Phòng ngừa cong vẹo cột sống cho học sinh trong trường

Vẹo cột sống ở người lớn chủ yếu là do nguyên nhân thoái hóa, đây vốn dĩ là một tiến trình khó có thể ngăn chặn được. Trái lại, ở những bệnh nhân bị vẹo cột sống vô căn, nguyên nhân của tình trạng này lại chưa rõ ràng. Chính vì vậy, nếu tích cực phòng ngừa cong vẹo cột sống ngay từ đầu thì có thể hạn chế được phần nào biến chứng này xảy ra. Vậy làm thế nào để chống tật cong vẹo cột sống?

1. Khái niệm cong vẹo cột sống

Cong vẹo cột sống là tình trạng cột sống bị nghiêng, lệch về một phía hoặc bị cong về phía trước hay phía sau, do đó không còn giữ được các đoạn cong sinh lý vốn có. Đây là bệnh lý về cột sống phổ biến nhất ở trẻ nhỏ và vị thành niên, độ tuổi thường gặp từ 10-15. Trong đó, tỉ lệ mắc bệnh và mức độ vẹo cột sống ở các bé gái cao hơn bé trai.

2. Nguyên nhân dẫn đến cong vẹo cột sống

Nguyên nhân hàng đầu gây ra chứng cong vẹo cột sống là nguyên nhân tự phát ở tuổi vị thành niên (chiếm đến 85% các ca mắc bệnh). Đa số các bé trong độ tuổi đến trường đều có nguy cơ bị vẹo cột sống do phải mang cặp sách nặng làm vai bị lệch, bàn ghế ngồi học không đạt tiêu chuẩn tạo ra tư thế học tập sai.

Các nguyên nhân khác bao gồm:

• Bẩm sinh: Vẹo cột sống do bẩm sinh là tình trạng bệnh vô căn, xảy ra ở trẻ em. Điều này được xác định do sự phát triển bất thường của cột sống thai nhi. Việc phát triển bất thường có thể do ảnh hưởng từ mẹ, trong trường hợp mẹ khi mang thai có tiếp xúc với hóa chất độc hại, có hành động gây ra sự chèn ép thai nhi hoặc tạo tác động mạnh lên thai thi,…
• Hoạt động sai tư thế: Một số tư thế sai trong sinh hoạt như ngủ gục trên bàn, bê vác nặng, ngồi gù lưng,… lặp lại thường xuyên là nguyên nhân chính gây ra vẹo cột sống ở đối tượng người trẻ tuổi và trẻ em. Việc hoạt động sai tư thế sẽ tạo áp lực lớn lên cột sống khiến cột sống thực hiện chức năng nâng đỡ trọng lượng cơ thể trong điều kiện nhiều rủi ro hơn.
• Thoái hóa: Thoái hóa xương gây ra vẹo cột sống xảy ra nhiều nhất ở đối tượng người già, bước vào giai đoạn suy giảm chức năng cơ xương khớp. Quá trình này khiến cột sống bị suy giảm chất lượng, và đây cũng là lý do chính dẫn đến sự biến dạng sống lưng. Và một trong những loại biến dạng đốt sống lưng thường gặp là vẹo cột sống.
• Loãng xương: Vẹo cột sống xảy ra khi xương ở tình trạng giòn, xốp và yếu. Điều này xảy ra là do mật độ xương giảm do loãng xương gây ra. Ở quá trình này, người bệnh cũng có thể đồng thời gặp thêm nhiều vấn đề về xương khớp khác nữa.
• Bàn chân bẹt: Bàn chân bẹt là tình trạng bàn chân không có vòm hay lõm, khiến chân bị xoay đổ vào trong. Bàn chân bẹt có thể khiến xương ở cẳng chân của trẻ bị xoay khi đi lại, chạy nhảy, khiến các khớp đầu gối cũng xoay lệch dẫn đến đau, viêm, thậm chí thoái hóa khớp gối. Nghiêm trọng hơn, sự lệch trục này còn dẫn đến chứng vẹo cột sống. Nếu không được can thiệp, chữa trị kịp thời sẽ gây nên những rắc rối trong sinh hoạt hằng ngày của trẻ.

Ngoài ra, có trường hợp trẻ em bị chứng vẹo cột sống xuất phát do người lớn cho trẻ tập đứng, tập đi quá sớm.

3. Các biện pháp phòng ngừa cong vẹo cột sống

Để phòng ngừa cong vẹo cột sống, trong quá trình học tập và sinh hoạt bạn cần lưu ý những điều sau:

3.1. Cải thiện điều kiện vệ sinh trường học

• Bàn ghế học tập cần có kích thước phù hợp với chiều cao của học sinh đối với từng cấp học khi sử dụng.
• Tạo thói quen ngồi đúng tư thế cho các em để phòng ngừa cong vẹo cột sống và cận thị. Khi ngồi, hai bàn chân được đặt ngay ngắn trên sàn, giữa cẳng chân và đùi tạo thành 1 góc tối ưu là 90 độ (dao động trong khoảng 75-105 độ), lưng có thể tựa vào tựa lưng của ghế để tăng thêm điểm tựa, thân thẳng, đầu và cổ hơi ngả về phía trước, hai tay để ngay ngắn trên mặt bàn.
• Nơi học tập ở trường phải đảm bảo chiếu sáng tự nhiên và chiếu sáng nhân tạo. Ở nhà, ngoài hệ thống chiếu sáng chung, gia đình cũng cần trang bị đèn ở góc học tập để đảm bảo ánh sáng tốt hơn; chú trọng thực hiện việc nghỉ giải lao giữa các tiết học.

3.2. Duy trì chế độ học tập, sinh hoạt hợp lý

• Học sinh không mang cặp quá nặng, trọng lượng cặp sách không nên vượt quá 15% trọng lượng cơ thể. Cặp phải có 2 quai, khi sử dụng học sinh đeo đều hai vai, tránh đeo lệch về 1 phía.
• Lập thời gian biểu cụ thể cho học tập, vui chơi giải trí, lao động, nghỉ ngơi hợp lý ở trường cũng như ở nhà sao cho phù hợp với từng lứa tuổi.
• Tăng cường hoạt động vận động ngoài trời, rèn luyện thể dục thể thao. Đảm bảo thời gian ngủ cần thiết theo từng lứa tuổi.
• Đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý, tính đa dạng về giá trị dinh dưỡng của mỗi bữa ăn nhất là các bữa chính. Đặc biệt cần quan tâm đến các thực phẩm có nhiều canxi và vitamin D, đây là các yếu tố giúp cho sự phát triển của xương trong giai đoạn phát triển.
• Đảm bảo thời gian ngủ cần thiết theo từng lứa tuổi. Tuổi càng nhỏ, nhu cầu ngủ càng nhiều, cụ thể học sinh từ 7-10 tuổi cần ngủ 11 – 10 giờ; từ 11-14 tuổi thời gian ngủ là 10 – 9 giờ; từ 15-17 tuổi thời gian ngủ là 9 – 8 giờ.

3.3. Khám phát hiện cong vẹo cột sống định kỳ

Khám định kỳ phát hiện sớm các trường hợp cong vẹo cột sống để có cách xử trí và phòng bệnh kịp thời. Việc khám phát hiện cong vẹo cột sống định kỳ có tác dụng giúp cho nhà trường, gia đình và bản thân học sinh quan tâm hơn tới sức khỏe và phòng chống cong vẹo cột sống học đường hiệu quả nhất.

Trên đây là những biện pháp phòng chống cong vẹo cột sống đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả cho học sinh. Bạn hãy lưu lại để thực hiện sớm cho bé để phòng ngừa tình trạng biến dạng cột sống ở trẻ nhé.

Bài viết liên quan:

• Những hậu quả của cong vẹo cột sống mà bạn cần biết
• Các dạng cong vẹo cột sống thường gặp nhất hiện nay