Nguyên nhân và cách điều trị viêm mũi dị ứng ở trẻ em

Viêm mũi dị ứng ở trẻ em là tình trạng khá phổ biến và nếu không điều trị đúng cách sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như sự phát triển của trẻ. Cùng tìm hiểu nguyên nhân để có cách điều trị dứt điểm, an toàn, hiệu quả cho trẻ.

1. Nguyên nhân gây viêm mũi dị ứng ở trẻ em

Viêm mũi dị ứng ở trẻ sẽ xuất hiện khi lớp màng lót bên trong mũi (niêm mạc) bị viêm do gặp phải các dị nguyên bên trong hoặc bên ngoài cơ thể. Khi có thể tiếp xúc với dị nguyên, histamin được giải phóng gây sưng, ngứa và giải phóng nhiều chất lỏng tích tụ trong mũi. Nguyên nhân gây viêm mũi dị ứng có thể là thời tiết lạnh, không khí ô nhiễm cùng sức đề kháng kém khiến trẻ dễ bị viêm mũi dị ứng hơn. Có thể nhận biết bệnh này nhở các triệu chứng là hắt hơi, ngứa mũi, sổ mũi, trẻ quấy khóc nhiều đặc biệt vào ban đêm và có thể biến chứng thành viêm xoang, viêm họng,… nếu không được điều trị đúng cách. Bệnh lý này được chia thành 2 loại là viêm mũi dị ứng theo mùa và viêm mũi dị ứng quanh năm.

• Viêm mũi dị ứng theo mùa: Tác nhân chủ yếu gây ra viêm mũi dị ứng theo mùa chính là bụi, phấn hoa, lông chó mèo, bào tử nấm và do thời tiết thay đổi thất thường. Miền Bắc là khu vực viêm mũi dị ứng thường xuất hiện nhiều vào mùa đông và mùa xuân, khi phấn hoa phát tán nhiều và độ ẩm không khí cao khiến nấm mốc sinh sôi phát triển.
• Viêm mũi dị ứng quanh năm: Có trường hợp trẻ em bị viêm mũi dị ứng thường xuyên, quanh năm mà nguyên nhân là do trẻ có cơ địa dị ứng có phản ứng dị ứng với những tác nhân môi trường xung quanh không ổn định như phấn hoa, lông chó mèo, thực phẩm.

2. Trẻ em bị viêm mũi dị ứng có nguy hiểm không?

Bệnh viêm mũi dị ứng ở trẻ em mặc dù không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại khiến trẻ cảm thấy khó chịu và có thể xuất hiện biến chứng nếu không được điều trị hợp lý và dứt điểm như:

• Khiến trẻ chậm phát triển cả thể chất và trí não: Tình trạng bệnh kéo dài sẽ khiến trẻ mệt mỏi, khó ngủ, chán ăn, quấy khóc thường xuyên. Điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của trẻ, khiến trẻ chậm lớn, suy nhược, trí não kém phát triển hơn bình thường.
• Các biến chứng có thể phát sinh: Nếu để lâu bệnh có thể sẽ dễ chuyển sang giai đoạn mãn tính kèm theo đó là những biến chứng tiềm ẩn có nguy cơ xuất hiện cao hơn như nhiễm trùng xoang, viêm tai giữa, viêm họng hay hen suyễn.

3. Chẩn đoán viêm mũi dị ứng ở trẻ em

Chẩn đoán đúng và điều trị viêm mũi dị ứng tích cực, đúng cách sẽ giúp giảm các triệu chứng viêm mũi khiến trẻ khó chịu, mất ngủ, làm giảm khả năng tập trung và ghi nhớ, ảnh hưởng đến việc khám phá thế giới xung quanh cũng như khả năng học tập. Do đó khi thấy trẻ có những dấu hiệu, triệu chứng viêm mũi kéo dài thì cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên gia về nhi khoa hoặc dị ứng, để trẻ được khám kỹ lưỡng, tầm soát các bệnh lý dị ứng khác có thể đồng mắc và để trẻ được điều trị thật đúng và đầy đủ. Bác sĩ có thể sẽ chỉ định làm các xét nghiệm như: Test lẩy da, xét nghiệm xác định kháng thể đặc hiệu trong máu của trẻ kháng lại với dị ứng nguyên của môi trường.

4. Làm gì khi bé bị viêm mũi dị ứng?

4.1. Điều trị viêm mũi dị ứng ở trẻ em bằng thuốc dùng tại chỗ

Đây là cách hỗ trợ cải thiện điều trị viêm mũi dị ứng ở trẻ em hiệu quả.

• Cha mẹ nên dùng nước muối Natri Clorid 0.9% (NaCl), nước muối sinh lý để nhỏ thuốc mũi thường xuyên cho trẻ. Cha mẹ có thể an tâm sử dụng vì dung dịch này rất an toàn, có khả năng làm sạch mũi, làm loãng dịch mũi rất tốt.
• Thuốc xịt mũi Glucocorticoid như Becotide, Nasacort hay Flixonase có thể dùng trong các đợt viêm mũi dị ứng. Lưu ý không nên dùng lâu dài bởi có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ như suy tuyến thượng thận.
• Thuốc nhỏ mũi co mạch điều trị viêm mũi dị ứng thường dùng là oxymetazolin, naphazolin,… không nên tự ý sử dụng cho trẻ vì tác dụng phụ gây tím tái, choáng, khó thở,… Cha mẹ cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng,  tuyệt đối không cho trẻ dùng thuốc này nếu không có chỉ dẫn của bác sĩ.

4.2. Thuốc uống điều trị viêm mũi dị ứng ở trẻ em

• Thuốc uống kháng histamin: Các thuốc loratadin, clorpheniramin, cetirizin có thể trị viêm mũi dị ứng, giảm nhanh triệu chứng sổ mũi, nhầy mũi, ngứa mũi, chảy nước mắt, song không giúp tình trạng nghẹt mũi được cải thiện.
• Thuốc uống kháng sinh: Các loại thuốc này chỉ dùng trong trường hợp trẻ bị viêm mũi dị ứng liên quan đến nhiễm khuẩn, tuyệt đối cho tự ý cho trẻ dùng.
• Thuốc uống glucocorticoid: Thuốc uống này thường dùng cho các trường hợp viêm mũi, viêm xoang nặng, mạn tính, khi trẻ không đáp ứng với các thuốc điều trị khác.

Cha mẹ lưu ý một loại thuốc uống thường dùng điều trị viêm mũi dị ứng, viêm xoang ở người lớn là thuốc uống cường giao cảm (phenylephrine, ephedrin, pseudoephedrin) đều không nên dùng cho trẻ. Cha mẹ chỉ dùng những loại thuốc kể trên khi có hướng dẫn và chỉ định từ bác sĩ khám chuyên khoa.

5. Cách phòng ngừa viêm mũi dị ứng ở trẻ

Cách phòng ngừa viêm mũi dị ứng ở trẻ không quá khó, cha mẹ cần chú ý:

• Dùng nước muối sinh lý rửa mũi cho trẻ hàng ngày, đặc biệt khi trẻ vừa ra ngoài hoặc đi trời lạnh.
• Dọn dẹp sạch sẽ phòng ốc, đảm bảo môi trường sống trong lành. Với trẻ đang bị viêm mũi dị ứng, lúc trước đi ngủ cha mẹ dùng khăn ấm lau 2 bên cánh mũi để trẻ dễ ngủ hơn.
• Nếu phấn hoa hay lông chó mèo là nguyên nhân khiến trẻ bị viêm mũi dị ứng thì hạn chế nuôi chó mèo hay trồng hoa.
• Tập thói quen vệ sinh răng miệng cho trẻ sau khi ăn và trước khi đi ngủ.
• Tăng cường sức đề kháng bằng chế độ dinh dưỡng đầy đủ, nhiều rau và hoa quả tươi bổ sung vitamin, đặc biệt là vitamin C. Đồng thời cho trẻ ngủ đủ giấc mỗi ngày sẽ giúp trẻ có sức đề kháng tốt, chống lại tác nhân gây bệnh nói chung và viêm mũi dị ứng nói riêng.
• Cho trẻ đeo khẩu trang khi ra đường và giữ ẩm cơ thể của trẻ khi thời tiết giao mùa, chuyển lạnh.
• Giữ cho môi trường sống và không khí sạch sẽ, thoáng mát vào mùa hè và ấm áp vào mùa đông.

Bệnh viêm mũi dị ứng ở trẻ em khá phổ biến và thường không gây biến chứng nguy hiểm, tuy nhiên cha mẹ không được chủ quan nên đưa trẻ đi khám ngay khi có triệu chứng nghi ngờ.

Bài viết liên quan: Viêm mũi xuất tiết ở trẻ em: Nhận biết để điều trị cho đúng