Rối loạn nội tiết tố nữ: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Rối loạn nội tiết tố nữ là tình trạng không hiếm gặp, nếu không kịp thời cải thiện, cân bằng sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe, vẻ đẹp bên ngoài của chị em. Cùng tìm hiểu về rối loạn nội tiết tố nữ để có cách bổ sung phù hợp nhé.

1. Rối loạn nội tiết tố nữ là gì?

Nội tiết tố đóng vai trò cân bằng sự trao đổi chất và các chức năng sinh lý của cơ thể. Nhưng nếu các hormone quá ít hoặc quá nhiều thì sẽ dẫn đến tình trạng rối loạn nội tiết tố nữ. Rối loạn nội tiết tố nữ sẽ  gây ra những thay đổi về thể chất, tâm lý và chất lượng cuộc sống. Có một vài rối loạn hormone là tạm thời và có một số khác là mãn tính. 

2. Nguyên nhân nào gây rối loạn nội tiết tố nữ?

• Tuổi tác: Do tuổi tác khi chị em bước vào thời kỳ tiền mãn kinh cho tới khi mãn kinh, cơ thể sẽ giảm sản sinh estrogen gây ra sự thiếu hụt hormone này.
• Phụ nữ phải cắt bỏ buồng trứng: Chị em nếu bị cắt bỏ một phần hoặc hoàn toàn buồng trứng sẽ gây ảnh hưởng lớn do estrogen được buồng trứng sinh ra.
• Do bệnh tật: Nếu chị em mắc phải một số căn bệnh như tiểu đường, viêm tụy hay có khối u phải dùng phương pháp hóa trị hoặc xạ trị cũng gây ảnh hưởng tới nội tiết tố.
• Chế độ ăn uống, sinh hoạt thiếu lành mạnh: Chế độ ăn với các loại thức ăn nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh hay thói quen ăn uống tùy tiện, không theo giờ giấc, không đủ chất hoặc kiêng khem quá nhiều có thể là nguyên nhân gây rối loạn nội tiết tố nữ.
• Do hàm lượng estrogen cao: Thói quen lạm dụng thuốc tránh thai và luôn trong trạng thái tâm lý căng thẳng, mệt mỏi kéo dài sẽ làm cho hàm lượng progesterone trong cơ thể giảm sút và estrogen tăng cao hơn. Đây cũng chính là nguyên nhân hàng đầu làm rối loạn nội tiết tố nữ và đẩy hàm lượng estrogen lên cao, dẫn đến rối loạn ở tuyến yên, buồng trứng và trục não bộ.
• Do độc tố từ thực phẩm: Thói quen sử dụng đồ ăn sẵn, đồ ăn đóng hộp có chứa lượng estrogen lớn cũng chính là nguyên nhân làm gia tăng hàm lượng estrogen trong cơ thể và gây mất cân bằng nội tiết tố. Người có thói quen ăn đồ ngọt  nhiều và bổ sung dinh dưỡng quá mức đều có thể là nguyên nhân dẫn tới hội chứng buồng trứng đa nang, ngược lại suy dinh dưỡng do ăn kiêng cũng dễ làm suy giảm nội tiết tố nữ.
• Do ảnh hưởng của mỹ phẩm: Có rất nhiều các loại mỹ phẩm có thể khiến cho cơ thể tiết ra các nội tiết tố và gây ra thay đổi nội tiết tố mà chị em không biết. 

3. Rối loạn nội tiết tố nữ biểu hiện thế nào?

Rối loạn nội tiết tố nữ có thể nhận biết qua các dấu hiệu, biểu hiện sau đây:

3.1. Nổi mụn bất thường trên da

Theo các chuyên gia khi cơ thể nổi mụn bất thường là do sự thay đổi của hệ thống nội tiết tố trong cơ thể, đặc biệt là trong giai đoạn tuổi dậy thì. Dấu hiệu này dễ phát hiện và đa số chị em phụ nữ đều gặp phải.

3.2. Bị đau đầu thường xuyên

Trừ trường hợp chị em đau đầu do bị stress hay mệt mỏi thì có một lý do duy nhất khiến chị em bị đau đầu thường xuyên là do lượng estrogen quá thấp, dấu hiệu chứng tỏ cơ thể đang bị rối loạn nội tiết tố.

3.3. Thường xuyên bị mất ngủ

Mất ngủ là dấu hiệu rối loạn nội tiết tố cực kỳ nguy hiểm, cảnh báo cơ thể đang có nồng độ progesterone quá thấp. Progesterone là hormone giúp mang đến cảm thấy thoải mái, bình tĩnh và duy trì giấc ngủ ổn định hơn. Chị em nếu gặp phải tình trạng mất ngủ trong điều kiện bình thường thì đây là dấu hiệu đáng lo ngại và có thể do rối loạn nội tiết tố nữ.

3.4. Cơ thể tiết mồ hôi nhiều hơn

Nếu cơ thể bỗng nhiên tiết ra nhiều mồ hôi hơn bình thường chứng tỏ quá trình cân bằng nội tiết tố trong cơ thể đang gặp vấn đề khiến hormone kiểm soát nhiệt độ bị mất đi. Dấu hiệu này hay gặp ở chị em sau khi mãn kinh.

3.5. Cơ thể luôn cảm thấy mệt mỏi

Nếu chị em thấy lúc nào cũng cảm thấy mệt mỏi, ngay cả khi không làm gì thì đây chính là dấu hiệu mất cân bằng nội tiết tố nghiêm trọng.

3.6. Cân nặng thay đổi

Khi bị rối loạn nội tiết tố thì cơ thể người phụ nữ sẽ rất dễ tăng cân, dù đang ăn kiêng. Tình trạng này là do việc thiếu hụt hoặc dư thừa một số loại hormone sẽ khiến cơ thể tích trữ mỡ và phá vỡ các khối cơ, gây tăng cân không kiểm soát.

3.7. Gặp phải vấn đề về tiêu hóa

Khi cơ thể trong trạng thái căng thẳng quá lâu, dạ dày đau cũng chính là dấu hiệu rối loạn nội tiết tố, giống như việc cơ thể bị stress và sản sinh ra một lượng lớn hormone và gây ra tình trạng trên.

3.8. Mất khả năng tập trung

Nếu chị em quên trước quên sau, không thể tập trung để làm một việc gì đó  thì đây chính là dấu hiệu khi cơ thể đang bị rối loạn nội tiết tố nữ do lượng estrogen và cortisol thấp.

4. Chẩn đoán rối loạn hormone nữ

Việc chẩn đoán rối loạn nội tiết tố nữ phải dựa vào các triệu chứng và tiền sử bệnh, các triệu chứng về giảm ham muốn tình dục, chức năng tình dục, thay đổi cân nặng, sự phát triển phân bố của lông trên cơ thể, đặc điểm chu kỳ kinh nguyệt từ đó bác sĩ sẽ xem xét chỉ định xét nghiệm nào. Các xét nghiệm phổ biến là:

• Xét nghiệm máu: kiểm tra nồng độ hormone estradiol, FSH trong cơ thể.
• Khám vùng chậu: Tìm khối u bất thường hoặc khối u khác.
• Chẩn đoán hình ảnh: Siêu âm tử cung phần phụ đánh giá các cơ quan sinh dục, cộng hưởng từ (MRI) giúp xác định những bất thường như khối u hoặc sự phát triển khác.

5. Cách điều trị rối loạn nội tiết tố

Để điều trị rối loạn nội tiết tố nữ thì chị em cần đi khám để kiểm tra và điều trị đúng cách. Bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện các xét nghiệm giúp đánh giá chính xác được sự rối loạn này là do biến động hormone nào gây nên, các enzim, hoạt chất có liên quan đồng thời có thể xác định được nguyên nhân gây nên các rối loạn nội tiết tố để từ đó có hướng điều trị và bổ sung nội tiết tố hợp lý. Điều trị có thể theo hướng dùng thuốc hay không dùng thuốc tùy thuộc theo tình trạng nguyên nhân và mức độ rối loạn.

5.1. Điều trị dùng thuốc

Bác sĩ sẽ chỉ định áp dụng liệu pháp thay thế hormone nếu cần thiết. Thông thường là sử dụng các hormone hóa dược, được tổng hợp từ nguồn gốc hóa dược. Liệu pháp hormon thay thế là phương pháp sử dụng estrogen, progesterone tổng hợp đưa vào cơ thể để giúp cân bằng lại nội tiết tố. Ngoài ra trong điều trị rối loạn nội tiết tố cần sử dụng kết hợp các thuốc như:

• Thuốc an thần
• Vitamin
• Thực phẩm chức năng: Bổ sung nội tiết tố có nguồn gốc từ thảo dược, thực vật bằng cách sử dụng các loại thực phẩm chức năng hỗ trợ điều chỉnh nội tiết có nguồn gốc thảo dược là phương pháp đang được ứng dụng rộng rãi mang lại hiệu quả cao và ổn định. Tuy nhiên, các dòng thực phẩm chức năng đa phần đều không phải là thuốc đặc trị nên không nên chủ quan khi sử dụng.

>> Xem thêm: Top 10 thuốc điều trị rối loạn nội tiết tố nữ hiệu quả nhất hiện nay

5.2. Điều trị không dùng thuốc

Điều trị không dùng thuốc bằng cách thay đổi chế độ ăn uống sinh hoạt, sắp xếp thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý cũng sẽ đem đến hiệu quả cải thiện cao:

• Dinh dưỡng: Chị em nên bổ sung các thực phẩm có giàu acid béo như omega 3, omega-6, omega-9 có nhiều trong các loại cá, hạt hướng dương hay bơ vì các acid này có vai trò quan trọng trong quá trình sản xuất các hormone của cơ thể. Các loại rau xanh đậm như súp lơ, cải bắp…vì trong đó có chứa nhiều vitamin (đặc biệt là vitamin C, B) và khoáng chất (magie, kẽm, mangan,…) cũng nên ăn nhiều vì là hỗ trợ tham gia trực tiếp vào quá trình sản xuất hormone cũng như điều hòa nội tiết tố trong cơ thể đồng thời ức chế khả năng rối loạn nội tiết. Nên uống đủ nước, tối thiểu 2 lít/ngày.
• Tạo lối sống lành mạnh: Chị em nên ngủ đủ giấc, làm việc điều độ, hạn chế căng thẳng và stress. Áp lực và căng thẳng sẽ khiến cơ thể tăng sản xuất cortisol gây ảnh hưởng tiêu cực đến hệ thống nội tiết của cơ thể. Chị em có thể tập các bài thể dục nhẹ, tập yoga, ngồi thiền, đi bộ hay tắm nóng… Hoặc có thể áp dụng một số bài massage nhẹ nhàng ở vùng bụng và massage chân để kích thích quá trình điều hòa các hormone trong cơ thể.

6. Phương pháp ngăn ngừa tình trạng hormone nữ bị rối loạn

Chị em có thể áp dụng phương pháp sau để ngăn ngừa tình trạng rối loạn nội tiết tố nữ sau đây:

• Duy trì cân nặng cân đối
• Chú ý đến chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh
• Tập thể dục thường xuyên
• Tránh căng thẳng, stress
• Ngủ đủ giấc hàng ngày
• Điều trị dứt điểm các bệnh mãn tính nếu có
• Cai thuốc lá

Ngoài ra để hỗ trợ cải thiện tình trạng rối loạn nội tiết tố nữ và dự phòng tình trạng thiếu hụt ở chị em tiền mãn kinh, mãn kinh thì chị em có thể chọn bổ sung estrogen 1 cách an toàn, hiệu quả từ viên uống estrogen thảo dược. Trong số các estrogen thảo dược hiện có thì EstroG-100 được chứng minh là nguồn bổ sung estrogen dồi dào và an toàn nhất. Estrogen được chiết xuất từ các thảo dược quý là Đương quy, Tục đoạn, Cách sơn tiêu. Các thảo dược đã được dùng trong thuốc dân gian lâu đời tại Hàn Quốc và Trung Quốc, đã được FDA Mỹ, Hàn Quốc, Canada công nhận là an toàn, cho tác dụng mạnh gấp 3 lần estrogen thảo dược thông thường mà còn rất an toàn, không làm tăng cân, không gây khối u, không gây tác dụng kể cả khi sử dụng lâu dài. Cùng với estrogen thì viên uống còn có Progesterone và Testosterone sẽ mang lại hiệu quả đồng bộ. Các tiền nội tiết tố sẽ được cơ thể tự hấp thu và tổng hợp theo nhu cầu thực nên không gây tác dụng phụ như các loại thuốc nội tiết tố, không gây ung thư, không gây ảnh hưởng đến chất lượng sữa cũng như sức khỏe của mẹ. Hơn nữa, chúng rất tiện lợi, dễ sử dụng và bảo quản, không cần bác sĩ kê đơn. 

Rối loạn nội tiết tố nữ là một trong những vấn đề nghiêm trọng, có thể kéo theo sự ảnh hưởng đến chức năng hoạt động của các bộ phận khác nhất là các tuyến nội tiết như tuyến thượng thận, tuyến giáp và các chức năng hệ sinh dục, có nguy cơ dẫn đến vô sinh hiếm muộn ở chị em chưa sinh đủ con.

Nguồn tham khảo:

[1]. HORMONAL. https://www.baptisthealth.com/care-services/conditions-treatments/hormonal

[2]. Hormonal and Endocrine Disorders in Women. https://health.ucdavis.edu/conditions/obgyn/hormonal-endocrine-disorders-women

[3]. What are the main causes of female hormone disorders? https://www.vinmec.com/vi/news/health-news/general-health-check/what-are-the-main-causes-of-female-hormone-disorders/