Viêm đại tràng ở người già: Nguyên nhân, dấu hiệu và điều trị

Người cao tuổi sức đề kháng kém, chức năng hệ tiêu hóa cũng suy giảm nên rất dễ mắc các bệnh về đường ruột, đặc biệt là viêm đại tràng. Bệnh tiến triển thành mãn tính sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sinh hoạt của bệnh nhân. Do đó, nếu xuất hiện các triệu chứng bệnh viêm đại tràng ở người già thì cần thăm khám và điều trị càng sớm càng tốt.

1. Nguyên nhân gây viêm đại tràng ở người cao tuổi

Viêm đại tràng là bệnh đường tiêu hóa khá phổ biến hiện nay. Người lớn tuổi là đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao. Theo nghiên cứu và tham khảo, các chuyên gia sức khỏe đưa ra một số lý do khiến người già dễ mắc bệnh trên.

1.1. Sử dụng quá nhiều thuốc kháng sinh

Tình trạng lạm dụng kháng sinh ngày càng trở nên phổ biến. Với người cao tuổi thường xuyên phải đối mặt với bệnh tật nên thường sử dụng kháng sinh. Khi mắc viêm đại tràng, dùng kháng sinh điều trị bệnh đặc biệt là thuốc có công dụng kháng khuẩn nếu không dùng đúng cách có thể khiến các vi khuẩn có lợi bị tiêu diệt. Hệ miễn dịch bị suy yếu cũng tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập và gây bệnh.

1.2. Hệ miễn dịch suy giảm

Ở người cao tuổi, chức năng miễn dịch của cơ thể suy giảm theo thời gian khiến tế bào kháng nguyên bị mất dần. Các tế bào này sản sinh càng chậm khiến nguy cơ mắc các bệnh lý ngày càng cao, trong đó có viêm đại tràng.

1.3. Rối loạn nhu động ruột

Ở người già, chức năng nhai suy giảm khiến thức ăn không được nghiền nát. Khi xuống đến dạ dày thì việc co bóp, nhào trộn thức ăn cũng kém đi, dịch vị tiết ra ít, khả năng hấp thụ của ruột bị giảm khiến tình trạng rối loạn tiêu hóa xảy ra và dẫn đến đi ngoài.

1.4. Ăn uống không hợp vệ sinh

Chức năng hệ tiêu hóa suy giảm cùng với đó là thói quen ăn uống không khoa học như tiêu thụ thực phẩm không hợp vệ sinh, đồ tái sống, thức ăn để lâu bị ôi thiu hoặc nhiễm khuẩn, ăn không đủ bữa,… là nguyên nhân khá phổ biến dẫn tới viêm đại tràng ở người già.

2. Dấu hiệu viêm đại tràng ở người già

Một vài dấu hiệu viêm đại tràng thường gặp ở người già cụ thể như:

• Đau bụng: Bệnh nhân có cảm giác đau bụng âm ỉ, có khi đau quặn thành từng cơn ở dọc khung đại tràng. Khi đau có cảm giác buồn đi ngoài, mót rặn. Ngoài ra, có thể bị đầy hơi, sôi bụng và trung tiện nhiều lần.
• Rối loạn đại tiện: Người bệnh đi ngoài nhiều lần trong ngày, hoặc đi ngoài xen kẽ phân đầu táo, sau lỏng, có thể có máu nhầy. Đôi khi cũng bị táo bón 4 – 5 ngày mới đi một lần, phân cứng, lổn nhổn như phân dê.
• Chán ăn, mệt mỏi: Cơn đau có thể xuất hiện bất cứ lúc nào, kể cả ban đêm khiến người bệnh mất ngủ, mệt mỏi, chán ăn, ăn không ngon, cân nặng giảm sút nhanh, người xanh xao.

3. Chẩn đoán viêm đại tràng ở người cao tuổi

Khi có biểu hiện nghi ngờ là triệu chứng của bệnh viêm đại tràng, người cao tuổi nên đến cơ ở y tế để thăm khám. Sau khi thăm khám, bác sĩ sẽ xác định được nguyên nhân gây bệnh và có phương pháp điều trị kịp thời.

Khi thăm khám cho người cao tuổi nghi ngờ mắc viêm đại tràng, các bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh như:

• Xét nghiệm phân: Nhằm loại trừ các bệnh lý khác như nhiễm trùng do vi khuẩn, virus, ký sinh trùng…
• Nội soi đại trực tràng: Là thủ thuật đưa ống nội soi qua hậu môn vào trực tràng để phát hiện tổn thương trong đại tràng.
• Chụp CT: Chụp ở bụng hoặc xương chậu, nếu nghi ngờ có biến chứng của viêm đại tràng.

4. Điều trị viêm đại tràng ở người cao tuổi

4.1. Phương pháp tây y

người bệnh được kê đơn thuốc chống co thắt đại tràng, men tiêu hóa để cân bằng lại hệ vi sinh đường ruột.

Một số loại thuốc được chỉ định trong điều trị bệnh viêm đại tràng như sau:

• Nhóm giảm đau, chống viêm, chống co thắt, điều hòa nhu động ruột.
• Nhóm cầm tiêu chảy, chống loạn khuẩn đường ruột.
• Nhóm thuốc giảm đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu.
• Các loại thuốc diệt khuẩn, nấm, ký sinh trùng đường ruột…

Người bệnh có thể được chỉ định thuốc giảm đau, thuốc an thần, thuốc chống đầy hơi,.. người bệnh bị viêm đại tràng cần phải tuân thủ theo sự chỉ định và theo dõi sát sao. Người bệnh cần uống thuốc đúng liều lượng, tái khám theo hẹn để kiểm soát bệnh. Để phục hồi chức năng cho người bệnh thì các biện pháp nâng cao thể trạng cũng cần được chú trọng.

4.2. Bài thuốc Đông y

Dưới đây sẽ là một vài bài thuốc thường được lựa chọn để điều trị theo triệu chứng.

4.2.1. Điều trị bệnh ở thể táo

Bài thuốc chữa bệnh viêm đại tràng bằng nha đam:

• Chuẩn bị: 1 nhánh to hoặc 2 nhánh nhỏ nha đam, mật ong.
• Rửa sạch nha đam, gọt bỏ vỏ rồi rửa lại phần thịt một lần nữa để loại bỏ nhựa và chất đắng.
• Xay nhuyễn phần thịt nha đam rồi trộn chung với một lượng mật ong vừa đủ (khoảng 3 thìa cafe nhỏ) rồi uống.
• Mỗi ngày uống đều đặc trước bữa ăn, để các chất dinh dưỡng ngấm vào cơ thể.

Bài thuốc chữa viêm đại tràng bằng dầu mè:

• Cách dùng cũng rất đơn giản, chỉ cần cho thêm khoảng 1 – 2 muỗng dầu mè vào cùng với khẩu phần ăn của mình mỗi bữa.
• Làm đều đặn trong một vài ngày sẽ thấy rõ tình trạng táo bón được cải thiện rõ rệt.

4.2.2. Điều trị bệnh ở thể lỏng

Dùng lá mơ lông cải thiện bệnh viêm đại tràng ở người già

• Chuẩn bị: 1 lạng lá mơ lông, 10g gừng tươi, lòng đỏ trứng gà (2 quả).
• Rửa sạch lá mơ và gừng tươi rồi thái nhỏ, dài, mỏng.
• Trộn chung hỗn hợp trên với lòng đỏ trứng, thêm gia vị rồi chiên ít dầu.
• Người bệnh sẽ ăn luôn khi còn nóng để đạt được hiệu quả cao nhất.

Trà hoa cúc: Mỗi ngày nên uống 3 tách trà hoa cúc, các hoạt chất, đặc biệt là tannin có chứa trong trà hoa cúc có tác dụng chống tiêu chảy khá tốt.

5. Phòng ngừa viêm đại tràng ở người già

Để việc điều trị bệnh viêm đại tràng ở người già đạt hiệu quả tốt nhất, người bệnh cũng nên tuân thủ theo chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học:

5.1. Chế độ ăn uống

Do đặc điểm sinh lý của người cao tuổi nên vấn đề phòng các bệnh về đường tiêu hóa cần đặc biệt coi trọng.

• Thức ăn cần được nấu chín kỹ. Không nên ăn các đồ tái sống, nhiều dầu mỡ hay các món ăn đường phố, không đảm bảo vệ sinh. Tránh ăn những thực phẩm lạ mà cơ thể chưa quen. Cần rửa tay sạch trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Người bệnh nên chia thành nhiều bữa nhỏ, tốt nhất là ăn các loại cháo loãng, súp nấu với thịt nạc xay nhuyễn.
• Không nên ăn quá nhiều thịt đỏ khó tiêu như thịt bò, thịt trâu… Hạn chế dùng mỡ động vật và có thể thay bằng dầu thực vật.
• Nên sử dụng một số loại hoa quả như đu đủ, chuối, táo… bởi chúng không chỉ cung cấp vitamin mà còn góp phần bổ sung các chất điện giải như kali cho cơ thể.
• Khi ăn người cao tuổi nên tập trung, tránh vừa ăn vừa xem tivi, vừa ăn vừa nói chuyện hoặc làm việc khác khiến thực phẩm không được nhai kỹ, dễ gây sặc, nghẹn.
• Không sử dụng rượu, bia, đồ uống có cồn cũng như một số loại nước ngọt có ga.

5.2. Vận động cơ thể kết hợp với nghỉ ngơi hợp lý

Tập luyện thể dục nhẹ nhàng, tăng cường vận động phù hợp với thể trạng như khí công dưỡng sinh, đi bộ… Ngoài ra, nên có thói quen đại tiện hằng ngày vào buổi sáng, thực hiện massage bụng nhiều lần trong ngày để giúp cho hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.

Viêm đại tràng ở người già là bệnh lý mạn tính. Do đó, người bệnh cần thăm khám và điều trị theo chỉ định của bác sĩ. Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng nên thay đổi thói quen sinh hoạt lành mạnh để sớm cải thiện tình trạng bệnh.

Bài viết liên quan: Viêm đại tràng ở trẻ em: Nguyên nhân, triệu chứng và cách chữa