Hệ tiêu hóa của trẻ cần bao lâu để hoàn thiện?

Hệ tiêu hóa là dây chuyền được liên kết chặt chẽ của miệng, thực quản, dạ dày, ruột, gan và tụy. Mỗi bộ phận này đảm nhận một vai trò quan trọng không thể thiếu đối với sự phát triển toàn diện của hệ tiêu hóa. Hệ tiêu hóa của trẻ em cần thời gian để hoàn thiện và cha mẹ quan tâm thì có thể tìm hiểu trong nội dung bài viết dưới đây để giúp trẻ nhà mình có hệ tiêu hóa khỏe mạnh, phát triển toàn diện.

Hệ tiêu hóa của trẻ hoàn thiện thế nào?

Những năm đầu đời là thời gian hệ tiêu hóa của trẻ hoàn thiện cả về cấu trúc lẫn chức năng. Trong khi đó nhu cầu dinh dưỡng và năng lượng cần cung cấp của trẻ lại rất cao, không đồng bộ với chức năng sinh lý của hệ tiêu hóa. Hiểu rõ về sự phát triển, sự hoàn thiện của hệ tiêu hóa cha mẹ sẽ giúp trẻ có hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả, bình thường tránh rối loạn để có thể hấp thu dưỡng chất từ đó phát triển toàn diện.

Miệng: Khi mới chào đời, cấu trúc xương hàm của trẻ sơ sinh chưa hoàn thiện, miệng của trẻ nhỏ nhưng lưỡi lại khá rộng so với miệng, gai lưỡi phát triển giúp trẻ bú mút bầu vú mẹ tốt hơn. Vùng niêm mạc khoang miệng của trẻ khá mỏng, tập trung nhiều mạch máu nên rất dễ bị tổn thương, nhiễm nấm và nhiễm vi khuẩn, do đó cha mẹ vệ sinh sạch sẽ khoang miệng cho trẻ thường xuyên. Tuyến nước bọt ở trẻ sơ sinh phải đợi đến tháng thứ 3 – 4 mới hoàn thiện, vì vậy thức ăn tốt trong giai đoạn này chính là sữa mẹ hoặc sữa công thức. Trẻ 4 – 6 tháng thường chảy nước bọt sinh lý do mầm răng kích thích dây thần kinh V. Trong nước bọt có chứa các men tiêu hoá tinh bột như amylase, maltase…, hoạt tính của các men này sẽ tăng dần theo tuổi. Răng sữa sẽ bắt đầu mọc từ tháng thứ 4 – 6 và kết thúc vào tháng 24 – 30 khi mọc đủ 20 răng. Khi trẻ được 1 tuổi, cấu trúc khoang miệng đã gần hoàn chỉnh. Khi trẻ được 6 tuổi, răng vĩnh viễn sẽ bắt đầu mọc và thay thế dần răng sữa.

Thực quản: Thực quản của trẻ sơ sinh có dạng hình phễu với cấu tạo thành rất mỏng, các cơ co bóp còn khá yếu vì vậy trẻ thường hay nôn trớ. Theo độ tuổi phát triển, chiều dài thực quản sẽ có sự thay đổi về kích thước từ 10 – 11cm sơ sinh và chiều dài hoàn thiện khi trưởng thành 25 – 32 cm.

Dạ dày: Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, dạ dày thường có dạng hình tròn, nằm ngang và tương đối cao. Tổ chức cơ của trẻ nhỏ phát triển yếu, nhất là cơ thắt tâm vị nên dạ dày rất dễ bị biến dạng sau ăn, trong khi đó cơ thắt môn vị lại phát triển khá tốt (đóng chặt hơn co thắt tâm vị) do đó mà trẻ rất dễ nôn trớ sau ăn quá no, đặc biệt trong 6 tháng đầu đời. Khi trẻ được 1 tuổi, dạ dày của trẻ bắt đầu đứng dọc từ độ tuổi trẻ biết đi và có hình dài thuôn thuôn. Từ sau 2 tuổi trở đi, cấu trúc dạ dày đã phát triển và trở nên hoàn thiện hơn, gần giống với dạ dày của người trưởng thành.

Từ 2 tuổi trở đi, cấu trúc dạ dày đã phát triển và hoàn thiện hơn

Ruột: Thực tế ruột của trẻ thường dài hơn ruột của người lớn, khi trẻ 6 tháng tuổi thì ruột già của trẻ có chiều dài gấp 6 lần cơ thể, trong khi chiều dài ruột già ở người trưởng thành chỉ gấp 4 lần chiều cao. Ruột của trẻ có diện tích ống tiêu hóa khá lớn, thành ruột ở trẻ rất mỏng, hệ thống mạch máu nhiều và tính thẩm thấu cao nên ngay trong những năm đầu đời khi hệ thống ruột đang dần hoàn thiện, cha mẹ cần chăm sóc tốt cho hệ tiêu hóa để tận dụng được khả năng hấp thụ nhanh của ruột, tránh tình trạng nhiễm trùng do sự kết nối giữa các tế bào biểu mô ruột lỏng lẻo, không thể ngăn chặn các vi khuẩn có hại. Trẻ dưới 1 tuổi vị trí ruột thừa không cố định, thường nằm sau manh tràng nên việc chẩn đoán viêm ruột thừa ở trẻ em là khó khăn. Khi trẻ được 7 tuổi trở đi, hệ tiêu hóa của trẻ đã hoàn thiện và gần như tương đồng với người lớn cả về giải phẫu lẫn sinh lý, đặc biệt là hệ vi sinh đường ruột.

Tụy: Đây là cơ quan tiết ra một số loại men tiêu hóa như Trypsin, Lipase, Amylase giúp trẻ chuyển hóa chất đạm, mỡ, đường, vi chất… từ dạng phân tử phức tạp thành dạng phân tử đơn giản dễ hấp thu qua màng ruột. Những năm đầu đời của trẻ, chức năng tụy tạng của trẻ còn chưa hoàn thiện thì sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng duy nhất phù hợp với đặc điểm hấp thu của cơ thể trẻ.

Gan: Gan của trẻ sơ sinh có kích thước khá lớn, chiếm 4,4% trọng lượng cơ thể, chứa nhiều mạch máu nhưng các tế bào gan lại chưa phát triển đầy đủ. Các men tiêu hóa từ tụy, dịch mật bài tiết từ gan cũng góp một phần không nhỏ trong quá trình phân giải các hợp chất phức tạp trong thức ăn thành các phân tử đơn giản và dễ hấp thu. Thức ăn sẽ được tiêu hoá ở ruột nhờ tác dụng của các men tiêu hóa có trong dịch ruột, dịch tụy, mật… do hàm lượng các men này ở trẻ em luôn thấp hơn người lớn, vì thế trẻ rất dễ bị rối loạn tiêu hoá và kém hấp thu.

Cha mẹ nên làm gì để trẻ tiêu hóa tốt, phát triển toàn diện khi hệ tiêu hóa chưa hoàn

Để giúp hệ tiêu hóa của trẻ hoạt động hiệu quả, khỏe mạnh trong thời gian chưa hoàn thiện thì mẹ cần nhớ:

Mẹ nên trẻ bú sữa mẹ ngay sau sinh, trong vòng 1 giờ để kích thích sữa bài tiết và cho trẻ bú hoàn toàn trong 6 tháng đầu, không cho trẻ ăn bất kỳ thức ăn, nước uống nào kể cả nước trắng. Hệ tiêu hóa ở trẻ bú sữa mẹ thường tốt hơn trẻ ăn sữa công thức do trẻ có nhiều nguy cơ mắc bệnh đường tiêu hóa hơn.
Từ tháng thứ 6 trở đi trẻ bắt đầu tập ăn dặm, lúc này nên cho trẻ tập ăn từng ít một rồi mới tăng lượng, chế biến món ăn mềm loãng, sử dụng thực phẩm lành tính cho đường tiêu hóa của trẻ. Thức ăn ăn dặm của trẻ cần đa dạng, đáp ứng đủ nhu cầu phát triển thể chất, tinh thần, trí não, có đủ 4 nhóm là tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất. Số bữa ăn và số lượng thức ăn trong mỗi bữa cần tăng dần theo tháng tuổi để phù hợp với dung tích dạ dày ngày càng phát triển của trẻ.

Hệ vi khuẩn đường ruột đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa của trẻ em cũng như đảm bảo sức khỏe tổng thể. Lợi khuẩn không chỉ giúp hấp thu dưỡng chất mà còn có tác dụng khác như tổng hợp vitamin K, vitamin B và tăng cường tiêu hóa đạm, chất béo, tinh bột… Theo nghiên cứu trẻ bú mẹ thì vi khuẩn Bifidus sẽ chiếm ưu thế, ức chế hoạt động của E.coli, các trẻ ăn sữa công thức thì E.Coli phát triển, dẫn đến tình trạng tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa. Nên mẹ chú ý bổ sung lợi khuẩn cho trẻ từ sữa chua, dưa muối, kim chi, canh rong biển Miso…

Mẹ nên chú ý bổ sung lợi khuẩn cho trẻ từ sữa chua

Tuy nhiên không phải trẻ nào cũng ăn được các món ăn này, do đó để bổ sung lợi khuẩn hiệu quả nhất là nên bổ sung từ men vi sinh. Hãy chọn men vi sinh với công thức 2 trong 1, vừa bổ sung lợi khuẩn Probiotic vừa bổ sung chất xơ hòa tan Prebiotic (là thức ăn của lợi khuẩn và tốt cho hệ tiêu hóa), men vi sinh này sẽ đem đến hiệu quả gấp nhiều lần men vi sinh thông thường. Men vi sinh này còn được sản xuất bằng công nghệ Lab2Pro hiện đại nhất hiện nay, giúp bảo vệ lợi khuẩn sống sót qua lớp dịch vị dạ dày tới ruột để phát huy tối đa tác dụng. Men vi sinh thích hợp dùng cho người lớn và trẻ em, giúp trẻ hấp thu dưỡng chất, ăn ngon miệng và tránh bệnh đường tiêu hóa hiệu quả.

Cùng với men vi sinh này thì để giúp trẻ phát triển toàn diện, tăng chiều cao hiệu quả, cha mẹ nên chọn thực phẩm bảo vệ sức khỏe có chứa canxi nano, vitamin D3, MK7 và nhiều dưỡng chất cần cho sự phát triển chiều cao như Magie, Kẽm, Đồng, Boron, Silic, Mangan… . Ngoài các thành phần giúp tăng chiều cao này, sản phẩm còn có thêm các thành phần khác như sữa non Colostrum, chất xơ hòa tan Fos, Immune Alpha… giúp trẻ từ 6 tháng đến 4 tuổi tránh các bệnh đường tiêu hóa, ốm vặt. Với trẻ từ 4 – 9 tuổi thì sản phẩm hỗ trợ tăng chiều cao này có thêm thành phần phù hợp DHA, Taurin, Cao Blueberry tốt cho phát triển trí não, bảo vệ mắt của trẻ.