Viêm phế quản co thắt ở trẻ: Nguyên nhân và cách điều trị

Viêm phế quản co thắt ở trẻ là một bệnh lý hô hấp, thường xuất hiện sau khi trẻ bị cảm lạnh hoặc nhiễm virus. Bệnh gây ra tình trạng co thắt phế quản, làm cản trở luồng không khí lưu thông, dẫn đến khó thở và ho kéo dài. Điều trị kịp thời và đúng cách sẽ giúp trẻ giảm bớt triệu chứng và tránh được những biến chứng nghiêm trọng.

1. Viêm phế quản co thắt ở trẻ em là gì?

Viêm phế quản co thắt ở trẻ em xảy ra khi lòng tuyến phế quản của trẻ bị thu hẹp tạm thời do chịu ảnh hưởng từ việc các cơ trơn phế quản bị viêm co thắt lại. Thêm vào đó là sự tăng tiết chất nhầy cũng cản trở và gây khó khăn cho sự lưu thông không khí trong phổi khiến trẻ ho khạc đờm, khó thở, thở rít, thở khò khè.

Xem thêm: Trẻ bị bệnh viêm phế quản: Cần phát hiện sớm để điều trị

2. Nguyên nhân gây viêm phế quản co thắt ở trẻ em

Có rất nhiều nguyên nhân gây bệnh viêm phế quản co thắt ở trẻ em, đó là:

• Nhiễm virus là nguyên nhân phổ biến nhất, trong đó virus hợp bào hô hấp (RSV) chiếm đa số trường hợp bên cạnh các loại virus khác như cúm.
• Nhiễm vi khuẩn là nguyên nhân thường gặp thứ hai sau virus. Các loại vi khuẩn gây viêm quản là phế cầu, tụ cầu, liên cầu, H.influenzae… Vi khuẩn này thường sống ký sinh thường xuyên ở vùng mũi họng rồi gây viêm phế quản nhất là khi sức đề kháng của trẻ bị suy giảm.
• Do hệ miễn dịch ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chưa hoàn thiện nên không thể bảo vệ cơ thể khỏi sự tấn công của các loại siêu vi trùng và gây nên viêm phế quản co thắt ở trẻ nhỏ.
• Viêm phế quản co thắt ở trẻ em có thể xảy ra do yếu tố cơ địa và thường khởi phát sau khi trẻ tiếp xúc với tác nhân dị ứng như bụi, lông gia súc, khói thuốc, phấn hoa, thức ăn, các loại thuốc…

3. Biểu hiện của viêm phế quản co thắt ở trẻ em

Do bệnh viêm phế quản co thắt ở trẻ em có triệu chứng giống với bệnh hen phế quản nên dễ chẩn đoán nhầm lẫn và điều trị sai hướng. Cha mẹ cần lưu ý các biểu hiện lâm sàng của viêm phế quản co thắt ở trẻ gồm có:

• Ban đầu thấy có các dấu hiệu như cảm cúm thông thường. Trẻ có biểu hiện sốt nhẹ, xuất hiện tình trạng chảy nước mũi, ho, hắt hơi.
• Sau đó trẻ bắt đầu sốt cao hơn, co thắt phế quản khó thở, thở khò khè, thở rít, nhịp thở tăng lên hoặc trẻ thở nhanh nông.
• Các biểu hiện bù trừ khi trẻ khó thở như co rút lồng ngực, co kéo cơ liên sườn, cơ vùng cổ.
• Trẻ có thể bị nôn, nôn sau khi bú hoặc sau một kích thích như ho hoặc khóc.

4. Đối tượng hay mắc viêm phế quản co thắt

Từ các nguyên nhân khiến bé bị viêm phế quản co thắt và các yếu tố nguy cơ thì những đối tượng dễ mắc bệnh lý này là:

• Trẻ sơ sinh: Trẻ sơ sinh và đặc biệt là các bé sinh non do chức năng phổi chưa được hoàn thiện, còn non yếu nên rất dễ bị các yếu tố gây bệnh xâm nhập, đặc biệt vào thời điểm giao mùa.
• Trẻ thừa cân: Lượng mỡ thừa khiến cơ thể trẻ giảm sức đề kháng cũng như làm hoạt động trao đổi khí gặp nhiều khó khăn. Trẻ thừa cân thường do chế độ ăn không khoa học, không cân đối.
• Trẻ sống trong gia đình có người hút thuốc vì khói thuốc là 1 nguyên nhân làm gia tăng các bệnh phổi.

5. Phương pháp điều trị viêm phế quản co thắt ở trẻ em

5.1. Điều trị nguyên nhân

Để điều trị viêm phế quản co thắt theo nguyên nhân thì bác sĩ sẽ tìm nguyên nhân gây bệnh rồi mới đưa ra giải pháp thích hợp:

• Nguyên nhân do virus: Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu mà chủ yếu là hỗ trợ để tránh bệnh diễn tiến xấu đi.
• Nguyên nhân do vi khuẩn: Có thể bác sĩ sẽ chỉ định điều trị bằng các loại kháng sinh.

Bên cạnh điều trị này thì cha mẹ cần chú ý tránh cho trẻ tiếp xúc với môi trường khói bụi, khói thuốc lá cũng như các tác nhân khá như lông vật nuôi, thức ăn hoặc các loại thuốc gây co thắt phế quản khó thở.

5.2. Điều trị triệu chứng

Bác sĩ sẽ chỉ định điều trị dựa trên các triệu chứng ở trẻ như:

• Với trường hợp trẻ sốt: Bác sĩ cho trẻ sử dụng thuốc hạ sốt theo toa thuốc và thường được dùng phố biến nhất là Paracetamol, liều dùng 10 – 15mg/kg cân nặng/lần, cách nhau mỗi 4 – 6 giờ.
• Trẻ ho tăng tiết đàm nhớt: Bác sĩ sẽ sử dụng các loại thuốc long đờm.
• Bù nước điện giải nếu trẻ ăn uống kém hoặc bỏ bú ở trẻ sơ sinh.

5.3. Điều trị suy hô hấp

Cách điều trị này sẽ được áp dụng với trẻ gặp phải tình trạng co rút lồng ngực, thường xuyên khó thở đồng thời có dấu hiệu tím tái cơ thể do thiếu oxy. Trẻ sẽ thở oxy, thở máy… Ngoài ra cách điều trị phun khí dung bằng một số loại thuốc cũng giúp trẻ thuyên giảm long đờm, giãn phế quản và hô hấp dễ dàng hơn.

6. Cách phòng bệnh viêm phế quản co thắt ở trẻ

Cha mẹ có thể tham khảo cách phòng bệnh viêm phế quản co thắt ở trẻ bằng cách:

• Thường xuyên vệ sinh mũi và họng cho trẻ bằng nước muối sinh lý hoặc nước muối biển để loại khô cho vi khuẩn và virus phát triển.
• Với trẻ nhỏ còn bú mẹ thì nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Nếu sữa mẹ không về đủ thì có thể cho bé ăn thêm sữa công thức được chỉ định phù hợp với từng độ tuổi nhất định.
• Với trẻ ăn dặm và lớn hơn thì cần bổ sung đủ 4 nhóm chất là chất béo, chất đạm, tinh bột, vitamin và khoáng chất.
• Giữ cho không gian sống thoáng mát vào mùa hè, ấm áp vào mùa đông và luôn sạch sẽ.
• Cha mẹ cũng cần giữ vệ sinh tay để chăm sóc trẻ hàng ngày.
• Tránh không cho trẻ tiếp xúc với khói bụi và nhất là khói thuốc lá vì chúng có thể làm ảnh hưởng đến hệ hô hấp và sức đề kháng của trẻ.

Việc hiểu rõ và nhận biết sớm các triệu chứng của viêm phế quản co thắt ở trẻ là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe của bé. Hãy luôn theo dõi và chăm sóc trẻ đúng cách, tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ để giúp trẻ nhanh chóng vượt qua giai đoạn khó khăn này. Điều trị kịp thời và hiệu quả sẽ giúp ngăn chặn sự tái phát của bệnh viêm phế quản co thắt ở trẻ.

Bài viết liên quan:

• Bệnh viêm phế quản phổi ở trẻ: Nguyên nhân và cách điều trị
• Bệnh viêm tiểu phế quản ở trẻ nhỏ: Nguyên nhân, dấu hiệu và điều trị