Viêm mũi dị ứng máy lạnh: Phòng và điều trị hiệu quả

Viêm mũi dị ứng máy lạnh thường dễ xảy ra với một số người. Làm thế nào để phòng và điều trị tình trạng này khi bạn phải thường xuyên làm việc trong môi trường có máy lạnh?

1. Viêm mũi dị ứng máy lạnh do đâu?

Viêm mũi dị ứng máy lạnh là tình trạng mũi của bạn bị kích hoạt phản ứng khi tiếp xúc với những luồng khí lạnh của máy điều hòa. Đây là phản ứng thông thường xảy ra khi nhiệt độ thay đổi đột ngột mà cơ thể chưa kịp điều chỉnh để thích nghi thì sẽ xuất hiện tình trạng dị ứng.

Tình trạng này có thể xuất hiện do một số nguyên nhân như:

• Tiếp xúc nhiều với máy lạnh: Bệnh lý viêm mũi dị ứng máy lạnh thường xảy ra với dân văn phòng do thời gian tiếp xúc với máy lạnh tương đối dài, liên tục và thường ít nhất là 8 – 9 tiếng/ngày. Do đó mà những đối tượng như nhân viên văn phòng thường xuyên sử dụng điều hòa ở nhiệt độ thấp cũng sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao.
• Cơ địa nhạy cảm: Những người có cơ địa nhạy cảm, hệ miễn dịch yếu, sức đề kháng của niêm mạc mũi bị suy giảm sẽ dẫn đến tình trạng cơ thể giải phóng quá mức histamin. Từ đó xuất hiện tình trạng viêm mũi dị ứng và tùy vào cơ địa cùng hướng điều trị mà có thể được điều trị được bệnh hoặc chuyển sang mãn tính.
• Không vệ sinh điều hòa thường xuyên: Nếu điều hòa không được vệ sinh thường xuyên thì có thể là nguyên nhân gây viêm mũi dị ứng máy lạnh. Do các dị nguyên gây dị ứng như bụi bẩn, vi khuẩn, nấm mốc,… tích tụ và vô tình tạo điều kiện rất tốt cho các vi sinh vật gây hại này xâm nhập vào mũi và hình thành bệnh.
• Hệ miễn dịch phản ứng quá mức với những luồng khí lạnh nhất là khi nhiệt độ giảm thấp đột ngột trong thời gian dài cũng là nguyên nhân gây viêm mũi dị ứng máy lạnh.

2. Triệu chứng điển hình của viêm mũi dị ứng máy lạnh

• Hắt hơi liên tục: Đây là dấu hiệu phổ biến và thường xuất hiện ngay lập tức khi lớp niêm mạc trong khoang mũi tiếp xúc với luồng không khí lạnh. Bạn hắt hơi liên tục, không dứt, nhất là khi đột chuyển từ khu vực nóng sang lạnh hoặc ngược lại.
• Sổ mũi, chảy nước mũi, nghẹt mũi: Khi luồng gió lạnh tiếp xúc với khoang mũi gây tăng sinh dịch nhầy tại các ổ xoang, sẽ thấy có các biểu hiện đặc trưng như sổ mũi, chảy nước mũi không kiểm soát và nghẹt mũi, đặc biệt khi nằm.
• Đau họng, ho: Luồng không khí từ máy điều hòa không chỉ gây viêm mũi dị ứng máy lạnh mà còn tác động đến niêm mạc hầu họng, gây ho và đau họng. Nếu không kịp thời điều trị bệnh sẽ diễn tiến nặng hơn.
• Phù nề mũi: Phù nề mũi do tác nhân có trong phòng kín xâm nhập qua đường hô hấp, gây sưng viêm, phù nề. Nếu không cải thiện, điều trị thì tình trạng này có thể khiến bạn khó thở do đường thở bị bít tắc, thường xuyên phải thở bằng miệng.
• Đau nhức mũi: Bạn có thể có cảm giác đau đớn vùng mũi, gây choáng váng, đau đầu và khó chịu dữ dội. Triệu chứng này là do tình trạng niêm mạc mũi phù nề, xung huyết.
• Một số triệu chứng khác: Ngoài các triệu chứng trên, bạn còn có thể bị đau đầu, phù nề mắt, chóp mũi ửng đỏ, đau nhức người, có sốt,…

3. Bệnh viêm mũi dị ứng máy lạnh có nguy hiểm không?

Bạn có thể thấy biến chứng nguy hiểm của bệnh viêm mũi dị ứng máy lạnh như:

• Khiến các bệnh lý nền chuyển biến nặng hơn: Tình trạng này sẽ xảy ra với người có tiền sử mắc bệnh hen suyễn, viêm phế quản, viêm kết mạc, tình trạng viêm mũi dị ứng máy lạnh và có thể khiến các bệnh lý nền này chuyển biến xấu, nhanh hơn. Thậm chí, nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, các bệnh lý nền sẽ biến chuyển sang giai đoạn nghiêm trọng hơn.
• Gây bệnh viêm xoang, viêm phế quản: Mũi tiết nhiều dịch, gây tắc nghẽn tại mũi khi bạn bị viêm mũi dị ứng máy lạnh và là điều kiện lý tưởng để các loại dị nguyên, virus, vi khuẩn ký sinh, phát triển và hình thành bệnh viêm xoang. Tình trạng này cũng sẽ khiến mô mềm bị thoái hóa, tích tụ nước và khối u giả là polyp mũi xuất hiện gây viêm thanh khí phế quản.
• Dễ chuyển sang giai đoạn mãn tính: Viêm mũi dị ứng máy lạnh rất khó để phát hiện và điều trị kịp thời nên có thể ảnh hưởng đến bộ phận khác như họng, mắt, não. Từ đó khiến viêm mũi dị ứng tái phát nhiều lần và khó chữa dứt điểm.

4. Biện pháp điều trị viêm mũi dị ứng máy lạnh hiệu quả

4.1. Điều trị viêm mũi dị ứng máy lạnh với thuốc Tây y

Thuốc tây được sử dụng nhiều để điều trị viêm mũi dị ứng máy lạnh. Nhưng để an toàn nhất thì bạn không được tự ý dùng thuốc mà nên đi khám bác sĩ để uống đúng thuốc và tránh các phản ứng phụ… Một số loại thuốc chữa viêm mũi dị ứng máy lạnh được dùng có:

• Seasonix Oral Solution: Đây là thuốc thường được chỉ định để trị viêm mũi dị ứng máy lạnh, tình trạng bệnh ở dạng mãn tính và người bệnh xuất hiện tình trạng nổi mề đay mẩn ngứa, ho nhẹ.
• Thuốc kháng histamin: Loại thuốc này khá phổ biến và được dùng ở nhiều bệnh lý dị ứng khác nhau. Bạn có thể sử dụng để làm giảm các triệu chứng như ngạt mũi, chảy nước mũi,…
• Thuốc dạng xịt: Dạng thuốc trị viêm mũi dị ứng máy lạnh này có tác dụng tại chỗ khá nhanh chóng. Bạn cũng cảm thấy tiện lợi hơn khi mang theo trong túi và có thể kể đến như Cromolyn natri hay Beclomethasone dipropionate,…

Tuy điều trị bệnh bằng Tây y có tác dụng nhanh, mang lại hiệu quả lâu dài và ngăn ngừa tối đa tình trạng bệnh tái nhưng khi dùng thuốc tây, nếu bạn có cơ địa nhạy cảm cũng có thể gặp phải những tác dụng phụ không mong muốn. Các đối tượng như Trẻ em, phụ nữ có thai hết sức cẩn trọng khi sử dụng các sản phẩm thuốc kháng sinh để điều trị bệnh.

4.2. Có nên phẫu thuật trị viêm mũi dị ứng máy lạnh không?

Khi điều trị bằng thuốc không hiệu quả, mất thời gian và tốn kém mà viêm mũi dị ứng máy lạnh vẫn diễn tiến nghiêm trọng, các biểu hiện của bệnh gây khó chịu, thì có thể lúc này bác sĩ sẽ chỉ định can thiệp phẫu thuật để trị dứt điểm. Phương pháp đang được áp dụng là công nghệ DNR với ưu điểm là không gây đau đớn, tỉ lệ thành công cao và không ảnh hưởng tới lớp niêm mạc. Tuy nhiên  cũng như nhiều phương pháp can thiệp ngoại khoa khác, phẫu thuật trị viêm mũi dị ứng máy lạnh cũng tiềm ẩn một số nguy cơ biến chứng sau phẫu thuật do đó mà bạn nên cân nhắc, lựa chọn nơi thực hiện phương pháp này có uy tín, cơ sở vật chất hiện đại và đội ngũ y bác sĩ giỏi chuyên môn.

4.3. Bài thuốc Đông y trị viêm mũi dị ứng máy lạnh

Đông y cũng được lựa chọn phổ biến trong việc điều trị viêm mũi dị ứng với ưu điểm là an toàn trong điều trị dù thời gian áp dụng thường lâu dài vì Đông y luôn chú trọng việc điều trị từ căn nguyên của bệnh. Bạn có thể tham khảo một số bài thuốc sau đây:

• Bổ ký cổ biểu: Bạn cần chuẩn bị hoàng kỳ, xuyên khung, bạch thược, phòng phong, khương hoạt, bán hạ, quế chi, ma hoàng, bạch chỉ, bạch truật, cam thảo với liều lượng thích hợp. Dùng sắc 1 thang/ngày và chia làm 2 lần để uống. Duy trì bài thuốc sẽ giúp bồi bổ khí huyết, giải độc, trừ hàn trong cơ thể.
• Ôn dương ích khí thang: Bài thuốc này cần các nguyên liệu bao gồm quế chi, chích ma hoàng, can khương, phụ tử chế, ô mai, tiên mao, ngũ vị tử, tế tân, chích kỳ, cam thảo với liều lượng thích hợp. Mỗi ngày sắc 1 thang, chia thành 2-3 lần để uống. Bạn có thể hâm nóng thuốc để giữ nguyên hiệu quả điều trị khi uống.
• Tiêu xoang linh dược thang: Bài thuốc này có thành phần là bạch chỉ, trần bì, xuyên khung, bạc hà, hoắc hương, phòng phong, khương hoạt, hoàng cầm, cát căn, bồ công anh, khổ sâm và một số thành phần khác. Bài thuốc điều trị hiệu quả có thể trị khỏi hoàn toàn sau 1-3 tháng dùng thuốc đều đặn.

4.4. Mẹo dân gian cải thiện triệu chứng tại nhà

Trong dân gian cũng có các mẹo dùng cây thuốc nam quen thuộc như tỏi, gừng, bạc hà, hoa ngũ sắc, hạt gấc, kim ngân hoa… để làm giảm triệu chứng của viêm mũi dị ứng như:

• Xông mũi với bạc hà: Bạc hà có tác dụng tiêu sưng, giảm phù nề, chống nhiễm trùng, chống dị ứng nên được ứng dụng điều trị viêm mũi dị ứng. Bạn có thể mua sẵn tinh dầu về sử dụng. Chú ý chỉ cần nhỏ 2-3 giọt vào nước sôi và xông mũi trong khoảng 10 – 15 phút để thải dịch và giảm ngạt mũi.
• Nhỏ dung dịch cây ngũ sắc: Đây là một trong những cây thuốc có tác dụng kháng khuẩn, đào thải dịch viêm và chống dị ứng vượt trội. Bạn có thể bào chế cây ngũ sắc thành dung dịch nhỏ mũi bằng cách là sơ chế sạch cây ngũ sắc, bỏ phần rễ và đem thân, lá, hoa vào xay nát. Chỉ lấy phần nước cốt để thoa vào mũi, khi xuất tiết dịch thì xì mũi một cách nhẹ nhàng để đào thải dịch viêm.

5. Cách phòng tránh viêm mũi dị ứng máy lạnh

Không phải lúc nào bạn cũng gặp viêm mũi dị ứng do máy lạnh và tình trạng này không ảnh hưởng quá trầm trọng đến sức khỏe nhưng nếu không điều trị kịp thời thì bệnh có thể kéo dài, dai dẳng và rất dễ tái phát, gây tác động xấu đến cuộc sống sinh hoạt của bạn. Do đó hãy phòng tránh viêm mũi dị ứng máy lạnh bằng cách:

• Nên chỉnh nhiệt độ máy lạnh vừa phải ở mức 26 – 28℃.
• Chú ý không nên sử dụng điều hòa liên tục suốt ngày và phải điều chỉnh luồng gió tránh thổi trực tiếp vào cơ thể.
• Thường xuyên vệ sinh môi trường sống cũng như vệ sinh máy lạnh định kỳ.
• Chú ý ăn uống đủ chất và khoa học để tăng cường sức đề kháng cho cơ thể bằng nhóm thực phẩm rau, củ, quả, thực phẩm giàu kẽm,… Đồng thời nên hạn chế sử dụng nhóm thực phẩm dễ gây kích ứng như sữa, hải sản, các loại hạt,…
• Bổ sung đủ lượng nước mỗi ngày để tăng chất điện giải cũng như đảm bảo quá trình trao đổi chất diễn ra bình thường.
• Xây dựng lối sống lành mạnh từ thói quen ngủ đủ giấc, tập luyện thể dục thể thao.

Ai cũng có thể bị viêm mũi dị ứng máy lạnh, tuy không ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng nên có cách điều trị cải thiện ngay để không ảnh hưởng đến sức khỏe hàng ngày của bạn.

Bài viết liên quan:

• Người bị viêm mũi dị ứng nên ăn gì, kiêng gì là tốt nhất?
• Viêm mũi dị ứng có lây và di truyền không?