Cách phòng ngừa và điều trị rối loạn đông máu trong xơ gan

Rối loạn đông máu trong xơ gan là một trong những hậu quả của bệnh xơ gan. Tình trạng này có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Cùng tìm hiểu cách phòng ngừa và điều trị rối loạn đông máu trong xơ gan trong bài viết dưới đây.

1. Tại sao lại có hiện tượng rối loạn đông máu trong xơ gan?

Người bệnh xơ gan thường có cơ chế đông máu bất thường. Có hai giả thuyết cho cơ chế đông máu bất thường này là xuất huyết và huyết khối. Nguyên nhân của việc xuất huyết gồm có:

• Số lượng tiểu cần bị suy giảm dẫn đến các chức năng không yếu kém dần.
• Nồng độ của những yếu tố làm đông huyết tương đã bị giảm.
• Số lượng và cả chất lượng của các yếu tố đông máu fibrinogen trở nên bất thường.
• Sụt giảm nồng độ TAFI, tPA, thiếu vitamin K. Cơ thể không có đủ lượng vitamin K cơ bản cho sức khỏe.

Những yếu tố chính có liên quan với huyết khối như:

• Nồng độ của VIII và von Willebrand gia tăng (đây chính là hai yếu tố không thể thiếu đối với quá trình làm đông máu).
• Nồng độ của protein C – S và antithrombin bị suy giảm.
• Nồng độ của plasminogen cũng bị suy giảm.

Một số nghiên cứu gần đây cho thấy huyết khối có thể xảy ra ngay cả khi trên lâm sàng đang chẩn đoán tình trạng xuất huyết. Bác sĩ thường sử dụng thuốc chống đông heparin và kháng vitamin K để điều trị rối loạn đông máu trong xơ gan, thiếu máu do xơ gan.

2. Cơ chế đông máu ở những người bệnh xơ gan

Rối loạn đông máu trong xơ gan có thể do những cơ chế dưới đây, người bệnh cần lưu ý:

2.1. Tiêu sợi huyết tăng quá mức cho phép

Người bệnh xơ gan gặp tình trạng tăng tiêu sợi huyết quá mức cho phép, từ đó gây ra xuất huyết. Cơ chế này khiến các cục máu đông ở các vị trí tổn thương tan ra, kèm theo sự mất cân bằng của chất hoạt hóa và chất ức chế tiêu sợi huyết.

2.2. Giảm số lượng của tiểu cầu

Có khoảng 15% đến 70% những người bệnh xơ gan bị giảm tiểu cầu. Lượng tiểu cầu bị giảm nhiều hay ít phụ thuộc vào diễn biến từng giai đoạn bệnh. Việc tiểu cầu bị suy giảm không ảnh hưởng đến nguy cơ xuất huyết từ tĩnh mạch trướng thực quản nhưng số lượng tiểu cầu bị suy giảm lại trực tiếp ảnh hưởng đến yếu tố gây đông máu như fibrinogen. Sự thay đổi bất thường này còn ảnh hưởng đến hoạt động của yếu tố đông máu và làm tăng hoạt hóa của tiêu sợi huyết từ đó có thể làm tăng những nguy cơ xuất huyết đối với các bệnh nhân bị xơ gan. Một số nguyên nhân khiến tiểu cầu bị suy giảm ở ngoại vi như:

• Lá lách tăng kích thước quá lớn
• Tăng bắt giữ tiểu cầu tại lách, gan có dấu hiệu giảm quá trình sản xuất thrombopoietin
• Tủy xương bị ức chế do một loại protein cơ thể sản xuất là interferon
• Do sử dụng thuốc kháng virus khi điều trị viêm gan C
• Quá trình tăng phá hủy tiểu cầu gián tiếp qua cơ chế miễn dịch tự kháng thể kháng tiểu cầu.

2.3. Sự thiếu hụt một số chức năng của tiểu cầu

Sự thiếu hụt một số chức năng tiểu cầu ở người bệnh xơ gan khiến chúng không thể tập trung cùng ở khu vực tổn thương. Vì vậy, cơ chế đông máu trong xơ gan vì những lý do sau:

• Thiếu hụt cơ chế dẫn truyền tín hiệu và thromboxane A2 giảm quá trình tổng hợp
• Sự thiếu hụt kho dự trữ tiểu cầu
• Các thụ thể GPIb ở trên bề mặt tiểu cầu suy giảm
• Sự kết dính của các tiểu cầu với những thành phần nằm bên dưới mạch máu cũng suy giảm đối với những người bị xơ gan.

2.4. Đông máu ở các nội mạch

Xơ gan gây ra sự đông máu sẽ rải rác ở lòng mạch có liên quan đến các cơ chế kích hoạch khiến gan bị tổn thương. Do vậy mà chúng sẽ làm tăng phóng thích những yếu tố đông máu và làm giảm sự đào thải của các protein gây đông máu đã hoạt hóa. Các nội độc tố được sản xuất nhờ vào vi khuẩn đường ruột cũng suy giảm theo. Không những thế, quá trình tổng hợp những chất ức chế đông máu cũng giảm dần.

Ngoài ra còn có các nguyên nhân khác làm kích hoạt đông máu trong lòng mạch như sốc, phẫu thuật hoặc các chấn thương. Trong thực tế, việc chẩn đoán đông máu nội mạch tương đối khó khăn và cần có sự hội chẩn từ các bác sĩ một cách cẩn thận đối với người bệnh bị xơ gan.

3. Phòng ngừa và điều trị rối loạn đông máu trong xơ gan như thế nào?

Rối loạn đông máu trong xơ gan nguy hiểm nhưng hoàn toàn có cách khắc phục nếu phát hiện kịp thời. Phác đồ điều trị rối loạn đông máu trong xơ gan mà các bác sĩ khuyến cáo gồm có:

• Cân nhắc truyền các chế phẩm máu vì nguy cơ tăng áp lực tĩnh mạch cửa, quá tải tuần hoàn
• Truyền khối hồng cầu cho người bệnh nhằm nâng chỉ số HCT lên trên 25%
• Truyền tiểu cầu pool hoặc tiểu cầu gạn tách
• Sử dụng thuốc chống tiêu sợi huyết: Aminocaproic acid và tranexamic acid
• Để phòng ngừa rối loạn đông máu trong xơ gan có thể thực hiện một số biện pháp sau:
• Duy trì lối sống lành mạnh: Người bị xơ gan nên xây dựng thực đơn dinh dưỡng cân bằng, ít đồ dầu mỡ và đồ uống có cồn… Thường xuyên vận động, tập các bài thể dục hàng ngày sẽ giúp tăng cường chức năng gan.
• Các thực phẩm hỗ trợ điều trị xơ gan: Hiện có nhiều thực phẩm chức năng có tác dụng hỗ trợ điều trị xơ gan, được kiểm định chặt chẽ bởi các cơ quan chức năng mà người bệnh có thể tham khảo và sử dụng.

Bổ sung Omega-3 từ viên uống có hàm lượng EPA và DHA cao, sử dụng nguyên liệu tinh chế nhập khẩu trực tiếp từ Na Uy. Omega-3 sẽ giúp giảm mảng bám trong lòng mạch và giúp mạch máu khỏe mạnh. Theo các nghiên cứu thì Omega 3 chứa EPA và DHA cao sẽ giúp giảm hình thành các mảng xơ vữa động mạch. Cùng với Omega 3 thì có thể dùng thêm sản phẩm giúp tăng cường lưu thông máu nhờ có chứa các thành phần là các vitamin nhóm B(B1,B2, B6), Chondroitin, Cao Blueberry, Ginkgo Biloba. Viên uống được chuyên gia khuyên dùng giúp ngăn ngừa nguy cơ bị tai biến mạch máu não, bệnh mạch vành,…

Hi vọng những chia sẻ về cách phòng và điều trị rối loạn đông máu trong xơ gan sẽ hữu ích với người bệnh.