Phân biệt đột quỵ và nhồi máu cơ tim: định nghĩa, chẩn đoán và điều trị

Tim mạch là một trong những cơ quan quan trọng nhất của cơ thể con người. Tuy nhiên, các vấn đề liên quan đến tim mạch có thể gây ra nhiều biến chứng. Trong số đó, đột quỵ và nhồi máu cơ tim được coi là hai căn bệnh nghiêm trọng và phổ biến. Mặc dù có những điểm tương đồng về triệu chứng, nguyên nhân, tuy nhiên, cần phân biệt rõ giữa hai bệnh này để có hướng điều trị chính xác và kịp thời. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu sự khác biệt giữa đột quỵ và nhồi máu cơ tim, từ đó giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về hai căn bệnh này và các biện pháp phòng ngừa.

1. Nhồi máu cơ tim là gì?

Nhồi máu cơ tim, còn được gọi là bệnh động mạch vành, là một loại bệnh tim mạch phổ biến. Bệnh xảy ra khi các động mạch cung cấp máu và oxy tới cơ tim bị hẹp hoặc bị tắc, gây cản trở cho dòng máu trong việc lưu thông đến các phần của cơ tim, khiến tim không được nuôi dưỡng đầy đủ.

Nguyên nhân chính gây ra nhồi máu cơ tim là sự tích tụ của chất béo và các tạp chất khác trên thành mạch máu, hình thành các mảng xơ trong động mạch. Khi mảng xơ này lớn lên và gây tắc nghẽn động mạch, lượng máu và oxy cung cấp cho cơ tim sẽ bị hạn chế, gây ra các triệu chứng như đau thắt ngực hoặc đau tim.

2. Đột quỵ là gì?

Đột quỵ còn được gọi là tai biến mạch máu não, là một sự cố xảy ra trong não khi một phần của não không nhận được đủ máu, oxy do một động mạch bị tắc, vỡ, hoặc chảy máu. Khi não không nhận được máu, oxy và dưỡng chất cần thiết, các tế bào não bắt đầu chết sau một thời gian ngắn.

Có hai loại đột quỵ chính là đột quỵ mạch máu não và đột quỵ chảy máu. Triệu chứng của đột quỵ bao gồm mất cảm giác hoặc sự tê liệt ở một bên cơ thể, khó nói, khó hiểu, mất thị lực, mất cân bằng, hoặc cảm giác chói mờ

3. Chẩn đoán phân biệt đột quỵ và nhồi máu cơ tim bằng phương pháp nào?

Chẩn đoán đột quỵ

Chẩn đoán đột quỵ thường dựa trên các phương pháp chẩn đoán hình ảnh và kiểm tra lâm sàng. Những phương pháp chẩn đoán chính được sử dụng đó là: Tomografía Axial Computarizada (TAC/CT scan), MRI, Doppler mạch máu. Ngoài ra, bệnh nhân có thể cần làm thêm một số xét nghiệm như xét nghiệm máu, điện tim,… Bác sĩ sẽ đánh giá tất cả các thông tin từ những phương pháp trên cùng với triệu chứng lâm sàng và tiền sử bệnh để đưa ra một chẩn đoán chính xác về đột quỵ.

Chẩn đoán nhồi máu cơ tim

Chẩn đoán nhồi máu cơ tim thường dựa trên một số phương pháp và kiểm tra sau:

• Đánh giá triệu chứng và tiền sử bệnh
• Xét nghiệm máu để đánh giá các chỉ số như mức cholesterol, triglyceride, đường huyết và các chỉ số khác.
• Điện tâm đồ (ECG): ECG ghi lại hoạt động điện của tim và có thể phát hiện những thay đổi bất thường.
• Xét nghiệm hình ảnh tim bằng các phương pháp như tia X, MRI, hoặc siêu âm tim để xem xét mạch máu và cấu trúc tim, phát hiện những vùng bị hẹp hoặc tắc nghẽn trong động mạch.
• Dựa trên kết quả của các phương pháp chẩn đoán trên, bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán chính xác về nhồi máu cơ tim và đề xuất phương pháp điều trị phù hợp.

4. Nhồi máu cơ tim và đột quỵ được điều trị như thế nào?

4.1. Điều trị nhồi máu cơ tim

Để điều trị và phòng ngừa bệnh nhồi máu cơ tim, bệnh nhân cần thực hiện một số biện pháp sau:

Thay đổi lối sống: Đây là yếu tố quan trọng nhất trong việc điều trị nhồi máu cơ tim. Người bệnh cần duy trì lối sống lành mạnh để giảm nguy cơ và cải thiện tình trạng tim mạch, cụ thể:

• Ngừng hút thuốc lá hoặc tránh tiếp xúc với khói thuốc lá.
• Hạn chế tiêu thụ chất béo, cholesterol và muối.
• Tăng cường hoạt động thể chất, tập thể dục đều đặn.
• Giảm cân nếu cần thiết.
• Kiểm soát căng thẳng và học cách quản lý stress.

Sử dụng thuốc điều trị: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc để giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim và điều trị các triệu chứng liên quan. Các loại thuốc phổ biến bao gồm:

• Thuốc giảm cholesterol
• Thuốc chống đau thắt ngực (Angina)
• Thuốc chống đông
• Thuốc chống co cơ trơn

Theo dõi tình trạng bệnh: Người bệnh được khuyến nghị nên theo dõi, giám sát một số yếu tố gây ảnh hưởng tới tình trạng bệnh như: huyết áp, bệnh tiểu đường (nếu có), mỡ máu, béo phì và xơ vữa động mạch.

Phẫu thuật: Trong một số trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể cần làm một số phẫu thuật hoặc tiểu phẫu để khắc phục tắc nghẽn trong động mạch và cung cấp máu tốt hơn cho cơ tim.

4.2. Điều trị đột quỵ

Điều trị đột quỵ tùy thuộc vào loại đột quỵ và thời gian kể từ khi triệu chứng bắt đầu. Mục tiêu của điều trị đột quỵ là khôi phục lưu thông máu đến não càng nhanh càng tốt để giảm thiểu tổn thương não. Dưới đây là một số phương pháp điều trị đột quỵ phổ biến:

• Thrombolytic therapy (tPA): Đây là phương pháp điều trị ưu tiên cho đột quỵ mạch máu não do cục máu đông. Thuốc tPA (tissue plasminogen activator) được tiêm tĩnh mạch để phá vỡ cục máu đông và khôi phục lưu thông máu. Tuy nhiên, điều trị này phải được thực hiện trong vòng 4,5 giờ sau khi xuất hiện triệu chứng đột quỵ và yêu cầu giám sát chặt chẽ từ các bác sĩ.
• Phẫu thuật để loại bỏ cục máu đông: Trong một số trường hợp, đặc biệt là khi đột quỵ mạch máu não do cục máu đông lớn, bệnh nhân có thể cần thực hiện phẫu thuật để loại bỏ cục máu đông.
• Chăm sóc và phục hồi: Sau khi trải qua đột quỵ, bệnh nhân cần được điều trị và chăm sóc để giảm tổn thương não và kiểm soát các triệu chứng liên quan. Một số yếu tố cần quan tâm đó là: vấn đề dinh dưỡng, thực hiện bài tập thể lực, vật lý trị liệu, theo dõi chặt chẽ chức năng hô hấp, chức năng tim mạch,…

5. Cách phòng ngừa đột quỵ và nhồi máu cơ tim

Một chế độ ăn uống khoa học, lối sống lành mạnh và rèn luyện thường xuyên sẽ giúp hạn chế các yếu tố nguy cơ gây ra đột quỵ và nhồi máu cơ tim.

Một số cách mà bạn có thể thực hiện để phòng ngừa cơn đột quỵ nhồi máu cơ tim là:

• Kiểm soát cholesterol trong máu;
• Kiểm soát huyết áp;
• Không hút thuốc lá và hạn chế uống rượu bia;
• Duy trì cân nặng hợp lý, hãy giảm cân nếu bạn bị thừa cân béo phì;
• Kiểm soát lượng đường trong máu;
• Tập thể dục thường xuyên, chú ý có chế độ luyện tập phù hợp với ngưỡng sức khỏe của bản thân;
• Kiểm soát căng thẳng và lo âu;
• Có chế độ ăn uống lành mạnh bằng cách giảm chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, đường và muối; tăng cường trái cây tươi, rau củ, cá, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu và hạt….

Trong bài viết trên, chúng ta đã phân biệt rõ giữa hai bệnh lý đột quỵ và nhồi máu cơ tim. Việc chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời có thể cứu sống và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Tuy nhiên, cần lưu ý việc duy trì lối sống lành mạnh, kiểm soát yếu tố nguy cơ, thực hiện các biện pháp phòng ngừa có thể giảm nguy cơ mắc bệnh và bảo vệ sức khỏe tim mạch trong dài hạn.

>> Xem thêm: Đột quỵ mắt: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa