Khô hạn ở phụ nữ mãn kinh: Cách xử lý hiệu quả

Tuổi mãn kinh mang theo nhiều thay đổi về sức khỏe, trong đó khô hạn là một trong những vấn đề phổ biến nhất mà phụ nữ phải đối mặt. Tình trạng này không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đến quan hệ vợ chồng. Hãy cùng khám phá những cách an toàn và hiệu quả để cải thiện khô hạn ở tuổi mãn kinh trong bài viết dưới đây.

1. Khô hạn ở thời kỳ mãn kinh

Âm đạo luôn ẩm ướt là nhờ được các lớp dịch mỏng trong suốt tạo ra bởi hormone estrogen. Nội tiết tố này giúp lớp lót âm đạo được khỏe mạnh, dày và đàn hồi, bôi trơn để quá trình quan hệ tình dục được thuận lợi, giúp tinh trùng dễ dàng di chuyển đến gặp trứng để thụ tinh. Khi âm đạo bị khô do niêm mạc âm đạo bị khô hoặc giảm tiết dịch bôi trơn, việc quan hệ tình dục sẽ khó khăn, âm đạo dễ trầy xước, gây chảy máu, đau rát và tăng khả năng viêm nhiễm cho chị em. Khô hạn tuổi mãn kinh là tình trạng thường xảy ra do nội tiết tố nữ estrogen suy giảm ở giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh.

Chị em không chỉ gặp tình trạng khô hạn mà còn có thể gặp các tình trạng khác như da khô nhăn, nám sạm, rụng tóc, rối loạn kinh nguyệt, bốc hỏa, mất ngủ, cáu gắt vô cớ, giảm khả năng thụ thai, nguy cơ bị bệnh loãng xương, bệnh xơ vữa động mạch, khối u,…

2. Nguyên nhân chính gây khô hạn ở tuổi mãn kinh

Hiểu rõ nguyên nhân gây khô hạn trong giai đoạn mãn kinh sẽ giúp chị em có những biện pháp phù hợp để cải thiện tình trạng

2.1. Bị khô hạn mãn kinh do suy giảm hormone estrogen

Ở giai đoạn mãn kinh, Estrogen của chị em sẽ suy giảm mạnh làm giảm lưu lượng máu đến âm đạo. Chị em mãn kinh sẽ bị khô teo niêm mạc âm đạo, giảm hoặc không tiết chất nhờn gây đau khi quan hệ. Bên cạnh đó chị em cũng có thể thấy các dấu hiệu như âm đạo có cảm giác giống như giấy nhám, rách và chảy máu khi quan hệ tình dục, ngứa, bỏng rát. Do âm đạo tăng acid nên dễ dẫn đến các vấn đề viêm nhiễm phụ khoa hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu. Vùng niêm mạc bên ngoài âm đạo là âm hộ cũng có thể bị kích ứng.

2.2. Khô hạn ở tuổi mãn kinh do thiếu hụt progesterone

Sự thiếu hụt của hormone progesterone chính là nguyên nhân gây ra tình trạng rối loạn kinh nguyệt, tâm trạng lo lắng, trầm cảm, giảm ham muốn tình dục, gây chảy máu bất thường ở tử cung khi chị em không mang thai.

2.3. Sụt giảm testosterone cũng gây khô hạn ở tuổi mãn kinh

Hormone này không chỉ có ở nam giới mà cũng có ở nữ giới giúp chị em tăng ham muốn tình dục, tăng khả năng sinh sản, tăng sản sinh hồng cầu… Khi testosterone suy giảm ở giai đoạn mãn kinh gây khô hạn cho chị em và gây giảm trí nhớ, mất phương hướng không gian, giảm ham muốn…

2.4. Rối loạn chức năng sàn chậu thời kỳ mãn kinh

Các cơ bao quanh bàng quang và âm đạo của phụ nữ tiền mãn kinh – mãn kinh có thể bị co thắt hoặc lỏng lẻo hơn. Co thắt xảy ra khi quan hệ tình dục không thoải mái có thể khiến cơ sàn chậu bị co lại. Đây là phản xạ cơ thể bảo vệ khỏi sự xâm nhập, chị em sẽ cảm thấy đau sau khi quan hệ. Cơ sàn chậu có thể trở nên kém ổn định hơn ở thời kỳ mãn kinh. Bàng quang hoặc tử cung có sa xuống âm đạo gây khó chịu khi quan hệ.

2.5. Ít quan hệ

Việc quan hệ tình dục thường xuyên sẽ giúp làm tăng lưu lượng máu, bôi trơn và tăng cường sức khỏe của các mô âm đạo. Nên nếu ít quan hệ sẽ có thể khiến âm đạo không còn được kích thích và dần trở nên khô hạn.

2.6. Mô sẹo

Một số chị em có sẹo hay vùng da cứng hình thành trong quá trình phẫu thuật hoặc sinh nở. Những vết sẹo này có thể đau hơn một chút khi đến thời kỳ mãn kinh vì lúc này các mô xung quanh cửa âm đạo mỏng hơn.

2.7. Các yếu tố khác

Các bệnh lý như tiểu đường, bệnh tim, huyết áp cao nếu không được điều trị đều có thể làm giảm lưu lượng máu và ảnh hưởng đến sinh lý. Hay một số bệnh da liễu như bệnh chàm, bệnh vẩy nến, bệnh địa y xơ cứng hoặc vết loét ở bộ phận sinh dục có thể ảnh hưởng đến vùng da ở âm đạo gây đau rát.

3. Bị khô hạn ở tuổi mãn kinh có biểu hiện gì?

Ở thời kỳ mãn kinh khi bị khô âm đạo chị em sẽ thấy có các biểu hiện sau:

• Âm đạo bị khô và có thể ngứa nhẹ, có cảm giác khó chịu hoặc hơi khó chịu
• Khi quan hệ thấy đau, chảy máu
• Vùng kín sưng đỏ và rát
• Cảm giác ống âm đạo bị thắt chặt
• Giảm ham muốn và ít đạt khoái cảm hơn
• Nhiễm trùng bàng quan và âm đạo thường xuyên
• Dễ nhiễm trùng đường tiết niệu
• Giảm sức mạnh cơ xương chậu

4. Cách chữa khô hạn ở thời kỳ mãn kinh

4.1. Ăn nhiều hoa quả chứa vitamin C

Thực phẩm chứa vitamin C có tác dụng giúp vùng kín chị em tăng tiết chất nhờn nên hỗ trợ cuộc yêu thuận lợi. Chị em có thể tìm thấy vitamin này trong các thực phẩm như cam, bưởi, rau bina, dâu tây, kiwi, dứa, ớt chuông…

4.2. Bổ sung vitamin E từ thực phẩm

Vitamin E có nhiều trong các loại hạt, quả bơ, đu đủ, cải xanh, xoài chín, dầu thực vật… sẽ giúp cải thiện tình trạng khô âm đạo. Bên cạnh đó khi sử dụng các thực phẩm có vitamin này còn giúp ngăn bệnh tim mạch, tăng miễn dịch, ngừa ung thư, đẹp da.

4.3. Uống đủ nước mỗi ngày

Chị em cần uống đủ nước hàng ngày vì nước không chỉ cần thiết để giúp cơ thể hoạt động mà còn giúp tiêu hóa tốt hơn, giảm nguy cơ sỏi thận, giảm stress, giảm khô hạn… hay chỉ đơn giản là bù nước cho cơ thể sau hoạt động thể dục thể thao của chị em. Chị em nên uống ít nhất 2l nước/ngày.

4.4. Bổ sung thực phẩm giàu acid béo Omega-3

Omega-3 có tác dụng cải thiện tình trạng khô hạn, hạn chế cáu giận, bốc hỏa, giúp da đẹp và mịn màng. Chị em có thể tìm thấy omega-3 trong các loại cá béo như cá trích, cá hồi, cá mòi, cá ngừ, các loại sữa hạt, các loại omega, dầu gan cá…

4.5. Điều chỉnh lại các thói quen tốt và lối sống lành mạnh

Các thói quen hàng ngày và lối sống lành mạnh cũng có thể giúp cải thiện tình trạng khô hạn ở chị em mãn kinh. Do đó chị em nên có chế độ ăn đầy đủ chất, tập thể thao, ngủ đủ giấc và xả stress, thư giãn …

4.6. Chữa khô hạn mãn kinh bằng thuốc

Chị em cũng có thể chọn cải thiện khô hạn bằng cách sử dụng thuốc đặt, kem bôi trơn… giúp quan hệ dễ dàng hơn. Các loại thuốc chị em tham khảo sử dụng như kem dưỡng ẩm âm đạo KY Liquibeads, Replens… hay thuốc đặt âm đạo Dehydroepiandrosterone (DHEA). Các loại thuốc này có thể gây tình trạng ngứa, kích ứng, dị ứng vùng kín nếu không hợp.

4.7. Liệu pháp thay thế hormone cục bộ (HRT cục bộ)

Liệu pháp thay thế hormone cục bộ (HRT cục bộ) hay còn gọi là liệu pháp thay thế hormone tại chỗ. Phương pháp này được thực hiện dựa trên nguyên tắc dùng estrogen bổ sung tại chỗ qua đường âm đạo để làm giảm tình trạng thiếu hụt nội tiết tố trong cơ thể. Phương pháp này được dùng phổ biến ở các nước phương Tây. Tuy nhiên có thể gây chảy máu âm đạo, đau ngực. Chị em chỉ thực hiện phương pháp này khi đã được bác sĩ khám và chỉ định, không tự ý mua estrogen điều trị tại chỗ. Liệu pháp hormone thay thế được thực hiện bằng 3 cách:

• Dùng viên đặt âm đạo (Vagifem)
• Dùng vòng âm đạo (Estring)
• Kem bôi âm đạo (tên biệt dược Estrace, Premarin)

4.8. Bổ sung nội tiết tố từ thảo dược

Nguyên nhân gây khô hạn ở chị em mãn kinh là do sự suy giảm của estrogen, vì thế chị em có thể chọn cải thiện tình trạng này bằng viên uống có chứa estrogen thảo dược EstroG-100. Trong đó EstroG-100 được chiết xuất từ Đương quy, Tục đoạn, Cách sơn tiêu nên rất an toàn với chị em, ngoài ra còn có Glutathione, Curcumin, Collagen… rất tốt cho chị em cải thiện các vấn đề mãn kinh như khô da, tóc…

Khô hạn ở tuổi mãn kinh là một phần tự nhiên của quá trình lão hóa, nhưng không phải là không thể khắc phục. Với sự quan tâm đúng mức và áp dụng các biện pháp cải thiện đã được đề cập, chị em có thể giữ cho cuộc sống của mình luôn vui vẻ và khỏe mạnh, bất chấp những thay đổi của tuổi tác.

Nguồn tham khảo

• [1] Vaginal dryness after menopause: How to treat it? https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/menopause/expert-answers/vaginal-dryness/faq-20115086
• [2] Experiencing Vaginal Dryness? Here’s What You Need to Know. https://www.acog.org/womens-health/experts-and-stories/the-latest/experiencing-vaginal-dryness-heres-what-you-need-to-know