Viêm họng xung huyết: Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

Viêm họng xung huyết là tình trạng bệnh thường xảy ra vào  mùa đông khi thời tiết thay đổi. Nếu không kịp thời điều trị triệt để viêm họng xung huyết sẽ dẫn đến nhiều biến chứng ảnh hưởng trầm trọng tới sức khỏe của người bệnh. Cùng tìm hiểu những điều liên quan đến viêm họng xung huyết trong nội dung dưới đây nhé.

1. Viêm họng xung huyết là gì?

Viêm họng xung huyết còn gọi là viêm họng cấp, đây là tình trạng tổn thương niêm mạc họng thường do virus tấn công, gây xung huyết, đau rát và sưng tấy. Bệnh có thể xảy ra với mọi người từ trẻ nhỏ đến người lớn vào bất cứ thời điểm nào trong năm nhưng có tỷ lệ cao hơn vào mùa đông, khi thời tiết trở lạnh. Viêm họng xung huyết tuy không đe dọa trực tiếp đến tính mạng nhưng nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng cách, kịp thời, các biến chứng có thể xảy ra và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

2. Nguyên nhân viêm họng xung huyết

• Thời tiết thay đổi thất thường: Thời tiết thay đổi đột ngột nhất là các thời điểm giao mùa trong năm ở vùng như miền Bắc rất dễ gây viêm họng xung huyết. Nguyên nhân là do do cơ thể không kịp thích ứng với những thay đổi từ môi trường, dẫn đến sức đề kháng suy giảm và dễ gây tổn hại đến vùng hầu họng.
• Suy giảm miễn dịch: Tình trạng này thường gặp ở người mắc các bệnh như HIV/AIDS, tiểu đường, suy dinh dưỡng, ung thư… , các đối tượng này rất dễ mắc viêm họng xung huyết hơn do khả năng chống chọi kém với các tác nhân gây bệnh.
• Trào ngược dạ dày – thực quản: Axit dạ dày trào ngược có thể gây bỏng rát hoặc loét vòm họng, tạo điều kiện thuận lợi cho virus, vi khuẩn xâm nhập gây viêm nhiễm.
• Ô nhiễm môi trường: Môi trường khói bụi, hóa chất có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm họng xung huyết. Nên những người làm việc trong môi trường  này dễ bị viêm họng xung huyết. 
• Hút thuốc lá: Hút thuốc lá hoặc thường xuyên tiếp xúc với thuốc lá là một trong các nguyên nhân có nguy cơ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp trong đó có viêm họng xung huyết.
• Chế độ ăn không hợp lý: Người thường xuyên ăn đồ cay, nóng, thực phẩm quá cứng, uống nhiều rượu bia cũng có thể gây tổn thương niêm mạc họng, dễ bị viêm họng xung huyết. 
• Căng thẳng, stress kéo dài: Tâm lý không ổn định, hay thức khuya, suy nhược cũng là yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe và làm tăng nguy cơ viêm họng xung huyết.
• Nghề nghiệp: Những người làm nghề phải nói nhiều, hát nhiều như ca sĩ, diễn giả, giáo viên… cũng dễ bị tổn thương niêm mạc họng hơn.

3. Dấu hiệu viêm họng xung huyết

Viêm họng xung huyết là bệnh viêm họng cấp tính có thể nhận biết qua các triệu chứng điển hình như:

• Người bệnh sốt trên 38 độ, đau đầu, mệt mỏi, khó thở, ớn lạnh, đau nhức toàn thân, chán ăn.
• Người bệnh có cảm giác đau nhói lên tai khi nói, ho hoặc nuốt hoặc cảm giác đau rát, vướng víu cổ họng dẫn đến ăn không ngon ở người lớn, lười ăn, quấy khóc ở trẻ nhỏ.
• Ho từng cơn, ho khan hoặc ho có đờm, ho nhiều về đêm và sáng.
• Thấy có tình trạng sổ mũi, nghẹt mũi, có thể chảy máu cam.
• Khi thăm khám có thể thấy niêm mạc họng tấy đỏ, phù nề; các tổ chức bạch huyết ở thành sau họng nổi rõ mao mạch và sưng nhẹ hạch góc hàm.

Nếu nguyên nhân gây viêm họng xung huyết là do virus thì các triệu chứng thường giảm dần và tự biến mất sau 3-5 ngày, nhưng bệnh cũng có thể kéo dài hơn nếu có nguyên nhân từ vi khuẩn.

4. Các biến chứng nguy hiểm của viêm họng xung huyết

Viêm họng xung huyết nếu không được điều trị sẽ gây ra các biến chứng nguy hiểm. Biến chứng đầu tiên và thường gặp có thể kể đến là viêm nhiễm, áp xe các khu vực lân cận. Bệnh cũng có thể gây biến chứng xa ở các bộ phận như tim, thận… Với trường hợp nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong. Cụ thể là:

• Biến chứng tại chỗ: Các biến chứng thường gặp là viêm sưng, áp xe khu vực thành sau họng và các khoang bên họng, biến chứng viêm tấy hoại tử vùng cổ rất hiếm gặp nhưng có khả năng gây nguy cơ tử vong cao.
• Biến chứng ở các cơ quan lân cận: Các biến chứng hay gặp là viêm mũi xoang cấp, viêm thanh quản, khí quản, phế quản, viêm tai giữa, viêm phổi…
• Biến chứng xa: Viêm họng xung huyết do liên cầu tan huyết có thể gây ra các biến chứng như nhiễm trùng huyết, viêm màng tim, viêm cầu thận cấp, thấp khớp…

5. Cách chữa viêm họng xung huyết

5.1. Điều trị bằng Tây y

Điều trị viêm họng xung huyết bằng thuốc tây thường được áp dụng để giúp giảm nhanh triệu chứng bệnh. Các loại thuốc thường được sử dụng để chữa viêm họng xung huyết là:

• Kháng sinh: Nhóm thuốc thường dùng là beta lactam, nhưng nếu trường hợp người bệnh dị ứng nhóm này, có thể sử dụng nhóm Macrolid.
• Thuốc giảm đau, hạ sốt: Thường được dùng nhiều, phổ biến là Paracetamol dạng gói bột, viên nén, sủi.
• Thuốc giảm ho: Tùy vào triệu chứng của người bệnh bác sĩ sẽ kê các loại thuốc khác nhau. 
• Thuốc ngậm: Các loại thuốc ngậm thường được dùng có Oropivalone, Mybacin, Lysopaine,…
• Thuốc xịt họng: Locarbiotal, Hexaspray, Eludril,… lưu ý không sử dụng các loại thuốc xịt họng quá 10 ngày.
• Thuốc súc họng: Các loại thường dùng có Bicacmin, Givalex, Eludril,…

Thuốc tây tuy hiệu quả nhưng dễ gây ra các tác dụng phụ. Do đó người bệnh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ và sử dụng đúng liều lượng, đồng thời không nên lạm dụng thuốc hay tự ý mua thuốc.

5.2. Cách chữa trị viêm họng xung huyết bằng mẹo dân gian

Dân gian có nhiều cách trị viêm họng xung huyết bằng các nguyên liệu lành tính, đơn giản và có sẵn trong tự nhiên. Dưới đây là một số cách trị viêm họng xung huyết bằng mẹo dân gian người bệnh có thể tham khảo:

• Dùng lá bạc hà: Lá bạc hà tươi chữa bệnh hô hấp nói chung và viêm họng xung huyết nói riêng là phương pháp được rất nhiều người áp dụng và cho hiệu quả tích cực. Người bệnh cần chuẩn bị 1 nắm lá bạc hà tươi, rửa sạch, cắt nhỏ, rồi cho vào bát nhỏ hấp cách thủy với 1 – 2 thìa đường phèn trong khoảng 15 – 20 phút. Sau đó uống phần nước cốt thu được khoảng từ 2 – 3 lần mỗi ngày.
• Dùng tỏi: Tỏi là được áp dụng chữa nhiều bệnh lý khác nhau, trong đó có bệnh viêm họng. Tỏi chứa rất nhiều loại kháng sinh tự nhiên cần thiết, giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và có hiệu quả làm kháng viêm rất tốt. Người bệnh có thể dùng tỏi nấu ăn  hàng ngày hoặc ăn sống. 
• Dùng mật ong: Với hàm lượng lớn các hoạt chất có công dụng chống virus và kháng khuẩn, mật ong thường được sử dụng để trị viêm họng xuất huyết và cải thiện tình trạng ho khan. Người bệnh có thể uống một cốc nước ấm pha mật ong, thêm vào đó một chút nước cốt chanh là đã có thể giảm tắc nghẽn hô hấp, long đờm và đau rát họng.

5.3. Sử dụng các bài thuốc Đông y

Đông y cũng có nhiều bài thuốc chữa viêm họng rất hay. Nhờ tính anh toàn, không gây tác dụng phụ, không chỉ giúp đẩy lùi triệu chứng bệnh mà còn cải thiện sức khoẻ từ bên trong, ngăn ngừa bệnh tái phát nên được nhiều người tin dùng.

Bài thuốc 1 – Áp dụng cho người bệnh nóng rát cổ họng, sốt vừa hoặc cao

Bài thuốc này sử dụng cho trường hợp người bệnh có các triệu chứng như nóng rát, vướng víu cổ họng, đau rát vòm họng kèm theo sốt 38, 39 độ, người ớn lạnh, ho có dịch nhầy.

Nguyên liệu:

• Sa sâm thiên 15gr
• Hoàng cầm 12gr
• Tang bạch bì 12gr
• Hoa phấn 6gr
• Cát cánh 4gr
• Cam thảo 4gr

Cách thực hiện: Vị thuốc tang bạch bì đem đập dập, rửa sạch tất cả vị thuốc còn lại và cho vào sắc, dùng uống mỗi ngày 1 thang.

Bài thuốc 2 – Áp dụng cho người bệnh niêm mạc họng sưng tấy, xuất tiết

Bài thuốc phù hợp cho người bệnh xuất hiện triệu chứng niêm mạc họng bị tấy đỏ, phù nề. Cảm thấy mệt mỏi toàn thân, chán ăn, đau cơ.

Nguyên liệu: 

• Hà thủ ô 12gr
• Ké đầu ngựa 10gr
• Hoa ngũ sắc 10gr
• Bạch đồng nữ 8gr
• Dây vằng 8gr

Cách thực hiện: Sắc thuốc cùng 1 lít nước, uống sau ăn 30 phút.

6. Phòng ngừa viêm họng xung huyết

Để có thể hạn chế cũng như phòng ngừa nguy cơ mắc viêm họng xung huyết, bạn cần chú ý:

• Giữ ấm cơ thể, mũi, họng khi thời tiết chuyển lạnh bằng cách đeo khẩu trang, quàng khăn, mặc ấm, ăn uống đồ nóng ấm.
• Hạn chế uống nước đá, đồ lạnh để tránh gây kích niêm mạc họng. 
• Phòng ngừa cảm cúm khi thời tiết giao mùa bằng cách tăng sức đề kháng, đeo khẩu trang khi ra ngoài đường hoặc ở nơi đông người. 
• Vệ sinh răng miệng đúng cách, thường xuyên súc họng bằng nước muối sinh lý. 
• Không uống rượu, hút thuốc hoặc hạn chế uống nếu bắt buộc phải uống.
• Xây dựng chế độ ăn uống hợp lý, đầy đủ chất dinh dưỡng, đặc biệt là uống đủ nước và ưu tiên bổ sung các thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất, trái cây, rau xanh để tăng cường sức đề kháng. Nên hạn chế các loại thực phẩm cay nóng, các chất kích thích, đồ uống có ga… gây hại cho niêm mạc họng.
• Có chế độ làm việc, học tập và nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng hoặc quá sức. Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao cũng giúp cải thiện sức khỏe, tăng cường sự dẻo dai và tăng sức đề kháng.

Người bệnh viêm họng xung huyết có thể cải thiện nhanh tình trạng bệnh bằng cách chọn dùng sản phẩm xịt họng có thành phần thảo dược an toàn. Đây là sản phẩm có thành phần thảo dược an toàn sử dụng hàng ngày để xịt rửa và dùng hỗ trợ điều trị khi bị viêm mũi họng. Xịt họng sẽ có tác dụng tại chỗ, dùng để xịt họng, giảm sưng đau ngứa rát họng, giúp giảm viêm họng, viêm amidan, thanh quản. Phòng viêm nhiễm đường hô hấp do virus, vi khuẩn. Làm dịu cải thiện các triệu chứng của khô họng, viêm loét miệng – họng, tổn thương niêm mạc miệng, nhiệt miệng. Ngăn ngừa các vấn đề như viêm nướu, viêm chân răng, viêm loét miệng,… Xịt họng có thành phần chứa 100% thảo dược gồm có: Xuyên tâm liên, Hoàng liên, Hoàng cầm, Bách bộ, Xạ can, Húng chanh nên rất an toàn và có thể xịt nhiều lần trong ngày (hơn liều chỉ định), có thể dùng thường xuyên, lâu dài. Xịt họng này không chỉ hiệu quả mà còn an toàn khi có thể dùng được cho trẻ em trên 1 tuổi, phụ nữ mang thai và cho con bú.

Bài viết liên quan:

• Các loại viêm họng thường gặp và cách phân biệt hiệu quả
• Viêm họng do liên cầu khuẩn: Nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

Nguồn tham khảo:

[1] . Things to know about congestive pharyngitis. https://www.vinmec.com/en/news/health-news/general-health-check/things-to-know-about-congestive-pharyngitis/