Viêm đại tràng co thắt: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

Viêm đại tràng co thắt dẫn đến rối loạn chức năng đại tràng và nam giới thường có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn nữ giới. Bệnh có thể khiến người bệnh khó chịu, đau quặn bụng thường xuyên, đại tiện thất thường, ăn uống khó tiêu,… Vì thế cần có biện pháp điều trị và phòng ngừa kịp thời để ngăn ngừa những ảnh hưởng nghiêm trọng của viêm đại tràng co thắt.

1. Viêm đại tràng co thắt là gì?

Viêm đại tràng co thắt còn được gọi là hội chứng ruột kích thích hay bệnh đại tràng cơ năng. Đây là một rối loạn tiêu hóa phổ biến liên quan đến tình trạng bất thường của co thắt ruột, bệnh đặc trưng bởi tình trạng đau bụng, đầy hơi, chất nhầy trong phân và rối loạn đại tiện có thể cả tiêu chảy và táo bón xen kẽ. Bệnh này thường gặp ở những người hay phải đối mặt với căng thẳng, stress, thói quen ăn uống thất thường…

2. Nguyên nhân gây viêm đại tràng co thắt

Viêm đại tràng co thắt có thể do một số nguyên nhân phổ biến dưới đây:

Rối loạn nhu động ruột

Hàng ngày thức ăn được vận chuyển và tiêu hóa là nhờ sự co bóp nhịp nhàng của nhu động ruột. Nhưng với người mắc bệnh viêm đại tràng co thắt, thời gian cũng như cường độ co bóp có thể bị thay đổi và dẫn đến các triệu chứng như:

• Các cơn co thắt diễn ra mạnh và kéo dài: Hệ thống tiêu hóa không đủ thời gian để hấp thụ nước và chất dinh dưỡng từ thức ăn. Lúc này, nhu động ruột co bóp liên tục để tống phân ra ngoài, dẫn đến tình trạng tiêu chảy, phân sống, lỏng nát…
• Các cơn co thắt nhẹ và ngắn: Chất thải bị lưu lại ở đại tràng quá lâu do ruột giảm co bóp, phần lớn lượng nước được tái hấp thụ khiến phân trở nên cứng và khô, gây nên táo bón.

Ruột nhạy cảm ở mức độ cao

Sự nhạy cảm quá mức của hệ thống thần kinh ruột già cũng có thể dẫn đến hội chứng viêm đại tràng co thắt. Đặc biệt đối với người bị hội chứng ruột kích thích, tính nhạy cảm của thần kinh ruột luôn ở mức độ cao nên chỉ cần một tác động nhỏ ở ổ bụng hay ăn phải đồ lạ, căng thẳng, thời tiết… cũng có thể gây hiện tượng rối loạn tiêu hóa như đi ngoài, đau bụng, đầy hơi…

Yếu tố căng thẳng, lo âu

Nguyên nhân này không trực tiếp gây viêm đại tràng co thắt nhưng lại là nguyên nhân gây bệnh lý viêm đại tràng với những người bệnh thường xuyên bị áp lực công việc, thường xuyên mệt mỏi, mất ngủ, lo âu…

Chế độ ăn uống không khoa học

Nếu người bệnh hay ăn những thực phẩm dưới đây thường xuyên sẽ gây ra phản ứng kích thích nhu động ruột như thức ăn có chứa vi khuẩn thương hàn, lỵ, đồ uống chứa cồn như rượu, bia, chất kích thích như cà phê, thuốc lá hay nước ngọt có ga, đồ ăn nhanh như khoai tây chiên, xúc xích, lạp xưởng, đồ chiên xào… Ngoài ra thói quen ăn uống không đúng cách như ăn quá nhanh, vừa ăn vừa nói chuyện, bỏ bữa… cũng có thể ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của ruột. Riêng với nữ giới thì bệnh đại tràng co thắt có thể trở nên nghiêm trọng hơn trong chu kỳ kinh nguyệt.

3. Triệu chứng viêm đại tràng co thắt

Bụng đau quặn thắt

Đại tràng co thắt gây nên những cơn đau bụng quặn thắt, kéo dài âm ỉ, có thể kèm theo triệu chứng ợ nóng, đầy hơi, tâm trạng căng thẳng lo âu. Tình trạng này đặc biệt thường xuất hiện sau khi ăn món chua cay, hải sản, đồ sống. Triệu chứng thường thuyên giảm khi người bệnh xì hơi hoặc đi đại tiện.

Đại tiện thất thường

Người bệnh đại tràng co thắt có triệu chứng đại tiện thất thường thấy rõ như đi ngoài nhiều lần, táo bón và tiêu chảy xen kẽ. Sau khi đi vệ sinh vẫn cảm thấy đau bụng và muốn đi tiếp. Phần đầu phân rắn, đuôi nát, có thể có chất nhầy và mùi hôi.

Bị ảnh hưởng nhiều bởi yếu tố thần kinh

Đây là sự khác biệt lớn nhất giữa bệnh viêm đại tràng co thắt và các bệnh lý đường tiêu hóa khác. Triệu chứng bệnh nặng và thường xuyên hơn nếu người bệnh thường xuyên căng thẳng, lo lắng.

Triệu chứng khác

Ngoài các triệu chứng trên thì người bệnh viêm đại tràng co thắt còn có biểu hiện mất ngủ, căng thẳng mệt mỏi, chóng mặt, tim đập nhanh,…

Một số triệu chứng cảnh báo tình trạng bệnh nghiêm trọng thường thấy:

• Chảy máu trực tràng
• Tiêu chảy vào ban đêm
• Khó nuốt thức ăn
• Thiếu máu do thiếu sắt
• Sụt cân nhanh không rõ nguyên nhân
• Nôn nhiều
• Đi đại tiện nhiều lần trong ngày hoặc nhiều ngày lại không đại tiện được
• Đau bụng quặn thắt thường xuyên, cơn đau tăng không giảm dù đi ngoài hay xì hơi

Khi gặp những triệu chứng này, người bệnh cần đi khám bác sĩ ngay để được chẩn đoán, điều trị sớm.

4. Yếu tố nguy cơ gây viêm đại tràng co thắt

Độ tuổi

Người cao tuổi (trên 50 tuổi) có nguy cơ mắc bệnh viêm đại tràng co thắt.

Nhu động tiêu hóa hoạt động kém

Nhu động ruột là cơ quan quan trọng của hệ tiêu hóa, giúp co bóp trộn đều thức ăn và vận chuyển qua các bộ phận của đường tiêu hóa. Các nghiên cứu chỉ ra, người bị đại tràng co thắt có nhu động ruột bị thay đổi cường độ co bóp. Tình trạng nhu động ruột làm việc bất thường gây rối loạn tiêu hóa, cường độ co bóp nhanh sẽ gây triệu chứng đầy hơi, tiêu chảy, chướng bụng, nhưng nếu co bóp chậm sẽ làm chậm quá trình vận chuyển thức ăn, khiến phân trở nên khô cứng, gây táo bón.

Yếu tố tâm lý

Người có tâm lý căng thẳng, lo lắng, stress kéo dài là yếu tố hàng đầu dẫn tới viêm đại tràng co thắt và nhiều bệnh lý đường tiêu hóa khác. Những triệu chứng của bệnh càng rõ ràng khi tâm lý mất ổn định, áp lực stress tăng. Nguyên nhân là do tâm lý tác động xấu đến dây thần kinh của hệ tiêu hóa, làm rối loạn hoạt động và gây bệnh. Căng thẳng, stress khiến các tín hiệu giữa não và ruột phối hợp kém, gây những rối loạn của quá trình tiêu hóa nên nhiều người bệnh đại tiện thất thường, lúc bị tiêu chảy, lúc bị táo bón.

Viêm ruột, nhiễm trùng

Ở người bị viêm đại tràng co thắt, hệ miễn dịch đường ruột cũng suy giảm. Nếu vi khuẩn, virus nhân cơ hội gây bệnh nhiễm trùng thì bệnh càng nguy hiểm và biểu hiện của tình trạng này là tiêu chảy nặng kéo dài.

Ăn uống kém lành mạnh

Người có chế độ ăn uống kém lành mạnh thì càng làm tăng nguy cơ mắc bệnh như hay ăn đồ cay nóng, ăn thức ăn nhanh chứa nhiều chất bảo quản, thức ăn để lâu hoặc không đảm bảo vệ sinh, bia, rượu, nước ngọt có ga và các chất kích thích khác sữa và chế phẩm từ sữa chứa lactose.

Hay người có thói quen ăn nhanh, không nhai kĩ, thường xuyên bỏ bữa cũng gây ảnh hưởng đến hoạt động của hệ tiêu hóa.

Rối loạn nội tiết tố

Phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh cao gấp đôi so với đàn ông, nguyên nhân chủ yếu do thay đổi nội tiết tố trong chu kỳ kinh nguyệt, thời kỳ mang thai hay tiền mãn kinh. 

5. Đại tràng co thắt có nguy hiểm không?

Tuy đại tràng co thắt là bệnh lành tính, không gây tổn thương thực thể đường ruột, không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng nếu để bệnh kéo dài sẽ gây rối loạn chức năng đại tràng, ảnh hưởng đến tiêu hóa. Những cơn đau thắt kéo dài cũng ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống hàng ngày của người bệnh. Nếu bệnh không được điều trị có thể gây những biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là ung thư đại tràng.

Do khi gặp bệnh lý này, người bệnh sẽ thấy đau quặn bụng, tiêu chảy, táo bón… nếu kéo dài trong nhiều ngày sẽ khiến người bệnh luôn ở trong trạng thái stress, bất tiện, thiếu hụt chất dinh dưỡng do phải ăn uống kiêng kị, mất ăn mất ngủ, cơ thể gầy yếu, suy nhược.

Đối với với phụ nữ mang thai, bệnh sẽ gây ra nhiều ảnh hưởng tới sức khỏe của cả mẹ bầu và thai nhi. Chị em rất dễ nhầm lẫn các triệu chứng của bệnh với các biểu hiện đau bụng liên quan đến thai sản như động thai, sẩy thai… Do đó nếu chị em bị viêm đại tràng co thắt khi mang bầu cần được điều trị sớm càng sớm càng tốt.

6. Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán viêm đại tràng co thắt

Để cải thiện các triệu chứng cũng như kiểm soát tốt bệnh lý, người bệnh cần thăm khám sớm để kịp thời loại bỏ các yếu tố nguy cơ như căng thẳng, áp lực, ăn uống, sinh hoạt thiếu khoa học, lành mạnh,… Bác sĩ sẽ tiến hành các bước chẩn đoán và xét nghiệm cần thiết sau đây:

Để chẩn đoán viêm đại tràng co thắt người bệnh viêm đại tràng co thắt cần được thăm khám và chẩn đoán sớm để phòng ngừa những bệnh lý về đường tiêu hóa ác tính, nguy hiểm như ung thư đại tràng, viêm đại tràng, nhiễm khuẩn đường ruột,…

Tùy thuộc vào từng đối tượng, bác sĩ sẽ chỉ định làm những loại xét nghiệm, phương pháp khác nhau như:

• Nội soi trực tràng, nội soi đại tràng, xét nghiệm sinh thiết mô học,…
• Chụp khung đại tràng có thuốc cản quang, nội soi đại tràng nếu nghi ngờ viêm đại tràng. Đây là phương pháp hiệu quả để chẩn đoán và điều trị các bệnh lý đại trực tràng.
• Làm xét nghiệm phân tìm vi khuẩn, giun, sán,… để chẩn đoán xem cơ thể có nhiễm giun, sán hay không; khi cơ thể nhiễm giun sán cũng có thể gây nên tình trạng đau bụng

7. Phương pháp điều trị viêm đại tràng co thắt hiệu quả

7.1. Tạo thói quen ăn uống hợp lý

Những thực phẩm giúp nhuận tràng, cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho người bệnh viêm đại tràng co thắt là bột yến mạch, thịt, cá, trứng, sữa không chứa lactose. Uống nhiều nước mỗi ngày có thể là nước lọc, nước ép trái cây… Sữa chua và thực phẩm giàu prebiotic giúp lợi khuẩn, rau xanh và trái cây. Bên cạnh đó nên tránh những thực phẩm chứa Sorbitol, thức uống có cồn, thực phẩm khó tiêu hóa, thức ăn sẵn, nhiều dầu mỡ nên hạn chế tối đa.

Xem thêm: Viêm đại tràng co thắt nên ăn gì và kiêng gì là tốt nhất?

7.2. Giảm căng thẳng, stress

Đây là một trong những nguyên nhân khiến người bệnh bị viêm đại tràng. Do đó giảm stress, căng thẳng để ngăn ngừa và giảm bệnh đại tràng co thắt là cần thiết. Người bệnh có thể tập yoga, thiền, tập hít thở sâu vừa ổn định tâm lý vừa giúp nhu động ruột hoạt động tốt hơn.

7.3. Điều trị bằng thuốc

Một số loại thuốc có thể được bác sĩ chỉ định người bệnh viêm đại tràng co thắt như:

• Thuốc chống co thắt đại tràng: Có tác dụng làm giảm những cơn co thắt bụng.
• Thuốc nhuận tràng: Có tác dụng giúp điều hòa nhu động ruột, giảm táo bón.
• Thuốc chống trầm cảm 3 vòng: Có tác dụng giúp cho người bệnh bị viêm đại tràng co thắt do tâm lý căng thẳng, lo âu.
• Thuốc cầm tiêu chảy: Nhóm thuốc Actapulgite và Loperamid sẽ giúp làm chậm sự co bóp cơ ruột.

Nếu thấy các triệu chứng bệnh trầm trọng, không thể can thiệp bằng cách thay đổi lối sống sinh hoạt thì người bệnh cần dùng đến những dòng thuốc đặc trị để điều trị tiêu chảy nặng hoặc táo bón ở phụ nữ.

Xem thêm: Người bệnh đại tràng co thắt uống thuốc gì để chóng khỏi?

8. Phòng ngừa viêm đại tràng co thắt

Để có thể phòng ngừa viêm đại tràng co thắt thì bạn nên thực hiện:

• Nên chọn thực phẩm giàu đạm dễ tiêu như thịt nạc, cá, đậu nành với hàm lượng hợp lý.
• Nên ăn nhiều rau xanh và trái cây tươi để bổ sung hàm lượng chất xơ cho cơ thể giúp đi đại tiện dễ hơn và ngăn ngừa táo bón.
• Nên ăn sữa chua hàng ngày có thể kích thích tăng cường lợi khuẩn giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả.
• Nên uống đủ nước để cung cấp nước cho cơ thể. Có thể uống từ 2 -2,5l nước mỗi ngày, uống nước lọc hoặc các loại nước ép rau củ quả, sinh tố… giúp hạn chế táo bón.
• Nên tránh ăn các thức ăn khó tiêu, dễ gây đầy bụng như dưa muối, đồ ăn chế biến sẵn chứa nhiều dầu mỡ, thực phẩm sống, chưa chế biến kỹ. Không sử dụng các loại đồ uống chứa cồn, thức uống chứa caffeine, chất kích thích, nước ngọt có ga… vì sẽ tăng độ nhạy cảm của ruột.
• Không nên ăn các món ăn có gia vị cay và đồ chua khi xuất hiện các triệu chứng của viêm đại tràng co thắt.
• Nếu bị tiêu chảy không nên ăn các loại đồ ăn cứng, sản phẩm lên men, hải sản, bánh ngọt, sữa… sẽ gây chướng bụng, đầy hơi khiến bệnh ngày càng nặng hơn
• Nên tập thể dục hàng ngày để vừa có cơ thể dẻo dai vừa giúp nhu động ruột hoạt động tốt hơn, khắc phục các triệu chứng đau bụng, đầy hơi…

Để hỗ trợ điều trị viêm đại tràng co thắt và phòng tránh bệnh lý này thì người bệnh có thể chọn dùng men vi sinh hàng ngày. Men vi sinh này sẽ cung cấp lợi khuẩn probiotics và prebiotics. Nên chọn men vi sinh được sản xuất bằng công nghệ lab2pro, đây là công nghệ hiện đại sẽ giúp lợi khuẩn có thể sống tốt trong suốt quá trình tiêu hóa và phát huy tác dụng. Men vi sinh sẽ giúp người bệnh ăn ngon miệng, tránh được các bệnh đường tiêu hóa, hấp thu tốt nhất các dưỡng chất từ chế độ dinh dưỡng hàng ngày và giúp cải thiện nhanh tình trạng rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, táo bón, đặc biệt là viêm đại tràng cấp, mãn tính. Chi tiết xem thêm về sản phẩm TẠI ĐÂY.

Trên dây là nguyên nhân, triệu chứng của bệnh viêm đại tràng co thắt và cách điều trị hiệu quả mà người bệnh viêm đại tràng có thể tham khảo và thực hiện.

Bài viết liên quan:

• Bệnh viêm túi thừa đại tràng là gì? Triệu chứng và cách điều trị
• Viêm loét đại tràng: Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả
• Bệnh viêm đại tràng ngang: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị