trường hợp người bệnh bị thiếu máu cục bộ dẫn đến đột quỵ, bác sĩ có thể cân nhắc điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch (TPA). Vai trò của thuốc giúp giảm tỉ lệ tàn tật, tăng khả năng phục hồi đối với người bệnh đột quỵ.
• Thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch có tác dụng hoạt hóa plasmin giúp làm tiêu huyết khối. Để điều trị đột quỵ bằng thuốc được hiệu quả thì nên cho người bệnh sử dụng thuốc trong từ 3-4,5 giờ đầu tiên kể từ khi người bệnh bị thiếu máu cục bộ.
• Bác sĩ sẽ cân nhắc hàm lượng thuốc điều trị đột quỵ. Người bệnh không được tự ý tiêm thuốc vì có thể dẫn đến tình trạng xuất huyết não nếu sử dụng sai cách. Sau khi tiêm thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch để điều trị đột quỵ cho người bệnh, bác sĩ sẽ tiếp tục theo dõi diễn tiến bệnh và chỉ định người bệnh thực hiện các biện pháp chẩn đoán hình ảnh để kiểm tra các mô não có được tưới máu hay không.
• Các trường hợp người bệnh dưới 18 tuổi, được đưa đến bệnh viện sau khi triệu chứng khởi phát đột quỵ lớn hơn 4,5 giờ hoặc không chắc chắn về thời gian sẽ không được điều trị đột quỵ bằng thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch.

2.1.2. Các thủ thuật can thiệp nội mạch

• Lấy huyết khối trực tiếp: Bác sĩ sẽ sử dụng ống thông hút huyết khối, stent kéo huyết khối để tiến hành lấy cục huyết khối ra tái thông lại mạch máu não.
• Tiêu sợi huyết tại chỗ: Nếu huyết khối đã nhỏ lại, bác sĩ có thể tiêm trực tiếp thuốc TPA tại vùng này làm tan cục máu đông.
• Đặt Stent động mạch não: Nếu mạch máu não bị xơ vữa và hẹp nhiều, việc can thiệp có thể đồng thời đặt thiết bị hỗ trợ như stent động mạch não. Sự có mặt của stent vừa giúp tạo sự lưu thông mạch máu, vừa hạn chế cục máu đông mới lại hình thành ở vị trí này.

2.2. Điều trị đột quỵ xuất huyết

Đối với đột quỵ xuất huyết não, tùy thuộc vào tình trạng xuất huyết hoặc máu tụ của người bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định cách điều trị phù hợp. Việc điều trị thường nhằm cố gắng kiểm soát huyết áp cao và tình trạng chảy máu não.

2.2.1. Phẫu thuật

Phẫu thuật cấp cứu thường được chỉ định khi người bệnh đột quỵ thể xuất huyết nặng, song việc can thiệp khác sẽ làm chậm quá trình cầm máu và gây nhiều tác hại không mong muốn.

Trong quá trình phẫu thuật, phẫu thuật viên lấy đi các khối máu tụ giúp giải áp vùng mô não bị tổn thương, tạo điều kiện cho khối mô này hồi phục. Song song với giải áp là giải quyết nguyên nhân vỡ mạch máu:

• Kẹp mạch máu đang chảy: Bác sĩ phẫu thuật sẽ dùng một loại kẹp chuyên dụng cho mạch máu để kẹp phần động mạch đang chảy máu. Thao tác này giúp cầm máu tức thời và hiệu quả cao. Đối với túi phình mạch máu não, việc kẹp túi phình sẽ ngăn chặn nguy cơ chảy máu diễn tiến ở túi phình đã vỡ.
• Phẫu thuật cắt dị dạng động tĩnh mạch (AVM): Một số dị dạng mạch máu não có thể tiếp cận được khi mổ và có thể lấy đi trong quá trình thám sát, cũng sẽ được các phẫu thuật viên cân nhắc xử trí.
• Phẫu thuật bóc tách mạch cảnh: Với người bệnh hẹp lòng mạch do có mảng xơ vữa, bị tắc nghẽn mạch máu,… bác sĩ có thể chỉ định thực hiện phẫu thuật để bóc tách mảng xơ vữa bám trên thành động mạch cảnh hoặc đặt stent động mạch cảnh. Phương pháp này được áp dụng cho những người có dấu hiệu của cơn thiếu máu não thoáng qua, từ đó giúp giảm nguy cơ đột quỵ nhồi máu não.

2.2.2. Coiling (thuyên tắc nội mạch)

Phương pháp coiling là phương pháp điều trị đột quỵ bằng cách sử dụng các vòng xoắn kim loại (Coil) để bít túi phình gây đột quỵ não. Lúc này, các vi ống thông rất nhỏ sẽ được chọn lọc để vào túi phình mạch máu não vỡ. Tiếp theo, Coil – các vòng xoắn kim loại đặc biệt sẽ thực hiện vai trò bít túi phình vỡ – nguyên nhân gây xuất huyết não.

Nhờ vào phương pháp điều trị đột quỵ này, dòng máu sẽ không chảy ra ngoài não. Hiện nay, phương pháp thuyên tắc nội mạch được đánh giá là một trong những phương pháp điều trị đột quỵ ít xâm lấn, hiệu quả cao.

2.2.3. Xạ phẫu lập thể

Chỉ được áp dụng trong những năm gần đây, xạ phẫu lập thể được xem là phương pháp điều trị đột quỵ hiện đại, mang đến nhiều hy vọng cho bệnh nhân bị đột quỵ. Kỹ thuật này sẽ đưa các dòng tia xạ năng lượng cao vào bên trong não để sửa chữa các dị dạng mạch máu não.

Ưu điểm của phương pháp chữa trị đột quỵ xạ phẫu lập thể chính là giúp can thiệp ở cả những vị trí mạch máu não nằm sâu trong mô não hoặc nằm gần vùng não có chức năng quan trọng, khó có thể điều trị bằng phương pháp phẫu thuật.

3. Phục hồi chức năng sau đột quỵ

Bệnh nhân sống sót sau đột quỵ có thể gặp một hoặc nhiều vấn đề về sức khỏe. Những vấn đề này có thể là vĩnh viễn nhưng một số trường hợp người bệnh vẫn có thể phục hồi được một số hoặc thậm chí hầu hết các khả năng của họ như trước đây.

• Các bài tập về vận động thể chất (kỹ năng vận động, điều trị vận động cưỡng bức CIMT, Phục hồi tầm vận động ROM…).
• Bài tập vận động thể chất có sự hỗ trợ của thiết bị (kích thích điện, công nghệ robot, thực tế ảo,…).
• Các hoạt động nhận thức và cảm xúc (liệu pháp điều trị rối loạn nhận thức, rối loạn ngôn ngữ).
• Các phương pháp thử nghiệm (kích thích não bộ không xâm lấn, các liệu pháp sinh học).

Ngoài ra, người bệnh có thể xoa bóp, bấm huyệt, massage để khí huyết lưu thông, hỗ trợ phục hồi chức năng sau đột quỵ.

4. Điều trị đột quỵ ở đâu?

Người bệnh khi có dấu hiệu đột quỵ cần được đưa đến cơ sở y tế gần nhất để đảm bảo được điều trị trong thời gian vàng, tăng cao cơ hội sống sót sau đột quỵ. Hiện nay, hầu hết các bệnh viện đều có thể chữa bệnh đột quỵ. Tuy nhiên, việc được điều trị tại bệnh viện có các bác sĩ, chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực thần kinh cũng như có hệ thống máy móc hỗ trợ điều trị đột quỵ sẽ giúp người bệnh giảm thiểu biến chứng và đẩy nhanh thời gian phục hồi sau điều trị đột quỵ.

5. Chữa đột quỵ bao nhiêu tiền?

Chi phí điều trị đột quỵ sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:

• Nguyên nhân đột quỵ
• Người bệnh có được đưa đến bệnh viện trong thời gian vàng hay không
• Tình trạng sức khỏe của người bệnh
• Phương pháp điều trị
• Thời gian điều trị
• Cơ sở y tế (bác sĩ, máy móc, cơ sở vật chất)

Chẳng hạn như người bệnh chỉ bị xuất huyết não nhẹ, được đưa đến bệnh viện trong 4 giờ đầu sau khi có dấu hiệu đột quỵ thì chi phí điều trị sẽ thấp hơn. Người bệnh điều trị đột quỵ tại các bệnh viện lớn, bác sĩ hàng đầu thì chi phí sẽ cao hơn nhưng người bệnh sẽ có khả năng phục hồi tốt hơn.

Thông thường, chi phí điều trị đột quỵ sẽ dao động từ 10.000.000 VNĐ – 50.000.000 VNĐ hoặc có thể cao hơn. Tuy nhiên, hiện nay bảo hiểm y tế có chi trả hầu hết các chi phí điều trị đột quỵ. Do đó, không nên quá lo lắng về chi phí này bạn nhé!

Hi vọng bài viết đã cung cấp cho bạn những kiến thức cơ bản về cách sơ cứu cũng như phương pháp điều trị đột quỵ. Đây là căn bệnh diễn biến nhanh và có tỷ lệ tử vong cao. Do đó, nếu thấy một người có bất kỳ dấu hiệu đột quỵ nào, hãy liên hệ ngay với cơ sở y tế để người bệnh được điều trị đột quỵ trong thời gian sớm nhất có thể.

Bài viết liên quan:

• Người bị đột quỵ nên ăn gì để nhanh hồi phục?
• Top 7 bài tập thể dục chống đột quỵ hiệu quả
• Top 10 cách phòng ngừa đột quỵ tránh tái phát bạn không nên bỏ qua