Điểm danh các loại thuốc tan huyết khối ở người bệnh tim mạch

Thuốc tan huyết khối là một trong những biện pháp phổ biến để loại bỏ tình trạng tắc nghẽn mạch máu. Những thông tin chi tiết nhất về các nhóm thuốc giúp loại bỏ cục máu đông cũng như những lưu ý khi sử dụng để kết quả điều trị đạt được tốt nhất sẽ có trong nội dung bài viết sau đây.

1. Thuốc làm tan huyết khối cục máu đông

Thuốc tan huyết khối hay còn gọi là thuốc tiêu huyết khối, là một nhóm thuốc đặc biệt có khả năng làm tan cục máu đông, giúp thông dòng máu tại các mạch máu bị tắc nghẽn và ngăn hình thành các cục máu đông mới. Đây là giải pháp quan trọng trong khắc phục, điều trị tình trạng cục máu đông.

Thuốc tan huyết khối hoạt động bằng cách kích hoạt hệ thống tiêu sợi huyết tự nhiên trong cơ thể. Cụ thể, chúng làm tăng chuyển đổi plasminogen thành plasmin, một enzyme có khả năng phá vỡ fibrin – thành phần chính của cục máu đông.

Thuốc chống đông máu cũng được dùng để ngăn ngừa cục máu đông tái phát sau đột quỵ, thuyên tắc phổi. Một số thuốc thuốc nhóm này có cơ chế làm loãng máu khác nhau thường được dùng có:

• Thuốc đông máu đường uống tác dụng trực tiếp (DOAC): Nhóm thuốc này hoạt động bằng cách ngăn cơ thể tạo ra fibrin – loại protein tạo cục máu đông.
• Heparin: Ngăn chặn hoạt động của thrombin – protein đông máu quan trọng.
• Warfarin: Làm chậm khả năng tạo ra các protein cần thiết cho quá trình đông máu được sản xuất ở gan.
• Thuốc chống đông máu có thể gây ra các tác dụng phụ, bao gồm chóng mặt, bầm tím da, đau đầu, đau dạ dày, chảy máu. Nên khi sử dụng thuốc cần tham khảo ý kiến và có sự giám sát của bác sĩ chuyên khoa.
• Thuốc làm tan cục máu đông: Những loại thuốc làm tan cục máu đông này được sử dụng cho các tình trạng nghiêm trọng như thuyên tắc tĩnh mạch phổi. Không giống như các thuốc làm loãng máu, nhóm thuốc này phá vỡ cục máu đông. Chúng hoạt động bằng cách kích hoạt plasmin, khởi động quá trình tự nhiên của cơ thể để loại bỏ huyết khối. Có thể kể đến các thuốc nhóm này thường được dùng như Eminase, Streptase, TNKase,…

2. Thuốc làm tan cục máu đông từ thảo dược

Ngoài thuốc uống tan huyết khối thì có một số loại thảo dược có thể hoạt động như chất làm loãng máu tự nhiên và giúp giảm nguy cơ đông máu mà người bệnh có thêm khảo để sử dụng.

• Gừng: Là một loại gia vị chống viêm khác có thể làm giảm quá trình đông máu, hoạt động như một thuốc làm tan cục máu đông từ thiên nhiên. Củ này chứa một loại axit tự nhiên có tác dụng chống đông máu gọi là salicylate. Do đó có thể sử dụng gừng tươi hoặc khô thường xuyên trong nướng, nấu ăn và nước trái cây để phòng ngừa và điều trị tình trạng huyết khối.
• Tỏi: Tỏi có đặc tính kháng sinh tự nhiên và chống vi trùng. Các nghiên cứu cho thấy, các chất kháng sinh trong tỏi có tác dụng chống huyết khối và làm loãng máu hiệu quả.
• Dứa: Bromelain là một loại enzyme có trong dứa được chiết xuất và sử dụng trong một số thuốc làm tan cục máu đông, có thể dùng như một phương thuốc hiệu quả cho các bệnh tim mạch và cao huyết áp. Bromelain giúp làm loãng máu, phá vỡ cục máu đông và giảm sự hình thành cục máu đông.
• Đương quy: Đây là một loại thảo mộc có thể làm thuốc làm tan cục máu đông tự nhiên. Đương quy làm tăng đáng kể thời gian cần thiết để tạo ra cục máu đông do thành phần coumarin có trong đương quy.
• Bạch quả: Y học cổ truyền Trung Quốc đã sử dụng lá cây bạch quả trong hàng nghìn năm như một thuốc làm tan cục máu đông. Bạch quả cũng là một loại thảo dược bổ sung rất phổ biến ở Hoa Kỳ và Châu Âu để điều trị rối loạn máu và các vấn đề về trí nhớ.
• Nghệ: Loại củ này đã được nhiều trong ẩm thực và mục đích chữa bệnh nhờ thành phần hoạt chất trong nghệ là curcumin có tác dụng như thuốc làm tan cục máu đông là chống viêm, làm loãng máu, chống đông máu.

3. Những cách làm tan cục máu đông và hạn chế hình thành cục máu đông tự nhiên

Kích thích lưu thông máu

Nếu phải nằm bất động vì lý do nào đó hay công việc hay ngồi một chỗ đều có thể khiến tăng nguy cơ bị đông máu cao hơn. Do đó bạn hãy cố gắng vận động, di chuyển càng nhiều càng tốt để kích thích tuần hoàn. Tuy cải thiện lưu thông sẽ không làm sạch các cục máu đông hiện tại, nhưng có thể giúp bạn tránh được việc hình thành nhiều cục máu đông hơn trong tương lai.

Bạn có thể tập thể dục thường xuyên để giúp ngăn ngừa tình trạng ứ trệ tuần hoàn và tắc nghẽn mạch máu. Nên dành ít nhất 30 phút tập thể dục hàng ngày. Các bài tập giúp tim đập nhanh hơn như chạy, đạp xe, bơi lội,… rất thích hợp để tập luyện tim mạch có kết quả tốt nhất. Hoặc hãy đứng dậy và đi lại sau mỗi 30-60 phút bạn ngồi làm việc. Nếu không thể đứng dậy đi lại thì bạn hãy gập bàn chân và chân của bạn như tăng cử động các ngón chân, uốn cong cổ chân và di chuyển chân lên xuống nhiều nhất có thể. Bất cứ chuyển động nhỏ nào cũng có thể giúp ngăn ngừa cục máu đông.

Thay đổi lối sống

Bên cạnh việc duy trì vận động, bạn cũng có thể giảm nguy cơ hình thành cục máu đông bằng một vài thay đổi lối sống, đó là:

• Giảm cân: Thừa cân hoặc béo phì khiến bạn có nguy cơ hình thành cục máu đông cao hơn. Nếu bạn thừa cân, hãy nói chuyện với bác sĩ và xác định trọng lượng cơ thể lý tưởng cho bản thân từ đó thiết lập một chế độ luyện tập và ăn kiêng để đạt được mục tiêu đó.
• Tránh ngồi khoanh chân: Việc bắt chéo chân sẽ khiến bạn có nguy cơ cao bị đông máu ở chân. Mỗi lần chỉ nên ngồi khoanh chân trong vài phút, sau đó bắt chéo chân để giữ cho tuần hoàn máu được lưu thông.
• Bỏ thuốc lá: Hút thuốc làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, cùng với nhiều vấn đề sức khỏe khác. Nếu bạn hút thuốc, tốt nhất bạn nên bỏ thuốc càng sớm càng tốt.

Thay đổi chế độ dinh dưỡng

Một chế độ ăn uống lành mạnh không chỉ giúp bạn giữ được vóc dáng cân đối giảm huyết áp và cholesterol, đồng thời cải thiện sức khỏe tim mạch, rất tốt để giảm nguy cơ đông máu.

• Bạn nên ăn ít nhất 5 phần trái cây và rau mỗi ngày. Chuyển sang các sản phẩm làm từ lúa mì nguyên cám để giảm lượng carbohydrate đơn. Nên ránh các thực phẩm béo, chiên, mặn hoặc chế biến sẵn.
• Uống nhiều nước: Mất nước ảnh hưởng đến lưu thông của máu, có thể làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông. Uống nhiều nước mỗi ngày để giữ cho cơ thể đủ nước và giảm nguy cơ đông máu.
• Ưu tiên thực phẩm chứa nhiều Omega-3: Omega-3 cải thiện sức khỏe tim mạch, ngăn ngừa cục máu đông. Các nguồn chính cung cấp Omega 3 là các loại cá béo như cá hồi, cá thu, cá mòi và cá trích. Omega 3 cũng có nhiều trong các loại hạt và dầu thực vật.
• Thực hiện theo chế độ ăn ít muối: Muối làm co mạch máu và làm tăng huyết áp, đều là nguyên nhân có thể khiến bạn có nguy cơ bị đông máu cao hơn. Do đó không nên ăn thức ăn quá mặn như đồ chiên rán hoặc thực phẩm chế biến sẵn.
• Cơ thể cần vitamin K để đông máu và giới hạn lượng vitamin K cơ thể cần ở mức 90-120 mcg/ngày. Nếu bạn đã từng bị đông máu, thì việc thừa vitamin K có thể khiến bạn có nguy cơ đông máu cao hơn. Nên chú ý bổ sung đủ vitamin này.

Ngoài cách bổ sung Omega 3 từ thực phẩm ăn hàng ngày thì bạn có thể bổ sung thêm từ thực phẩm chức năng, hãy chọn viên uống Omega 3 có hàm lượng EPA và DHA cao, sử dụng nguyên liệu tinh chế nhập khẩu trực tiếp từ Na Uy. Omega 3 sẽ giúp giảm mảng bám trong lòng mạch và giúp mạch máu khỏe mạnh. Theo các nghiên cứu thì Omega 3 chứa EPA và DHA cao sẽ giúp giảm hình thành các mảng xơ vữa động mạch.

Cùng với Omega 3 thì bạn nên dùng thêm sản phẩm giúp tăng cường lưu thông máu nhờ có chứa các thành phần là các vitamin nhóm B(B1,B2, B6), Chondroitin, Cao Blueberry, Ginkgo Biloba. Viên uống được chuyên gia khuyên dùng giúp ngăn ngừa nguy cơ bị tai biến mạch máu não, bệnh mạch vành,…

Trên đây là các loại thuốc tan huyết khối và các cách phòng bệnh huyết khối được chuyên gia chia sẻ, hi vọng sẽ hữu ích trong việc bảo vệ sức khỏe tim mạch của bạn và người thân.