Mách mẹ 11 mẹo giúp khắc phục trẻ còi xương biếng ăn hiệu quả

Trẻ còi xương biếng ăn là nỗi lo của rất nhiều mẹ đang nuôi con nhỏ, có thể khiến trẻ chậm phát triển về thể chất và tinh thần. Chính vì vậy, mẹ cần có biện pháp can thiệp từ sớm để chấm dứt tình trạng này.

1. Dấu hiệu trẻ biếng ăn còi xương

Nhiều mẹ thường có suy nghĩ khi trẻ biếng ăn và có biểu hiện còi cọc, chậm lớn cho rằng trẻ bị còi xương. Điều này chưa chắc đã đúng, bởi với 1, 2 dấu hiệu mập mờ là chưa đủ cơ sở để kết luận trẻ có mắc bệnh hay không.

Dưới đây là những dấu hiệu trẻ biếng ăn còi xương:

• Trẻ thường xuyên quấy khóc, dễ nôn trớ.
• Trẻ hay ra mồ hôi trộm khi ngủ khi trời mát mẻ.
• Trẻ ngủ không ngon giấc, dễ giật mình.
• Trẻ rụng tóc hình vành khăn, đầu bẹp, bướu trán, thóp lâu kín, bờ thóp mềm và rộng.
• Trẻ biết lẫy, bò, đứng, đi chậm hơn so với những trẻ cùng trang lứa.
• Trẻ bị còi xương cấp có thể bị hạ Canxi máu, bị co giật.

Khi nhận thấy trẻ có cả dấu hiệu biếng ăn và còi xương, mẹ cần phải giải quyết từng tình trạng, không nên để bệnh kéo dài gây ảnh hưởng tới sức khỏe.

2. Nguyên nhân trẻ còi xương biếng ăn

Trẻ còi xương biếng ăn thường có chiều cao và cân nặng kém phát triển hơn so với bạn bè cùng trang lứa và dễ mắc các bệnh do sức đề kháng và hệ miễn dịch yếu. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ biếng ăn còi xương, bao gồm:

Trẻ mắc chứng biếng ăn kéo dài

Trẻ biếng ăn kéo dài sẽ khiến trẻ chậm tăng cân, nếu mẹ không can thiệp kịp thời có thể dẫn đến còi xương. Bên cạnh đó, sức đề kháng của trẻ cũng có thể giảm, khiến cho trẻ dễ mắc bệnh như thường. Tình trạng trẻ biếng ăn, mắc bệnh kéo dài tạo nên một vòng xoắn luẩn quẩn biếng ăn – bệnh lý – biếng ăn.

Thiếu hụt vi chất dinh dưỡng

Các vi chất dinh dưỡng đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với sự phát triển của trẻ. Các vi chất dinh dưỡng đó chính là iot, canxi, kẽm, sắt, …Trong đó, kẽm có vai trò cực kỳ quan trọng, giúp cơ thể chuyển hóa năng lượng và cải thiện miễn dịch. Trẻ thiếu hụt kẽm dễ mắc bệnh đường hô hấp, tiêu chảy, dẫn đến biếng ăn và chậm lớn.

Trẻ biếng ăn còi xương do bệnh lý

Trẻ mắc một số căn bệnh như viêm gan, nhiễm khuẩn huyết, viêm mũi họng, tiêu chảy, viêm phổi, … không chỉ khiến trẻ ăn không ngon miệng, chậm tiêu hóa mà còn làm giảm quá trình chuyển hóa dinh dưỡng. Tình trạng này kéo dài có thể khiến trẻ bị biếng ăn và còi xương.

>> Xem thêm: Vì sao trẻ biếng ăn sau khi ốm dậy và cách để con ăn ngon trở lại

Nguyên nhân khác

Ngoài những nguyên nhân trên trẻ còi xương biếng ăn còn xuất phát từ nguyên nhân khắc như trẻ mọc răng, sâu răng, viêm họng, thói quen ăn uống không đầy đủ dinh dưỡng hoặc không phù hợp với độ tuổi của trẻ, mẹ ép trẻ ăn khiến trẻ sợ hãi, trẻ mải chơi, ăn uống không theo giờ giấc, ….

3. Hệ lụy khi trẻ biếng ăn còi xương suy dinh dưỡng

Trẻ còi xương biếng ăn không được mẹ chăm sóc đúng cách khắc phục kịp thời có thể dẫn đến những hệ lụy:

Trẻ còi xương biếng ăn bị chậm phát triển thể chất

Trẻ còi xương biếng ăn thường có chiều cao, cân nặng không phát triển, điều này ảnh hưởng trực tiếp tới tầm vóc của trẻ. Trong trường hợp này trẻ sẽ bị thiếu dinh dưỡng trầm trọng làm ảnh hưởng tới sự phát triển của mọi cơ quan trong cơ thể, gây rối loạn tăng trưởng.

Chậm phát triển trí não

Trẻ còi xương biếng ăn sẽ thiếu một số dưỡng chất quan trọng cho não bộ phát triển như chất béo, taurine, sắt, DHA, Omega-3, Omega-6 và Protein. Nghiên cứu cho thấy, trẻ còi xương biếng ăn thua kém hơn hẳn về điểm trí tuệ so với trẻ ăn uống đủ chất. Sự thua thiệt này sẽ theo trẻ suốt 5 năm đầu đời, ảnh hưởng đến khả năng tư duy, tiếp thu, học tập.

Tăng nguy cơ mắc bệnh lý đường hô hấp

Trẻ còi xương biếng ăn có sức đề kháng yếu nên dễ mắc bệnh, nhất là các bệnh đường hô hấp như viêm họng, viêm tai giữa, viêm phổi. Ngoài ra, việc thiếu hụt các chất dinh dưỡng thiết yếu càng làm trầm trọng hơn hiện tượng biếng ăn, còi xương tạo một vòng luẩn quẩn.

Ảnh hưởng đến sự phát triển của chỉ số cảm xúc (EQ)

Thực tế cho thấy những trẻ còi xương biếng ăn thường có chỉ số EQ thấp, khó hòa nhập, thiếu kết nối với bạn bè, không thích giao tiếp với người khác, … Điều này sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của bản thân và nghề nghiệp trong tương lai, trẻ dễ trở thành người cô đơn, không biết vượt qua thất bại.

4. Mẹo giúp trẻ hết biếng ăn, khắc phục bệnh còi xương

Khắc phục tình trạng trẻ còi xương biếng ăn như thế nào là băn khoăn của không ít các mẹ có con nhỏ, nhiều mẹ lo lắng và thử nhiều cách nhưng vẫn không đạt hiệu quả. Nguyên nhân chủ yếu là do trị không đúng nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn, còi xương hoặc làm không dứt điểm. Dưới đây là một số mẹo kích thích trẻ ăn ngon ngon miệng hơn, ăn nhiều hơn và từ đó cân nặng, chiều cao cũng tăng lên nhanh chóng.

Không ép con ăn

Nhiều mẹ có thói quen đe dọa, trừng phạt, quở mắng hoặc thậm chí là đánh đập trẻ khi trẻ không chịu ăn. Những hành động này chỉ khiến cho trẻ sợ hãi và không muốn ăn hơn, tác dụng ngược lại khiến trẻ tránh việc ăn và từ đó hình thành thói quen ăn uống xấu sau này.

Thay vào đó, mẹ nên chế biến các món ăn mới, lạ mắt, kích thích trẻ ăn ngon miệng. Đặc biệt cần chế biến bữa ăn giàu dinh dưỡng vào buổi sáng bởi đây là trẻ có tinh thần thoải mái, thèm ăn và ăn được nhiều nhất trong ngày.

Không kéo dài thời gian mỗi bữa ăn

Trẻ khi ăn thường có thói quen ngậm trước khi ăn mà không nhai, nô đùa hoặc vừa ăn vừa xem tivi, … điều này khiến cho trẻ không còn hứng thú với việc ăn uống nên không cảm nhận được vị ngon của thức ăn. Lâu dần dẫn đến chán ghét việc phải nhai.

Theo các chuyên gia, bữa ăn của trẻ chỉ nên kéo dài tối đa 30 phút. Khi trẻ không chịu ăn nên ngừng ngay và cho ăn lại vào bữa sau. Khi cho trẻ ăn, không cho trẻ vừa ăn vừa xem tivi, mà chỉ nên tập trung vào bữa ăn không để những thứ xung quanh gây xao nhãng.

Chia nhỏ khẩu phần ăn của trẻ

Trẻ chán ăn, lượng thức ăn nạp vào cơ thể mỗi ngày thường khá ít. Mẹ có thể khắc phục được bằng cách chia nhỏ các bữa ăn và cho trẻ ăn nhiều bữa trong ngày. Việc cho trẻ ăn từng chút một vào khung thời gian khoa học sẽ giúp trẻ giảm gánh nặng tâm lý, khiến trẻ không phải sợ hãi khi phải ăn một lượng thức ăn quá nhiều vào mỗi bữa ăn cơm. Ngoài ra, cách này cũng giúp cho hệ tiêu hóa của trẻ hoạt động thoải mái hơn.

Chế biến món ăn đủ chất và trình bày hấp dẫn

Trẻ rất thích những món ăn có hình thù ngộ nghĩnh và màu sắc tươi sáng, sặc sỡ nên cha mẹ hoàn toàn có thể lợi dụng tâm lý này để giúp trẻ có hứng thú hơn với các món ăn. Mẹ có thể sắp xếp thịt cá, rau củ thành những con thú, phương tiện giao thông, nhân vật cổ tích, …Món ăn càng thu hút về mặt thị giác trẻ càng bị kích thích và có được cảm giác ngon miệng khi ăn.

Tạo không khí vui vẻ khi ăn

Với trẻ nhỏ, mỗi lần cho ăn là một lần như cực hình đối với cả mẹ lẫn con. Vậy tại sao mẹ không tìm cách tạo không khí vui vẻ cho trẻ khi ăn bằng cách mở những bản nhạc có giai điệu vui nhộn, dễ nghe để tăng cường cảm giác tích cực, khiến trẻ có tâm trạng vui vẻ khi dùng bữa.

Kiểm tra và chữa trị nếu trẻ đang mắc các bệnh nhiễm khuẩn

Trẻ nhỏ rất dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn, đặc biệt là nhiễm khuẩn đường ruột làm cho hệ tiêu hóa của trẻ gặp vấn đề, ảnh hưởng trực tiếp tới cảm giác ngon miệng của trẻ, khiến trẻ chán ăn, thiếu hụt chất dinh dưỡng. Vì thế, nếu trẻ gặp phải những dấu hiệu khác thường, mẹ nên đưa trẻ đi khám còi xương suy dinh dưỡng để tìm ra nguyên nhân chính xác, trả lại khả năng ăn uống và phát triển bình thường của trẻ.

Giảm đau nếu trẻ đang mọc răng hay viêm loét khoang miệng

Trẻ đang mọc răng hay viêm loét khoang miệng cũng có thể gây ra tình trạng biếng ăn, trẻ đau nên ngại nhai và nuốt, lâu ngày dẫn tới biếng ăn. Để tránh trường hợp như vậy, mẹ nên dành thời gian để quan sát những dấu hiệu bất thường, từ đó đưa trẻ đi khám hoặc dùng thuốc để trẻ mau khỏi bệnh.

Bổ sung Canxi nano, Vitamin D3, MK7, Sắt, Kẽm, Lysine… cho trẻ

Trẻ bị còi xương chủ yếu do thiếu hụt Canxi – khoáng chất cần thiết cho sự phát triển hệ xương và những dưỡng chất bổ trợ cho việc hấp thụ Canxi vào tận xương. Mẹ nên bổ sung bộ 3 Canxi nano, Vitamin D3, MK7 cho trẻ còi xương. Canxi nano có kích thước siêu nhỏ có khả năng hấp thu gấp 200 lần so với Canxi thông thường, kết hợp với Vitamin D3 và MK7 – đây là 2 chất dẫn giúp đưa Canxi từ ruột vào máu vào tận xương, gắn Canxi vào xương, giải quyết tận gốc tình trạng còi xương, xương mềm yếu.

Ngoài ra, trẻ còi xương biếng ăn thường có sức khỏe yếu kém, do đó, trẻ cần được bổ sung nhiều dưỡng chất khác như Sắt để bổ máu, Kẽm để kích thích trẻ ăn uống và tăng sức đề kháng, Lysin để tăng hấp thụ Canxi và tốt cho hệ thần kinh.

Bổ sung men vi sinh và chất xơ hòa tan

Bé còi xương biếng ăn do hệ tiêu hóa của trẻ bị rối loạn, khiến trẻ ăn uống, hấp thu kém. Để khắc phục tình trạng này, mẹ nên bổ sung men vi sinh và chất xơ hòa tan cho trẻ.

Men vi sinh có tác động rất tốt đến hệ tiêu hóa của trẻ, giúp tiêu hóa, cân bằng hệ vi sinh đường ruột, nhờ đó giúp cho việc ăn uống và tiêu hóa thức ăn diễn ra dễ dàng hơn. Chất xơ có 2 loại: chất xơ hòa tan và chất xơ không hòa tan. Trong đó, chất xơ hòa tan có khả năng hạn chế cholesterol, làm cho thức ăn đi qua hệ tiêu hóa của trẻ chậm lại, giúp cơ thể dễ dàng hấp thu chất dinh dưỡng hơn, … nên cần được đặc biệt lưu ý bổ sung.

Mẹ có thể chọn sản phẩm men vi sinh có chứa lợi khuẩn probiotics và chất xơ hòa tan prebiotics được phân lập từ kim chi Hàn Quốc, bào chế bằng công nghệ tiên tiến nhất lab2pro giúp tăng cường nguồn lợi khuẩn, cân bằng hệ vi sinh đường ruột cho trẻ, kích thích bé ăn uống ngon miệng hơn, hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn, từ đó hết biếng ăn, còi cọc.

Tạo thói quen vận động cho bé để tạo cảm giác đói và thèm ăn

Mỗi ngày mẹ nên khuyến khích trẻ vận động nhẹ nhàng, chơi những trò chơi mà trẻ yêu thích. Những trò chơi này sẽ giúp trẻ giải tỏa căng thẳng, vui vẻ và hào hứng. Thói quen vận động cũng kích thích tiêu hao năng lượng dự trữ, khiến trẻ cảm thấy đói và ăn ngon hơn. Đồng thời, vận động nhiều sẽ giúp kéo dài lớp sụn tiếp giáp, bé sẽ cao lớn nhanh hơn, xương khớp dẻo dai, linh hoạt hơn.

Cho con đi tẩy giun định kỳ

Trẻ em rất dễ bị nhiễm giun sán ký sinh trùng, khi ở trong cơ thể trẻ chúng sẽ bào mòn rút chất dinh dưỡng, dẫn tới tình trạng suy dinh dưỡng và chán ăn ở trẻ. Mẹ có thể nhận thấy những dấu hiệu trẻ bị nhiễm ký sinh trùng là đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón, đau thượng vị, phân lỏng, da dẻ xanh xao mệt mỏi, chậm tăng trưởng, … Tốt nhất là mẹ cho trẻ đi tẩy giun định kỳ để phòng bệnh cũng như giúp trẻ ăn uống tốt hơn.

5. 4 điều mẹ cần làm khi trẻ biếng ăn còi xương

Trẻ còi xương biếng ăn là vấn đề quan tâm của rất nhiều mẹ, muốn khắc phục nhanh, tránh để kéo dài gây ra nhiều hệ lụy. Vậy thì ngay sau đây mẹ hãy cùng theo dõi 4 điều quan trọng cần làm đối với trẻ còi xương như sau.

Đảm bảo chế độ dinh dưỡng giàu Canxi và Vitamin D cho trẻ

Sau khi áp dụng 11 mẹo trên và khiến trẻ có hứng thú trong ăn uống, mẹ cần khéo léo chế biến các món ăn giàu Canxi, Vitamin D để chữa bệnh còi xương cho trẻ. Canxi rất quan trọng cho sự phát triển hệ xương, đồng thời cần thiết cho hệ thần kinh và cơ. Vitamin D lại là chất có vai trò kích thích chuyển hóa Canxi và Photpho, làm tăng quá trình vận chuyển Canxi vào xương.

Một số thực phẩm giàu Canxi và Vitamin D mà mẹ nên tăng cường cho trẻ có thể kể tới như cá mòi, cá ngừ, trứng, phô mai, sữa chua, rau chân vịt, nước ép cam, … Khi nấu cho trẻ ăn, mẹ nên cho một ít dầu/mỡ vào thức ăn để giúp cho cơ thể hấp thụ Vitamin D tốt hơn, tăng cường khả năng hấp thụ Canxi vào chữa còi xương.

Cho trẻ tắm nắng hàng ngày

Cho trẻ tắm nắng có tác dụng diệt khuẩn, chống viêm và kích hoạt da sinh ra Vitamin D giúp hấp thụ Canxi, phòng ngừa và chữa bệnh còi xương cho trẻ. Khoảng thời gian tốt nhất để tắm nắng cho trẻ là từ 6 – 9 giờ sáng và sau 4 – 5 giờ chiều, tùy thuộc vào thời tiết nóng hay lạnh, như thế sẽ giúp trẻ tránh được tác hại nguy hiểm từ tia cực tím và vẫn có đủ lượng Vitamin D cần thiết.

Khuyến khích trẻ vận động, tập thể dục thể thao thường xuyên

Trẻ thường xuyên vận động, tập thể dục thể thao sẽ rất có lợi cho hệ tiêu hóa và quá trình trao đổi chất, đồng thời giúp trẻ phát triển tốt cả về thể lực và trí lực. Ngoài ra, vận động còn giúp trẻ có cảm giác ăn uống ngon miệng hơn, ngủ ngon hơn, chóng lớn.

Tạo thói quen cho trẻ ngủ sớm và đủ giấc

Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ. Vì thế, mẹ nên tạo cho trẻ thói quen ngủ sớm và ngủ đủ giấc. Tuy nhiên, trong thời gian đầu áp dụng tạo thói quen, tạo khuôn khổ giờ giấc cho trẻ vào nề nếp không dễ dàng, không thể 1 sớm 1 chiều mà cần thời gian.

6. Những sai lầm thường gặp của cha mẹ khi chăm sóc con biếng ăn còi xương

Chăm sóc trẻ còi xương biếng ăn rất quan trọng giúp trẻ nhanh khỏi bệnh và tránh tái phát. Thế nhưng, có không ít mẹ mắc phải những lầm trong việc chăm sóc, khiến bệnh chữa mãi không hết hoặc chữa xong rồi lại tái phát lại.

Cho con bú sữa loãng

Thực tế, 90% sữa mẹ là nước. Sữa đầu thường chứa nhiều nước, lactose, protein nên trong hơn, nhìn trong loãng có tác dụng làm mát, giúp trẻ hết khát. Còn sữa tiết sau cữ bú thì rất giàu chất béo, vitamin nên trong đặc hơn, giúp trẻ tăng cân, tăng cơ.

Một số bà mẹ sợ ngực bị lệch nên hay cho trẻ đổi bên bú hoặc môt số mẹ sợ ngực hết sữa nên cho trẻ bú được khoảng 10 phút đã đổi bên. Chính vì thế, trẻ chỉ được bú sữa đầu mà thiếu sữa cuối và bị thiếu chất. Để khắc phục tình trạng này, mẹ nên cho trẻ bú kiệt sữa ở 1 bên ngực, rồi mới cho trẻ bú sang ngực còn lại.

Không cho dầu ăn và mỡ vào thức ăn của trẻ

Nhiều mẹ nấu cháo cho trẻ ăn thường chỉ tập trung vào phần đạm và tinh bột mà quên mất lượng chất béo cần thiết. Thiếu chất béo khiến cơ thể trẻ không đủ năng lượng, việc hình thành mô mỡ điều hòa thân nhiệt kém, đồng thời khả năng hấp thu một số Vitamin tan trong dầu như A, E, D, … cũng giảm đi đáng kể. Do đó, trẻ thiếu chất, còi xương, chậm lớn.

Không tự nấu ăn cho con

Nhiều mẹ hiện nay có thói quen “lười” tự nấu cháo cho con ăn, mua những bát cháo dinh dưỡng chế biến sẵn có giá khoảng 10.000 đồng nên rất khó để đảm bảo chất lượng đầy đủ 4 nhóm dưỡng chất chính là tinh bột, đạm, béo, vitamin. Ngoài ra, cháo nấu sẵn thường có một tỉ lệ và công thức chung, nếu trẻ có nhu đặc biệt thì những món cháo này không thể đáp ứng được. Vì thế, các bà mẹ nên cố gắng tự nấu cho trẻ ăn hàng ngày để đảm bảo chất lượng, đầy đủ dưỡng chất cho trẻ.

Nấu một nồi cháo to và bắt con ăn cả ngày

Một số mẹ vì một lý do nào đó bận rộn hoặc mất thời gian nên nấu một nồi cháo to và cho con ăn cả ngày. Như vậy, nguồn dinh dưỡng đã bị hư hao đáng kể trong quá trình bảo quản.

Ở nhiệt độ thường, cháo chỉ để trong vòng 2 tiếng là đã bắt đầu có dấu hiệu ôi thiu. Nếu để ở ngăn mát, thịt bảo quản được 3 tiếng nhưng đây chỉ là một cách hạn chế sự phát triển của vi sinh vật gây ôi thiu, lúc này chúng tồn tại ở dạng bào tử chờ cơ hội phát triển lại.

Không để con tự xúc ăn

Nhiều mẹ quá yêu chiều con và việc gì cũng làm hộ con từ việc bón cơm. Việc làm này sẽ làm trẻ mất đi tính tự lập, hình thành thói quen ỷ lại, không chịu ăn khi không ai đút. Vì thế, khi trẻ đã cử động vững và có thể cầm nắm thìa đũa, mẹ nên tập cho trẻ thói quen tự ăn và tự xúc thức ăn cho mình. Điều này sẽ giúp trẻ tự lập sớm, không ỷ lại hay phụ thuộc vào sự chăm sóc của mẹ.

Đơn điệu trong chuẩn bị món ăn

Thức ăn cho trẻ còi xương biếng ăn các món ăn lặp đi lặp lại khiến trẻ chán thêm chán. Ngoài ra, hàm lượng dinh dưỡng cũng không được phong phú, thay vào đó, các mẹ nên nghiên cứu hoặc nhờ chuyên gia dinh dưỡng tư vấn để tạo ra một thực đơn mới, vừa ngon vừa giàu chất dinh dưỡng hàng tuần cho trẻ.

Lạm dụng thuốc kích thích ăn ngon

Trẻ còi xương biếng ăn cho sử dụng thuốc kích thích ăn ngon chỉ khiến trẻ béo ra, kích thích vị giác nhưng thực tế có thể gây ra nhiều tác dụng phụ như gây béo phì, loãng xương, tăng huyết áp, loét dạ dày tá tràng, làm giảm sức đề kháng cơ thể. Do đó, mẹ không nên lạm dụng các thuốc này để tránh những hậu quả đáng tiếc.

Trên đây là những mẹo giúp mẹ khắc phục tình trạng trẻ còi xương biếng ăn hiệu quả. Đồng thời, đưa ra những sai lầm mẹ cần biết tránh phải mắc, để giúp trẻ phát triển khỏe mạnh.